Làm thế nào để massage trị tắc tia sữa hiệu quả?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Bùi Xuân Lực - Bác sĩ Y Học Cổ Truyền - Trung tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec - Sao Phương Đông.

Tắc tia sữa là một tình trạng hay gặp ở phụ nữ đang cho con bú, khi hệ thống ống dẫn sữa hay lỗ núm vú bị tắc và sữa không chảy ra được. Biểu hiện đầu tiên thường là tắc tia sữa, sau đó sữa ứ lại trong vú và gây viêm hoặc áp xe tuyến vú. Một số triệu chứng điển hình như sốt, vú sưng nóng, đỏ thường xảy ra ở một bên vú nhưng đôi khi có thể xảy ra ở cả hai. Ngoài ra, một số triệu chứng kèm theo có thể bao gồm buồn nôn, miệng khô, nhức đầu, táo bón,...

Nếu không trị tắc tia sữa đúng phương pháp và kịp thời thì người mẹ có thể bị viêm tuyến vú, áp xe,... lâu ngày có thể thành các dải xơ hóa hay u xơ tuyến vú. Ngoài ra, tắc tia sữa còn làm cho quá trình tạo sữa của mẹ bị ảnh hưởng, dần dần người mẹ sẽ mất sữa và phải nuôi con bằng sữa công thức.

Xem ngay: Điều trị tắc tia sữa bằng phương pháp vật lý

Cách massage tắc tia sữa đơn giản nhất mà đem lại hiệu quả cao như sau:

• Để người mẹ nằm ở tư thế phù hợp, thường là nằm ngửa.
• Xoa lên vùng vú bị đau một lớp hoạt thạch lỏng hoặc có thể sử dụng phấn rôm.
• Dùng tay xoa nhẹ nhàng khối vú bị tắc.
• Một tay đỡ vú đồng thời sử dụng ngón giữa hoặc ngón trỏ tay kia ấn day từ đầu vú đến khối cứng và lại ấn day từ khối cứng ngược trở lại về đầu vú. Thực hiện massage nhiều lần và sau cùng nặn đầu vú cho sữa chảy ra.
• Tiếp tục lấy một tay đỡ vú, sử dụng ngón cái và ngón trỏ cùng với ngón giữa tay kia bóp từ nhẹ đến mạnh, từ gốc vú xuống tận đầu vú. Vừa làm vừa theo dõi sức chịu đựng của người bệnh để lựa chọn cường độ tác dụng sao cho phù hợp. Nếu có cách massage giảm tắc tia sữa hiệu quả, sữa sẽ dần dần chảy ra đồng thời khối cứng tại vú sẽ mềm và tiêu đi.

Ngoài ra, phương pháp bấm huyệt trong đông y cũng giúp thông tia sữa hiệu quả. Một số cách bấm huyệt bao gồm:

• Day ấn huyệt Đản trung trong vòng 2 phút sao cho đạt được cảm giác tê tức. Sau đó sử dụng hai ngón tay cái miết sang hai bên cho đến cạnh vú khoảng 10 lần. Vị trí huyệt Đản trung nằm ở điểm giữa đường nối hai đầu vú.
• Day ấn huyệt Hợp cốc trong vòng 2 phút sao cho đạt được cảm giác tê tức. Cách xác định vị trí của huyệt Hợp cốc bằng cách xòe rộng ngón tay cái huyệt nằm ở mu bàn tay giữa hai xương ngón cái và ngón trỏ gần điểm giữa của xương ngón trỏ. Khi ấn có cảm giác tê tức lan về phía của ngón tay út.
• Day ấn huyệt Kiên tỉnh trong vòng 2 phút sao cho đạt được cảm giác tê tức. Vị trí huyệt Kiên tỉnh được xác định bằng cách bảo người bệnh cúi đầu, xác định đốt sống cổ gồ cao nhất, huyệt Kiên tỉnh nằm ở điểm giữa đường nối khe dưới của mỏm cùng vai và đốt sống.
• Day ấn huyệt Túc tam lý trong vòng 2 phút. Cách xác định vị trí huyệt Túc tam lý đó là vuốt bờ trước xương ống chân hay còn gọi là mào chầy từ dưới cổ chân ngược lên, đến gần khớp gối của ngón tay bị mắc lại ở đâu thì đó chính là lồi củ trước xương chày. Từ vị trí này, đo sang ngang ra ngoài một khoát ngón tay để xác định vị trí của huyệt, khi ấn có cảm giác tê tức lan xuống bàn chân.

Tóm lại, tắc tia sữa là tình trạng thường gặp ở nhiều phụ nữ sau khi sinh con, nếu không trị tắc tia sữa kịp thời có thể dẫn tới áp xe vú và mẹ sẽ mất sữa. Vì vậy, cách thông tia sữa hiệu quả nhất và đơn giản nhất đó là massage giảm tắc tia sữa. Trong trường hợp massage không đem lại hiệu quả, các mẹ cần tới ngay cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp khắc phục phù hợp.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tắc tia sữa