Trẻ sơ sinh hay vặn mình, ọc sữa phải làm sao?

Hỏi

Chào bác sĩ,

Trẻ hay vặn mình nhiều, bú khỏe nhưng lúc vặn mình lại ọc ra 1 ít, 1-2 lần/ngày, kéo dài được 3 ngày. Bé khó vào giấc ngủ sâu, đi vệ sinh, tiểu tiện đều bình thường. Bác sĩ cho em hỏi, trẻ sơ sinh hay vặn mình, ọc sữa phải làm sao? Có phải bé thiếu vitamin D và canxi không? Và cần bổ sung như thế nào?

Lê Đình Nguyễn Thuy (1996)

Trả lời

Được giải đáp bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Ma Văn Thấm - Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Chào bạn,

Với câu hỏi “Trẻ sơ sinh hay vặn mình, ọc sữa phải làm sao?”, bác sĩ xin giải đáp như sau:

Biểu hiện gồng người vặn mình, mặt đỏ lên và kết thúc trong vài phút khi thức hoặc khi ngủ có ở hầu hết các trẻ sơ sinh từ vài tuần tuổi tới 2 tháng và thường kết thúc khi trẻ được 3 - 4 tháng tuổi. Đây là biểu hiện sinh lý bình thường, nguyên nhân do trẻ chưa quen với cuộc sống ở bên ngoài tử cung của mẹ, các tế bào thần kinh chưa biệt hoá, vỏ não và thể vân chưa phát triển nên hoạt động dưới vỏ chiếm ưu thế. Do đó, trẻ thường có những biểu hiện múa vờn, vận động tay chân thường xuyên vì phản ứng của vỏ não có xu hướng lan tỏa khi bị kích thích.

Biểu hiện hay vặn mình ở sơ sinh được chia thành 2 trường hợp: vặn mình là biểu hiện sinh lý và vặn mình là biểu hiện do bệnh lý. Vì thế, khi trẻ vặn mình, bạn cần để ý xem hiện tượng vặn mình đó liệu có phải là dấu hiệu của biểu hiện sinh lý bình thường hay là biểu hiện của các bệnh lý khác.

Có rất nhiều yếu tố sinh lý từ môi trường tác động đến trẻ khiến trẻ sơ sinh vặn mình và giật mình như:

• Nơi trẻ ngủ không thoải mái, ngủ trên đệm quá cứng, gối đầu cao hoặc tư thế ngủ không được thoải mái; có nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn xung quanh.
• Trẻ bị nóng quá hoặc lạnh quá.
• Trẻ đói thường sẽ có biểu hiện đầu cựa quậy, vặn mình, uốn người...
• Phản ứng khi rặn tiểu hoặc đại tiện
• Trẻ bị ướt tã, bỉm do đi tiểu nhiều.
• Trẻ bị quấn khăn hoặc mặc quần áo quá chật chội: khi trẻ có những vận động tay chân vô thức, nếu bị quấn chặt quá sẽ gây khó chịu và gây ra phản ứng như vặn mình, gồng mình.Biểu hiện trẻ sơ sinh hay vặn mình do bệnh lý

Khi trẻ sơ sinh vặn mình nhiều kèm theo các biểu hiện ọc sữa, ra mồ hôi trộm, quấy khóc nhiều thì đó có thể là biểu hiện của bệnh lý, ví dụ như: chứng thiếu vitamin D, canxi hoặc bệnh về đường tiêu hóa...

Nếu trẻ sơ sinh thường xuyên bị vặn mình, gồng đỏ mặt, thậm chí hay giật mình khi ngủ, bạn cần phải quan tâm hơn vì điều này nếu kéo dài có thể sẽ gây ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ nhỏ. Ngoài ra, một số bệnh lý khác khiến da của trẻ bị thương tổn như ngứa, nóng rát cũng làm cho trẻ khó ngủ yên giấc hay do côn trùng chui vào tai, gây ra phản ứng vặn mình, gồng mình... Để làm giảm hoặc chấm dứt tình trạng vặn mình, giật mình của trẻ sơ sinh, các bạn có thể tham khảo và áp dụng một số mẹo nhỏ sau đây:

• Thay tã bỉm khô sạch, êm ái, quần áo rộng thoải mái: Chọn cho trẻ những loại tã thấm hút tốt để tạo cảm giác thoải mái cho trẻ. Mặc cho trẻ những bộ quần áo ngủ rộng rãi và đủ ấm. Cần giặt giũ chăn nệm của trẻ thường xuyên, vệ sinh phòng sạch sẽ để trẻ không bị cảm giác ngứa ngáy hay khó chịu.
• Xoa dịu bé, để trẻ thoải mái không vặn mình: Khi thấy trẻ hay vặn mình thì mẹ có thể ôm trẻ vào lòng âu yếm để trẻ được dễ chịu hơn. Có thể hát ru, xoa dịu hoặc nói chuyện cùng với trẻ để trẻ cảm thấy an toàn và được che chở hơn.
• Tắm nắng thường xuyên để giữ cho làn da trẻ luôn được sạch sẽ và không mắc những bệnh về da gây cho trẻ ngứa ngáy khó chịu. Cho trẻ tắm nắng thường xuyên, thời gian tắm nắng thích hợp để đề phòng thiếu vitamin D và bổ sung canxi nếu trẻ cần.
• Mẹ không nên kiêng quá mức: Mẹ không nên kiêng khem mà cần ăn uống đầy đủ những thực phẩm giàu canxi như cá hồi, cá thu, cá ngừ,...để cung cấp nguồn canxi đầy đủ qua sữa mẹ cho trẻ.
• Không sử dụng các mẹo lạ để điều trị vặn mình cho bé. Xông hơi, chườm nóng, đắp lá... là những cách chữa dân gian chưa có sự kiểm định của bác sĩ có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bé. Vì thế, khi phát hiện những bất thường của trẻ thì các bậc cha mẹ cần đưa bé đến các cơ sở y tế chuyên khoa để bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị.
• Quan tâm đến cảm xúc của con: Trẻ sơ sinh 1, 2 tháng tuổi vặn vẹo đều rất bình thường, đó là cách để trẻ giãn các cơ và khớp khi nằm một chỗ quá lâu và triệu chứng này sẽ tự mất khi trẻ được 4 tháng tuổi. Trẻ sơ sinh vặn mình cũng là cách để trẻ thể hiện rằng trẻ đang mỏi, khó chịu, trẻ đói, mệt hay bị ướt tã... Chính vì thế, bố mẹ cần lưu ý đến những cảm xúc của con để có biện pháp khắc phục.
• Kiểm tra nhiệt độ phòng ở của trẻ. Nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới giấc ngủ của trẻ, gây ra hiện tượng trẻ vừa ngủ vừa hay vặn mình, giấc ngủ không sâu và hay quấy khóc.
• Kiểm tra trên làn da của trẻ. Cha mẹ nên kiểm tra vùng da của trẻ có bị đỏ, viêm loét, hay nổi mẩn đỏ không. Nên kiểm tra các lỗ tự nhiên (hậu môn, vùng kín...) xem có gì bất thường không. Trẻ có bị nóng, bị sốt hay không, bao tay bao chân có bị chặt quá không...

Khi trẻ có một trong những biểu hiện sau, bạn cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị hiệu quả:

• Hạ canxi máu: Với biểu hiện là tăng kích thích thần kinh cơ, dễ bị kích thích, ngủ không yên giấc, hay bị giật mình, gồng mình kèm thêm các biểu hiện như: rụng tóc, nôn mửa, đổ mồ hôi trộm, nấc, quấy khóc, chậm lên cân...
• Trẻ sơ sinh hay vặn mình khó ngủ, sút cân và hay quấy khóc kéo dài.
• Nếu trẻ sơ sinh hay vặn mình và giật mình lúc tỉnh giấc kèm theo khó thở thì có thể trẻ bị chứng ngưng thở tắc nghẽn mãn tính. Tình trạng này thường xảy ra trong lức trẻ ngủ sâu nhưng cũng có thể diễn ra khi trẻ trong trạng thái buồn ngủ.
• Các vấn đề về thần kinh như rối loạn thần kinh bẩm sinh, dây thần kinh của bé bị tổn thương cũng có thể gây ra tình trạng hay vặn mình, giật mình.

Nếu bạn còn thắc mắc về trẻ sơ sinh hay vặn mình, bạn có thể đến bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để kiểm tra và tư vấn thêm bạn nhé. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức khỏe.

Trân trọng!