Làm thế nào để xác định gan bị xơ hóa?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Xơ hóa gan là hậu quả của tổn thương mạn tính ở gan, việc đánh giá chính xác về tình trạng gan bị xơ hóa là rất quan trọng trong thực hành lâm sàng.

Tuy không đặc hiệu nhưng ta có thể dựa vào các triệu chứng xuất hiện trên cơ thể người bệnh để phát hiện có mắc gan xơ hóa hay không. Các triệu chứng có thể xuất hiện của tình trạng gan xơ hóa như sau:

• Toàn thân mệt mỏi: chỉ muốn nghỉ ngơi nhiều không muốn làm việc gì.
• Buồn nôn và nôn: người bệnh luôn cảm thấy nôn nao trong người, cảm thấy buồn nôn và nhiều trường hợp người bệnh nôn.
• Chán ăn, ăn khó tiêu: người bệnh cảm thấy cơ thể mệt mỏi chán ăn, ăn không ngon miệng hoặc ăn vào nhưng khó tiêu hóa, người bệnh cảm thấy đầy bụng.
• Tiêu chảy hoặc táo bón: người bệnh đi phân lỏng, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Buồn ngủ: mệt mỏi kèm theo buồn ngủ là những triệu chứng dễ nhận biết của bệnh gan xơ hóa.
• Không tập trung: người bệnh không thể tập trung vào một nội dung hay một vấn đề cụ thể nào. Tâm trí luôn bị chi phối bởi những yếu tố xung quanh người bệnh.
• Đau vùng gan: người bệnh cảm thấy đau âm ỉ vùng gan. Các cơn đau có thể diễn ra theo từng cơn, cũng có những trường hợp người bệnh đau giữ dội.
• Xuất hiện các nốt đỏ trên da: khi trên cơ thể xuất hiện các nốt đỏ có hình mạng nhện trên da, cho thấy bệnh đang ở trong giai đoạn nặng và cần được điều trị ngay lập tức.

Sau khi biết mắc gan xơ hóa, người bệnh cần lựa chọn các cơ sở y tế tin cậy để điều trị bệnh. Thông qua các kiểm tra tổ chức bệnh lý học, hiểu biết rõ về sự thay đổi của mô bệnh gan, bệnh tình nặng hay nhẹ và có khả năng phát triển thành ung thư không. Sau đó tổng hợp lâm sàng, siêu âm gan cho kết quả chẩn đoán chính xác để quyết định phương án điều trị thích hợp cho từng bệnh nhân.

Cho đến nay, sinh thiết gan vẫn được xem là tiêu chuẩn vàng để đánh giá độ xơ hóa gan. Tuy nhiên, sinh thiết gan là phương pháp xâm nhập sâu, có biến chứng, đồng thời bộc lộ một số hạn chế: kết quả bị ảnh hưởng bởi kích thước mẫu, vị trí sinh thiết và sự phân tích của các nhà giải phẫu bệnh.

Để khắc phục các nhược điểm cũng như các chống chỉ định của sinh thiết gan, nhiều phương pháp không xâm lấn đã ra đời giúp cho việc đánh giá độ xơ hóa gan ngày càng được xử dụng rộng rãi, phổ biến kể cả những nơi các điều kiện trang thiết bị máy móc còn hạn chế. Có 2 nhóm kỹ thuật không xâm lấn đánh giá xơ hóa gan: Nhóm các xét nghiệm máu và nhóm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh.

Hiện nay phương pháp chẩn đoán siêu âm đàn hồi mô gan là phương pháp tốt nhất để đánh giá tổn thương trong nhu mô gan và đánh giá độ xơ hóa gan không xâm lấn, giúp chẩn đoán các bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, viêm gan C, gan nhiễm mỡ do rượu, gan ứ thận mạn...

Theo đó, bệnh nhân nằm ngửa, tay phải đặt sau đầu, người thực hiện đặt đầu dò lên da kẽ liên sườn vị trí thường sinh thiết gan và ấn với một áp lực nhẹ và kiểm tra gồm 10 phép đo liên tục tại cùng một vị trí. Máy sẽ tự động tính trị số trung bình. Kết quả được máy phân tích và cho ra con số cụ thể. Ưu điểm của kỹ thuật là không xâm lấn, dễ thực hiện được ở bệnh nhân béo phì, báng bụng và có thể áp dụng với nhiều cơ quan khác nhau.