Phân mỡ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Khi lượng mỡ trong phân sau khi thải ra ngoài vượt quá 7g/ ngày sẽ được bác sĩ chẩn đoán mắc chứng phân mỡ. Phân mỡ là tiếng chuông cảnh báo một số vấn đề về sức khỏe như: Cơ thể kém hấp thụ chất dinh dưỡng, không tạo ra enzym hay dịch mật cần thiết để tiêu hóa thức ăn hiệu quả.

Phân người là phần còn lại của thức ăn mà không thể hấp thụ hay tiêu hóa ở ruột non và bị các vi khuẩn trong ruột già phân hủy. Thành phần chủ yếu trong phân là các chất xơ, vi khuẩn, lớp nhầy bao bọc bên ngoài phân, đạm, muối, tế bào chết và chất béo.

Phân mỡ là phân mà lượng chất béo vượt qua mức bình thường, nhiều hơn 7g/ngày. Hình dạng phân mỡ thường nhiều và nhớt hơn so với phân bình thường, khi dội nước thì khó trôi hơn.

Đại tiện phân mỡ là tình trạng khi đi vệ sinh người bệnh nhận thấy phân có kích thước lớn, màu sắc nhợt nhạt và mùi hôi rất khó chịu. Người bị đại tiện phân mỡ khi đi vệ sinh thường thấy phân nổi lên trên vì có hàm lượng khí cao, ngoài ra còn có một lớp váng mỡ nổi nên trên mặt nước trong bồn cầu.

Ngoài các dấu hiệu trên, các biểu hiện trên cơ thể như sau cũng là tiếng chuông cảnh báo đại tiện phân mỡ:

• Sụt cân không rõ lý do
• Đau quặn bụng
• Đầy hơi
• Khó tiêu.

Có nhiều nguyên nhân hình thành chứng đại tiện phân mỡ, nguyên nhân chủ yếu là do sự kém hấp thu các chất dinh dưỡng trong thực phẩm do bệnh lý u xơ nang, một bệnh lý di truyền gây ra. Kém hấp thu dưỡng chất còn xảy ra do một vài nguyên nhân như sau:

• Không dung nạp đường lactose
• Bệnh Celiac
• Hẹp đường mật
• Bệnh Whipple
• Bệnh Crohn.

Đại tiện phân mỡ là căn bệnh có thể điều trị dứt điểm và sẽ không gây nguy hiểm cho người bệnh nếu được chữa trị sớm và đúng cách. Đến gặp bác sĩ ngay khi bạn có các dấu hiệu ban đầu về căn bệnh này, làm các xét nghiệm máu và các sinh thiết để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.

Nếu nguyên nhân đại tiện phân mỡ do không dung nạp gluten người bệnh chỉ cần loại bỏ gluten ra khỏi chế độ ăn uống, người bệnh sẽ cảm thấy các triệu chứng giảm thiểu hoặc biến mất sau khi không ăn thực phẩm chứa gluten. Tuy nhiên, phải mất từ 2-6 năm, ruột của người bệnh mới hoàn toàn lành lại.

Sau đây là một số cách phòng ngừa đại tiện phân mỡ bạn nên biết:

• Nên bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể, uống đủ 2 lít nước trong một ngày
• Giảm lượng tiêu thụ chất xơ và chất béo.
• Hạn chế hút thuốc, uống rượu, bia và sử dụng chất kích thích
• Bổ sung các vitamin A, D, E, K, tăng tiêu thụ các thực phẩm giàu vitamin B12, axit folic, sắt, magie...
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm có chứa nhiều kali oxalate.