Tại sao không thể trị khỏi viêm gan B mà viêm gan C lại có thể?

Viêm gan virus B, C là những bệnh truyền nhiễm vô cùng nguy hiểm. Theo các cuộc điều tra dịch tễ, tỷ lệ nhiễm viêm gan B trong nước ta từ 10 - 12%, viêm gan C là từ 2 - 4%. Tuy nhiên, ở những đối tượng tiêm chích ma túy, tỷ lệ nhiễm viêm gan C lên đến 80 - 90%. Cả viêm gan B và C đều có thể dẫn đến biến chứng xơ gan, ung thư gan (80% bệnh nhân ung thư gan là do viêm gan B, C).

Virus viêm gan B, C đều là các virus diễn biến chậm, có thời gian ủ bệnh kéo dài trung bình từ 1 đến 3 tháng. Quá trình tiến triển mãn tính của viêm gan B và viêm gan C cũng rất âm thầm, hầu như không có bất kỳ triệu chứng đặc hiệu nào, ngoại trừ ở giai đoạn cấp thì triệu chứng của viêm gan B có xu hướng “rầm rộ” hơn viêm gan C với biểu hiện: Mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, chán ăn, vàng da, nước tiểu sẫm màu,...

90% người bị viêm gan B, viêm gan C không biết được tình trạng bệnh của mình do không có triệu chứng lâm sàng, bệnh nhân đi khám bệnh khi có triệu chứng thì ở giai đoạn muộn, tức là đã có biến chứng. Cụ thể hơn, nhiều bệnh nhân khi thấy triệu chứng đau tức vùng gan, đi khám và siêu âm gan thì khối u đã phát triển làm gan to lên, gây đau tức ở vùng hạ sườn phải.

Một số bệnh nhân khi đi khám bệnh khác tình cờ làm xét nghiệm men gan thì phát hiện men gan tăng gấp 3 - 4 lần bình thường, bác sĩ cho xét nghiệm viêm gan thì phát hiện mắc viêm gan B hoặc viêm gan C, đo độ xơ hóa của gan đã là F4 (tức là xơ gan). Mặc dù viêm gan B đã có vắc xin phòng bệnh nhưng tỷ lệ tiêm ở người lớn còn rất thấp.

Viêm gan B, viêm gan C đều có thể dẫn đến biến chứng gây xơ gan, ung thư gan, suy gan cấp tính,... Theo thống kê số liệu tử vong thì tử vong do xơ gan, ung thư gan đứng thứ 4 trong các nguyên nhân gây tử vong.

Virus viêm gan B, viêm gan C có các đường lây truyền tương tự nhau là đường máu, đường tình dục, lây truyền theo đường mẹ sang con. Trong đó, viêm gan B chủ yếu lây qua con đường từ mẹ sang con, viêm gan C chủ yếu qua đường máu, đặc biệt là việc dùng chung bơm kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích qua da.

Trong gia đình, một người bị viêm gan B hoặc viêm gan C thì những thành viên khác sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm do virus lây qua đường máu, đường tình dục, đường mẹ sang con. Trong đó đường máu là dễ nhất do dùng chung hoặc dùng nhầm bàn chải đánh răng.

Hiện nay, các thuốc điều trị viêm gan B chỉ làm giảm và khống chế sự nhân lên của virus chứ không thể tiêu diệt sạch hoàn toàn virus viêm gan B. Điều này được giải thích là do khi virus viêm gan B xâm nhập vào tế bào gan, lúc này đoạn gen của virus viêm gan B sẽ được phóng thích vào trong nhân của tế bào gan rồi cuộn tròn trong đó, chưa có loại thuốc nào hiện nay có thể ngấm vào bên trong nhân của tế bào gan. Vì vậy, bệnh viêm gan B không thể điều trị khỏi hoàn toàn được.

Ngược lại đối với virus viêm gan B, viêm gan C có thể điều trị khỏi là do virus viêm gan C khi xâm nhập vào tế bào gan người thì chỉ nhân lên trong tế bào chất, không xâm nhập vào nhân tế bào gan giống như virus viêm gan B. Vì vậy, các thuốc điều trị virus viêm gan C hiện nay có thể tiêu diệt sạch hoàn toàn các virus trong tế bào gan. Bệnh nhân nhiễm viêm gan C hoàn toàn có thể điều trị khỏi bệnh.

• Tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ tại bệnh viện, tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ lớn và người lớn (nếu chưa tiêm trong mũi tiêm chủng mở rộng) là những giải pháp chủ động và tích cực nhất để phòng virus viêm gan B. Khi trẻ được 2, 3, 4 tháng tuổi tiêm tiếp vắc xin 5 trong 1 có sẵn thành phần vắc xin viêm gan B.
• Nếu chưa tiêm vắc xin phòng viêm gan B, chúng ta cần áp dụng các biện pháp phòng nhiễm virus viêm gan B truyền qua đường máu, đường tình dục.
• Tích cực phòng chống ma túy, không nghiện chích ma túy, nếu nghiện phải thực hiện cai nghiện tại các cơ sở điều trị Methadone.
• Thực hiện các biện pháp an toàn truyền máu và an toàn trong tiêm chích qua da, là các biện pháp tốt nhất để phòng chống nhiễm virus viêm gan C
• Phụ nữ có thai cần được xét nghiệm sàng lọc viêm gan B khi đi khám thai.
• Khám sức khỏe định kỳ 1 - 2 lần/năm để xác định có nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C hay không.

• Người nhiễm viêm gan B mãn tính cần kiểm tra sức khỏe định kỳ 3 - 6 tháng/lần. Với người nhiễm vi rút viêm gan C trên 6 tháng phải đo tải lượng virus HCV-RNA để xác định viêm gan C mãn tính hay đã tự khỏi. Nếu nhiễm viêm gan C mãn tính thì cần điều trị bằng thuốc kháng virus ngay.
• Thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa lây truyền virus viêm gan B, viêm gan C sang người khác.
• Ăn uống đủ dinh dưỡng, không sử dụng rượu, bia, lựa chọn thực phẩm không độc hại cho gan, thận trọng khi dùng các thuốc điều trị bệnh lý khác có hại cho gan, không dùng thuốc thảo dược không rõ nguồn gốc.

• Tuân thủ điều trị thuốc kháng virus viêm gan B, viêm gan C khi được bác sĩ chỉ định.
• Định kỳ tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ.
• Không dùng thuốc thảo dược, thuốc nam mà tự ý bỏ thuốc kháng virus.
• Virus viêm gan B mãn tính hiện chưa có thuốc điều trị triệt để, việc điều trị phải tiến hành lâu dài.
• Viêm gan C mãn tính đã có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn.

Bài viết tham khảo: cdc.backan.gov.vn