Cảnh giác nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh

Nhiễm trùng mắt là một trong các bệnh lý xuất hiện ở mắt. Đây không phải là trường hợp hiếm gặp đối với trẻ ở giai đoạn sơ sinh. Tuy nhiên, các bệnh lý này có thể hoàn toàn được chữa trị nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời, đúng cách.

Trẻ sơ sinh được tính từ lúc sinh ra cho đến 28 ngày tuổi. Trẻ ở giai đoạn này có hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện nên khả năng phòng vệ với các tác nhân gây nhiễm trùng còn rất hạn chế, trong đó bao gồm các nhân tố gây ra nhiễm trùng mắt.

Một trong những loại nhiễm trùng mắt mà trẻ sơ sinh hay gặp đó là bị viêm kết mạc. Viêm kết mạc là bệnh lý xảy ra do mắt của trẻ bị nhiễm trùng, bị kích ứng hoặc tắc tuyến lệ. Trẻ bị viêm kết mạc thường có thói quen dụi vào mắt do ngứa làm cho mắt đỏ và bị sưng. Nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách và kịp thời, viêm kết mạc có thể làm cho trẻ bị mù mắt.

Có nhiều nguyên nhân có thể làm cho mắt trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, hầu hết các ca nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh có các nguyên nhân chính là nhiễm trùng do vi rút/vi khuẩn, nhiễm trùng do hóa chất hoặc do sử dụng thuốc dùng ở bộ phận mắt.

Nhiễm trùng mắt do nhiễm vi khuẩn/vi rút bao gồm các trường hợp viêm kết mạc do vi khuẩn Chlamydia, viêm kết mạc do lậu cầu. Đối với các ca viêm kết mạc do Chlamydia thì có các dấu hiệu chính như đỏ mắt, sưng mí, có mủ sau từ 5 - 12 ngày sau sinh, nếu để bệnh phát triển mà không điều trị thì vi khuẩn sẽ lan sang vòm họng và phổi. Trẻ sơ sinh bị viêm kết mạc do lậu cầu thì sẽ xuất hiện hiện tượng mủ đóng dày và đau mắt ngay sau 2 - 4 ngày bé chào đời.

Viêm kết mạc do vi rút thường gặp nhất là herpes simplex loại 1 và 2, tuy nhiên, virus này chỉ gây ra chưa đến 1% trong tổng số các trường hợp mắc bệnh. Đối với những trường hợp viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus có thể trẻ được truyền từ mẹ sang, ví dụ như các vi khuẩn tồn tại trong âm đạo của mẹ cũng có thể khiến bé bị viêm kết mạc sau sinh.

Viêm kết mạc do hóa học gây ra thường là những trường hợp nhiễm thứ phát do quá trình sử dụng thuốc mỡ bôi tại chỗ hoặc thuốc nhỏ mắt trong điều trị dự phòng các bệnh ở mắt.

Cũng giống như điều trị các loại nhiễm trùng nói chung, việc điều trị nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh cũng tùy thuộc vào tình trạng nhiễm trùng của trẻ.

Hầu hết các ca nhiễm trùng mắt cần được được điều trị bằng kháng sinh. Một số tình trạng nhẹ thì được dùng thuốc kháng sinh dạng như thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ tra mắt. Các kháng sinh khác được dùng qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.

Đối với nhiễm trùng mắt do vi khuẩn chlamydia hoặc do vi khuẩn lậu cầu thì có thể áp dụng liệu pháp kháng khuẩn toàn thân, nội khoa hoặc phối hợp.

Ngoài ra, các phương pháp vệ sinh cũng được thực hiện như rửa mắt bị nhiễm trùng bằng dung dịch nước muối để loại bỏ bớt dử mắt dạng mủ bị tích tụ, rửa để loại bỏ bớt tác nhân gây bệnh.

Các ca nhiễm trùng mắt do virus điều trị chủ yếu là hỗ trợ giảm kích ứng bằng thuốc chống viêm, đồng thời dùng các thuốc bôi trơn bảo vệ nhãn cầu, giảm bớt kích thích mắt.

Lưu ý, chống chỉ định dùng các thuốc mỡ tra mắt có chứa Corticosteroid vì có thể làm trầm trọng thêm các tổn thương mắt do Chlamydia và herpes simplex.

• Cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được thăm khám và kê đơn thuốc kháng sinh nhỏ mắt nếu cần.
• Trong thời gian bé đang bị nhiễm trùng mắt thì mẹ cần chú ý đảm bảo khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày của con để giúp trẻ tăng sức đề kháng và mau khỏi bệnh.
• Vệ sinh mắt cho trẻ bằng khăn bông mềm thấm nước ấm để lau dịch tiết từ mắt mỗi khi con thấy ngứa hoặc khó chịu. Chú ý vệ sinh tay sạch sẽ sau khi chạm vào vùng mắt bị nhiễm trùng.
• Trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng mắt sẽ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và hay quấy khóc, không bú, thậm chí sốt cao nên trẻ cần chăm sóc, thường xuyên vỗ về bé.
• Cha mẹ phải luôn túc trực và theo dõi trẻ, nếu phát hiện bé có bất kỳ triệu chứng nào nên đưa ngay đến các bệnh viện mắt hay bệnh viện nhi chuyên khoa để khám.

Nhìn chung, các nhiễm trùng mắt xảy ra ở trẻ sơ sinh hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm và không gây ảnh hưởng đến thị lực trong tương lai của bé nếu cha mẹ phát hiện và có biện pháp chăm sóc kịp thời. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sớm các dấu hiệu bệnh lý và chăm sóc cho bé theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế. Tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc không kê đơn hoặc các kinh nghiệm dân gian để chữa trị tình trạng nhiễm trùng mắt cho trẻ.