Đọc cho trẻ nghe tại sao lại quan trọng và bắt đầu như thế nào?

Đọc sách cho bé nghe có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng trẻ nhỏ, giúp trẻ phát triển tư duy, kỹ năng ngôn và trí tưởng tượng phong phú. Vậy đọc truyện cho trẻ em nghe nên bắt đầu như thế nào?

Đọc truyện cho trẻ em nghe không chỉ là cơ hội trẻ được được vui chơi mà còn đang được học hỏi. Việc đọc sách cho bé nghe quan trọng vì đọc cho bé nghe mang lại nhiều lợi ích không thể chối từ.

1.1. Đọc truyện cho trẻ em nghe giúp gắn kết tình cảm như thế nào?

Đọc cho bé nghe là một cơ hội tuyệt vời để bố mẹ, ông bà, những người lớn trong gia đình và trẻ nhỏ dành thời ở bên nhau, có thời gian kết nối tình cảm và sống chậm lại trong một ngày bận rộn.

Một nghiên cứu từ năm 2008 đã chỉ ra đọc truyện cho trẻ em nghe có thể hỗ trợ mối quan hệ cha mẹ và con cái vững chắc hơn. Lý do bởi vì trẻ cảm thấy an toàn khi được bố mẹ đọc sách cho bé nghe. Ngoài ra, những người chăm sóc trẻ có thái độ tích cực đối với sách và đọc cho bé nghe sẽ giúp trẻ em nhìn nhận việc đọc sách theo hướng tích cực.

1.2. Đọc truyện cho trẻ em nghe có thể giúp trẻ rèn luyện kỹ năng nghe không?

Các chuyên gia tại Scholastic giải thích lắng nghe là một kỹ năng mà trẻ em cần có trước khi có thể tự đọc. Đọc truyện cho trẻ em nghe sẽ rất giúp ích trong việc rèn luyện khả năng nắm bắt thông tin, cảm nhận cảm xúc qua giọng đọc, từ đó nâng cao kỹ năng nghe.

1.3. Có phải đọc truyện cho trẻ em nghe sẽ giúp phát triển nhận thức và ngôn ngữ?

Ngay cả từ khi còn rất nhỏ, trẻ cũng được hưởng lợi từ việc được người chăm sóc đọc sách cho bé nghe. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy những em bé được đọc truyện sẽ đạt điểm cao hơn trong các môn học liên quan tới kỹ năng ngôn ngữ, phát triển nhận thức và khả năng giải quyết vấn đề.

Nghiên cứu từ năm 2018 cho thấy mối liên hệ giữa việc đọc truyện cho trẻ em nghe từ khi thơ ấu đến 14 tuổi và việc thúc đẩy khả năng ngôn ngữ và IQ cao hơn.

1.4. Vì sao đọc truyện cho trẻ em nghe giúp bé mở rộng vốn từ vựng?

Các chuyên gia từ Trung tâm Quốc gia về Dạy và Phát triển Trẻ thơ cũng cho biết đọc truyện cho trẻ giúp mở rộng số lượng và sự đa dạng của các từ ngữ mà trẻ sử dụng. Một Nghiên cứu năm 2019 ước tính những đứa trẻ thường xuyên được nghe đọc truyện trẻ em trong 5 năm trước khi đi học mẫu giáo sẽ được tiếp xúc nhiều hơn những đứa trẻ không được đọc trong những năm đó khoảng 1,4 triệu từ.

1.5. Đọc truyện cho trẻ em nghe có ích trong việc rèn luyện sự tập trung như thế nào?

Dinah Castro, một nhà giáo dục của Công ty mở rộng Hợp tác Cornell, chia sẻ việc đọc truyện cho trẻ em nghe sẽ giúp chúng phát triển các kỹ năng tập trung và kỷ luật tự giác.

Ban đầu, một đứa trẻ mới biết đi hay lo lắng, mất tập trung vào giờ kể chuyện nhưng theo thời gian, việc thường xuyên đọc sách cho bé nghe giúp trẻ mong chờ và dần tập trung hơn khi đến giờ nghe đọc truyện.

Khi trẻ đang lắng nghe, trẻ sẽ ngồi yên, thông qua đọc truyện cho trẻ em nghe, thời gian chú ý của trẻ phát triển lâu hơn và thậm chí luyện tập các kỹ năng duy trì trí nhớ mới chớm nở của chúng.

1.6. Tính sáng tạo có thể phát triển qua hoạt động đọc truyện cho trẻ em nghe không?

Trẻ em vốn giàu trí tưởng tượng sống động, việc đọc sách cho bé nghe giúp khơi dậy và thúc đẩy khả năng sáng tạo của chúng. Sách và truyện mở ra một thế giới hoàn toàn mới, ví dụ, có rất nhiều sách hư cấu về khủng long, bọ và máy bay. Những câu chuyện viễn tưởng vượt ra ngoài thế giới thực và sử dụng các yếu tố giả tưởng khiến thúc đẩy trẻ em suy nghĩ độc đáo. Chính vì vậy, đọc truyện cho trẻ em nghe là một cách để phát triển tính sáng tạo ở trẻ. Các chuyên gia giáo dục nói rằng, sự sáng tạo rất quan trọng đối với việc phát triển sở thích và ý tưởng, cũng như để bồi dưỡng sức khỏe cảm xúc cho trẻ em.

1.7. Đọc truyện cho trẻ em nghe có phải là một cách dạy trẻ những bài học cuộc sống?

Đọc truyện cho trẻ em nghe là một phương thức nói về các tình huống trong thế giới thực theo những cách phù hợp với lứa tuổi. Đọc cho bé nghe những cuốn sách giới thiệu những bạn cùng lứa tuổi làm những việc chúng làm trong cuộc sống hàng ngày giúp trẻ nhìn nhận lại chính mình và nhận được những bài học về cuộc sống.

1.8. Liệu nghe đọc truyện trẻ em có thể phát triển kỹ năng xã hội và nuôi dưỡng tình cảm không?

Nhà giáo dục Castro cũng nói rằng đọc truyện cho trẻ em nghe để dạy chúng cách đối phó với những trải nghiệm căng thẳng, học cách giải quyết khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, bằng việc mô hình hóa những gì xảy ra hàng ngày của bé, đọc truyện cho trẻ em nghe có thể giúp trẻ không cảm thấy đơn độc khi đối mặt những khó khăn, thay đổi mà trẻ gặp phải như nhổ răng, chuyển trường,...

Đọc truyện cho trẻ em nghe nên bắt đầu ngay từ ngày hôm nay. Trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi, trẻ mẫu giáo và thậm chí cả trẻ lớn hơn đều được hưởng lợi khi có người chăm sóc đọc sách cho bé nghe.

2.1. Bắt đầu việc nghe đọc truyện cho trẻ em chưa đi học ra sao?

Với những trẻ dưới 6 tháng tuổi, việc đọc truyện cho trẻ em nghe nên bắt đầu từ những cuốn sách có hình ảnh đơn giản nhưng màu sắc và tươi sáng, rõ nét. Khi trẻ lớn hơn một chút (từ 7 đến 12 tháng tuổi), việc đọc cho bé nghe có thể mở rộng sang những cuốn sách có cụm từ đơn giản hoặc một dòng văn bản liên quan đến hình ảnh trên trang.

Trẻ từ 12 đến 18 tháng tuổi có thể thấy thú vị khi được đọc cho bé nghe những cuốn sách có hình ảnh những đứa trẻ khác đang làm những việc hàng ngày, những cuốn sách có động vật, nhân vật hoạt hình hoặc những cảnh quen thuộc trong cuộc sống. Ở nhóm tuổi này, việc đọc truyện cho trẻ em nghe có thể thực hiện với những câu chuyện đơn giản, có diễn biến của các sự kiện, với những hình ảnh chi tiết hơn

Khi trẻ bắt đầu tập nói hoặc đã biết nói, hãy thử cùng bé tương tác trong khi đọc sách cho bé nghe. Ví dụ, chỉ vào một bức tranh và hỏi "Cái gì vậy?" hay "Ôi, đó là một quả chuối!" để khiến bé tương tác với cuốn sách. Hãy tích cực và cố gắng tương tác với con, ví dụ nếu bé trả lời “con mèo”, bạn có thể hỗ trợ “Đúng, trông giống như một con mèo, nhưng nó thực sự là một con sóc!”.

2.2. Lựa chọn sách như thế nào để đọc truyện cho trẻ đã đi học?

Khi trẻ đi học mẫu giáo, cùng với việc đọc truyện cho trẻ em nghe hãy giúp bé học thuộc những bài đồng dao dành cho lứa tuổi mẫu giáo để luyện khả năng tiếp thu và ghi nhớ. Khi bé bắt đầu tự đọc, có thể để trẻ đọc thay vì đọc truyện cho trẻ em nghe. Việc đặt những câu hỏi để kiểm tra khả năng hiểu của con như "Con nghĩ điều gì có thể xảy ra tiếp theo?" thay vì những câu hỏi đơn giản như "Lá cây trong tranh màu gì?" sẽ giúp cho con có cơ hội để vận động suy nghĩ và tìm hiểu câu chuyện sâu hơn.

Không nên ngừng đọc sách cho bé nghe sau khi trẻ có thể tự đọc. Mặc dù, việc đọc sách độc lập chắc chắn là quan trọng, nhưng việc đọc truyện cho trẻ em nghe vẫn mang lại lợi ích cả về mặt học tập và cảm xúc.

Dưới đây là một số yếu tố góp phần đọc truyện cho trẻ em nghe được thực hiện thành công:

• Dành thời gian để đọc truyện cho trẻ em nghe: Dành thời gian để đọc sách cho bé nghe tưởng đơn giản nhưng chính là việc đầu tiên và quan trọng nhất thực sự cần làm. Hãy xem việc đọc sách cho bé nghe là một hoạt động duy trì hàng ngày và dành sự chú ý tập trung, không để bị ảnh hưởng bởi những việc khác.
• Hãy kiên định: Hãy cố gắng biến việc đọc sách cho bé nghe trở thành một phần thói quen thường xuyên. Trẻ em thích nghe đi nghe lại những câu chuyện giống nhau và chúng học qua kiểu lặp lại này nên không cần đắn đo về việc chưa tìm được những cuốn sách khác nhau.
• Tạo ra những trải nghiệm vui vẻ: Hãy sử dụng các giọng nói khác nhau cho các nhân vật khác nhau, tạo khoảng dừng, lồng ghép bài hát hoặc thêm các yếu tố các kịch tính khác để làm cho câu chuyện trở nên sống động trong khi đọc truyện cho trẻ em nghe. Những việc này không chỉ giúp cho hoạt động đọc sách cho bé nghe trở nên thú vị mà còn giúp trẻ hiểu rõ hơn về câu chuyện.
• Giúp trẻ kết nối với câu truyện: Trẻ em hứng thú hơn khi áp dụng những câu chuyện vào cuộc sống của chính mình. Điều này không chỉ làm cho câu chuyện có ý nghĩa hơn mà còn có thể giúp các bé ứng phó với những tình huống khác nhau mà chúng gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, trong khi đọc truyện cho trẻ em nghe, có thể hướng suy nghĩ của bé liên tưởng và kết nối câu truyện đến chính các bé.
• Tương tác trong khi đọc truyện cho trẻ em nghe: Ngoài đọc sách, sự tương tác giữa bố mẹ và con cái trong quá trình đọc sách cho bé nghe sẽ giúp tìm hiểu và phát triển những suy nghĩ của các bé.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.

Nguồn tham khảo: healthline.com, webmd.com