Khi nào cần xét nghiệm phân cho bé?

Xét nghiệm phân là xét nghiệm phổ biến, thường quy và được sử dụng trong việc chẩn đoán những bệnh lý về đường tiêu hóa, đặc biệt là đối tượng trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh. Vậy khi nào cần xét nghiệm phân cho bé, người nhà cần lưu ý những gì?

Xét nghiệm phân là xét nghiệm được thực hiện trên mẫu bệnh phẩm phân nhằm giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý đường tiêu hóa như những tình trạng nhiễm ký sinh trùng, vi khuẩn, virus hay tình trạng kém hấp thu dinh dưỡng, rối loạn hấp thu, các bệnh ung thư... Xét nghiệm phân cho trẻ bé sẽ giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề sức khỏe hiện tại của trẻ. Đây là xét nghiệm có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm những bệnh liên quan đến hệ tiêu hoá, đặc biệt các bệnh ở trẻ nhỏ.

Xét nghiệm phân trẻ sơ sinh: hệ tiêu hóa của trẻ dưới 12 tháng, đặc biệt trẻ sơ sinh còn chưa hoàn chỉnh nên trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa, trên lâm sàng thường được chỉ định làm xét nghiệm phân. Người nhà trẻ cần tuân thủ lấy mẫu phân theo chỉ dẫn, điều này giúp tìm nguyên nhân gây bệnh cho trẻ, nếu cần, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm hỗ trợ.

Với các trường hợp sau, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm phân cho bé:

• Nhiễm khuẩn, nhiễm trùng do những loại virus, vi khuẩn hay các loại ký sinh trùng xâm nhập vào đường tiêu hóa của trẻ.
• Trẻ gặp phải các rối loạn khi hấp thu đường, chất béo, những chất dinh dưỡng khác.
• Trẻ có dấu hiệu nghi ngờ bị chảy máu trong đường tiêu hóa.
• Với trường hợp trẻ bị tiêu chảy, thậm chí tình trạng này kéo dài quá 2 ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm, trẻ đi ngoài nhiều lần, phân nhiều nước, trẻ cần được xét nghiệm phân để tìm nguyên nhân.
• Phân trẻ có hiện tượng có máu, phân lẫn nhầy, khi sờ nắn bụng của trẻ khiến trẻ đau và kêu khóc.
• Trẻ nôn mửa nhiều và rất khó cho trẻ ăn hoặc uống.
• Nếu thấy trẻ có biểu hiện mất nhiều nước: mắt lõm, da nhăn, đi tiểu ít, khóc nhiều không có nước mắt thì người nhà nên đưa trẻ đi khám sớm nhất có thể.

• Lấy bệnh phẩm phân:

Trẻ lớn: Hướng dẫn trẻ đi tiêu vào một bọc nhựa hoặc nilon bằng cách đặt bọc nhựa/ bọc nilon này trên bồn cầu và cố định. Sau đó, lấy một mẫu bệnh phẩm phân đựng vào trong lọ sạch.

Đối với trẻ bé có mặc tã: Lót tã của bé bằng bọc nhựa. Cố định bọc nhựa, tránh phân và nước tiểu bị trộn lẫn, giúp thu được một mẫu phân tốt hơn.

Chú ý: Không để mẫu phân lẫn với nước tiểu, giấy vệ sinh, các dung dịch khác, không lấy phân trong bỉm.

Khi lấy mẫu nên lấy các chỗ phân bất thường như chỗ phân nhão, nhầy lẫn máu, phân có bọt, phân đen. Phân sau khi lấy được để vào lọ sạch có nắp đậy chặt.

• Gửi bệnh phẩm

Sau khi lấy mẫu phân cần gửi đến nơi xét nghiệm càng sớm càng tốt. Trong trường hợp lâu hơn có thể bảo quản mẫu trong ngăn mát tủ lạnh từ 4 - 6 tiếng.

• Chờ kỹ thuật viên xét nghiệm và trả lời kết quả

Kết quả xét nghiệm phân cho bé sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán, phát hiện các vấn đề sức khỏe ở trẻ.

Bằng cách soi tươi phân, bác sĩ sẽ biết được nồng độ PH của phân, cellulose, cặn dư như tinh bột, nấm, tỷ lệ vi khuẩn đường ruột, tìm ký sinh trùng (giun, sán, vi khuẩn đơn bào..) với trường hợp cần thiết.

Trường hợp cần cấy phân để tìm vi khuẩn gây bệnh, hoặc kết hợp làm kháng sinh đồ, xét nghiệm rotavirus.

Đối với xét nghiệm mẫu bệnh phẩm phân cho bé, thời gian lấy mẫu, vị trí lấy phân, cách thực hiện lấy mẫu sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Các lưu ý khi xét nghiệm phân cho bé bao gồm:

• Đối với các mẫu phân nhão, mềm, có màng nhầy hay có máu thì không nên để chậm, cần xét nghiệm phân cho bé trong khoảng 30 phút kể từ khi lấy phân cho bé.
• Nếu cần tìm kí sinh trùng giun kim hoặc trứng giun kim thì có thể dùng tăm bông sạch cho vào hậu môn của trẻ ngoáy và sau đó phết lên kính soi tìm.
• Nếu cần tìm máu lẫn trong phân, không cho trẻ uống sắt, đồng thời kiêng ăn thịt nạc khoảng 2 ngày trước khi trẻ được lấy mẫu phân.
• Trong trường hợp trẻ cần cấy phân: Người nhà không nên dùng kháng sinh và những loại thuốc tiêu hóa ít nhất 14 ngày trước khi làm xét nghiệm, đồng thời vệ sinh sạch hậu môn của bé trước, cần sử dụng dụng cụ vô khuẩn.

Việc xét nghiệm phân ở trẻ nhỏ khi trẻ có những dấu hiệu bất thường về tiêu hóa là rất cần thiết, quan trọng. Kết quả của xét nghiệm này rất có ý nghĩa giúp bác sĩ tìm ra những vấn đề sức khỏe mà trẻ đang mắc phải ở đường ruột, dạ dày, hoặc cơ quan nào khác ở hệ thống tiêu hóa. Bài viết trên đây đã cung cấp các thông tin cần thiết về vấn đề này để mẹ có thể yên tâm chăm sóc trẻ một cách tốt nhất.