Sưng hạch bạch huyết ở trẻ em

Hạch bạch huyết được xem là các cơ quan của hệ thống miễn dịch. Chúng hoạt động như những bộ lọc cực nhỏ, bắt virus và vi khuẩn để các tế bào bạch cầu tiêu diệt. Đồng thời, các hạch bạch huyết cũng tạo ra các chất giúp tiêu diệt vi trùng gây nhiễm trùng. Theo đó, sưng hạch bạch huyết là 1 dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng. Vì trẻ nhỏ thường xuyên tiếp xúc với các bệnh nhiễm trùng, trẻ bị sưng hạch ở cổ hay nách là hiện tượng khá thường gặp hơn so với người lớn.

Nổi hạch có nghĩa là tình trạng sưng hạch bạch huyết. Đây là những tuyến hình hạt đậu tập trung nhiều ở cổ, nách, bẹn, ngực và bụng. Các tuyến này hoạt động như bộ lọc cho dịch bạch huyết, vốn chứa các tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Tình trạng sưng hạch bạch huyết có thể xảy ra chỉ ở 1 vùng trên cơ thể, chẳng hạn như cổ hoặc có thể ảnh hưởng đến các hạch bạch huyết khắp cơ thể. Trong đó, trẻ bị sưng hạch ở cổ là vị trí phổ biến nhất.

Gần như tất cả trẻ em đều sẽ bị nổi hạch vào 1 thời điểm nào đó trong thời kỳ thơ ấu. Đó là bởi vì tình trạng sưng hạch bạch huyết thường xảy ra với các bệnh nhiễm trùng do vi rút hoặc vi khuẩn như cảm lạnh, cúm hoặc viêm họng liên cầu, vốn khá thường gặp trong những năm đầu đời.

Hạch bạch huyết thuộc hệ thống miễn dịch và có vai trò chống lại nhiễm trùng và bệnh tật khác. Do đó, khi cơ thể bị tấn công bởi các tác nhân vi sinh vật hay hệ thống miễn dịch có phản ứng với tác nhân lạ và các hạch bạch huyết sẽ trở nên lớn hơn.

Các hạch bạch huyết khi bị sưng lên thường có vị trí phân bố gần nguồn lây nhiễm. Vì vậy, sưng hạch bạch huyết xảy ra ở đâu sẽ có thể giúp tìm ra nguyên nhân. Ví dụ, một em bé bị sưng hạch ở cổ có thể là do nhiễm trùng da đầu; trẻ bị sưng hạch bạch huyết xung quanh hàm có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng răng hoặc miệng.

Tuy nhiên, hiện tượng sưng hạch bạch huyết cũng có thể ảnh hưởng đến các hạch bạch huyết trên toàn cơ thể. Điều này thường gặp ở một số bệnh do vi rút như mono (bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng) hoặc bệnh thủy đậu.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết bao gồm:

• Nhiễm trùng 1 hạch bạch huyết hoặc 1 nhóm nhỏ các hạch;
• Ung thư, mặc dù các triệu chứng khác thường xuất hiện trước khi sưng hạch bạch huyết;
• Phản ứng với tác nhân lạ, như khi dùng thuốc kháng sinh, thuốc chống co giật;
• Viêm khớp phản ứng ở trẻ em và thiếu niên.

Ở trẻ em, bình thường có thể sờ thấy một số hạch bạch huyết như những cục nhỏ di động dưới da. Nhưng nếu các hạch bạch huyết lớn hơn bình thường, trẻ có thể bị nhiễm trùng hoặc có vấn đề khác. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Các cục u dưới hàm, xuống hai bên hoặc sau cổ, hoặc ở nách, bẹn, ngực hoặc bụng;
• Đau hoặc nhức trong khu vực;
• Đỏ hoặc nóng trong khu vực;

Tùy thuộc vào nguyên nhân, các triệu chứng khác mà trẻ cũng có thể mắc phải bao gồm:

• Sốt;
• Các triệu chứng về đường hô hấp như đau họng, nghẹt mũi và ho;
• Kém ăn;
• Nhức mỏi cơ thể;
• Đau đầu;
• Mệt mỏi;
• Giảm cân;
• Phát ban.

Lúc này, cha mẹ cần biết là các triệu chứng của sưng hạch bạch huyết cần được xem như các tình trạng sức khỏe bất thường khác. Hãy chắc chắn rằng con sẽ được hẹn gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Khi một trẻ bị sưng hạch bạch huyết đến khám, bác sĩ sẽ cần hỏi nhiều câu hỏi về tiền sử sức khỏe và các triệu chứng hiện tại của trẻ, ví dụ liệu trẻ có từng bị những người khác bị nhiễm trùng như viêm họng liên cầu khuẩn tiếp xúc hay không, trẻ có nuôi chó hay mèo không, do một vết xước từ vật nuôi có thể gây sưng hạch bạch huyết.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ kiểm tra cho trẻ, xem xét kỹ các khu vực bị sưng hạch bạch huyết để kiểm tra kích thước và vị trí của các hạch. Bác sĩ cũng sẽ muốn biết trẻ đã bị sưng hạch bạch huyết trong bao lâu và có đau không.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ đề nghị thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán và tìm nguyên nhân sưng hạch bạch huyết, có thể bao gồm:

• Công thức máu, đánh giá tình trạng nhiễm trùng thông qua số lượng bạch cầu;
• Chụp Xquang lồng ngực, để tìm các hạch bạch huyết trong lồng ngực;
• Sinh thiết hạch bạch huyết, chỉ thực hiện khi nghi ngờ nguyên nhân là do các rối loạn máu và ung thư.

Việc điều trị tình trạng sưng hạch bạch huyết sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân. Tuy nhiên, các hạch bạch huyết có thể sưng lên thoáng qua do phản ứng miễn dịch thông thường để bảo vệ cơ thể một cách vô hại và tự khỏi mà không cần điều trị gì. Tuy nhiên, trong phần lớn trường hợp, bác sĩ sẽ cần dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn tiềm ẩn, chẳng hạn như viêm họng liên cầu, nhiễm trùng tai hoặc da.

Ngược lại, nếu trẻ bị sưng hạch bạch huyết không cải thiện, cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được rạch hoặc dẫn lưu hoặc kiểm tra nhiều hơn, xét nghiệm chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Tóm lại, các hạch bạch huyết là một phần của hệ thống miễn dịch và giúp chống lại nhiễm trùng. Tình trạng sưng hạch bạch huyết là biểu hiện cơ thể đang chống lại nhiễm trùng hoặc các bệnh khác. Vì các hạch bạch huyết sưng lên thường gần nguồn lây nhiễm và vị trí của chúng có thể giúp tìm ra nguyên nhân, trẻ cần được chẩn đoán và điều trị trực tiếp trên nguyên nhân gây ra nổi hạch. Ngược lại, nếu cha mẹ bỏ qua tình trạng nổi hạch thì có thể trì hoãn việc điều trị nhiễm trùng nặng và bệnh sẽ có thể nặng hơn.

Hiện nay, Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được nhiều bậc phụ huynh tin tưởng lựa chọn để thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ mắc phải. Vinmec mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao bởi:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: Gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành.
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: Phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.