Vì sao trẻ hay tự đập đầu vào tường?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng - Bác sĩ Lê Thu Phương - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng thực tế hành vi đập vào đầu của trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi thực sự là một hành động bình thường. Một số trẻ làm điều này vào khoảng thời gian ngủ trưa hoặc trước khi đi ngủ, nó gần như là một kỹ thuật tự xoa dịu bản thân trẻ.

Tuy là một thói quen diễn ra khá phổ biến nhưng nó khiến không ít bậc phụ huynh cảm thấy sợ hãi, lo lắng. Đó là điều tự nhiên bởi nhiều cha mẹ nghĩ rằng, đập đầu có thể gây tổn thương não? Hoặc đây có thể là dấu hiệu của một căn bệnh nào đó? Nó có thể gây ra thương tích khác không? Hay trẻ có đang tức giận không?

Đập đầu có thể có nhiều hình thức khác nhau. Một số trẻ chỉ đập đầu khi nằm úp mặt xuống giường, sau đó đập đầu liên tục vào gối hoặc nệm.

Tuy nhiên, một số trẻ khác lại có thể đập đầu vào tường, lan can cũi hoặc vào lưng ghế.

Một số trẻ trong khi đập đầu có thể đung đưa cơ thể, và những trẻ khác rên rỉ hoặc tạo ra tiếng ồn khác.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất bạn cần biết là hành vi đập đầu thường không phải là điều đáng lo ngại, đặc biệt nếu nó chỉ xảy ra trong thời gian trẻ ngủ trưa hoặc trước khi đi ngủ.

Thói quen đập đầu và tường có thể bắt đầu hình thành khi trẻ từ 6-9 tháng tuổi.

Hiểu được lý do tại sao trẻ đập đầu có thể giúp bạn xoa dịu trẻ. Dưới đây là nguyên nhân có thể xảy ra, bao gồm:

Điều thú vị là thói quen đập đầu vào tường thường xuất hiện ngay trước khi trẻ chìm vào giấc ngủ. Trông có vẻ đau đớn, nhưng trên thực tế, đập đầu là cách một số trẻ tự xoa dịu hoặc trấn tĩnh bản thân.

Điều này tương tự như cách một số trẻ đung đưa hoặc lắc chân khi đi ngủ, hoặc cách một số trẻ thích được đung đưa khi ngủ. Nói một cách dễ hiểu, đập đầu là một hình thức tự an ủi, thường dẫn đến buồn ngủ.

Tất nhiên, âm thanh đập thình thịch vào ban đêm có thể khiến bạn giật mình. Nhưng hãy chống lại ý muốn chạy vào và giải cứu trẻ. Miễn là trẻ không có nguy cơ chấn thương và đó là điều quan trọng nhất cần cân nhắc ở đây - hãy để trẻ tiếp tục hành vi này nếu nó không nguy hiểm. Điều này sẽ chỉ kéo dài trong vài phút, cho đến khi trẻ ngủ trở lại.

Tuy nhiên, đôi khi, đập đầu là dấu hiệu của một tình trạng liên quan đến quá trình phát triển ở trẻ, chẳng hạn như chứng tự kỷ hoặc nó có thể chỉ ra những lo lắng về tâm lý của trẻ.

Hãy quan sát thời điểm xảy ra va đập đầu và tần suất để phân biệt rối loạn chuyển động nhịp nhàng với một vấn đề phát triển.

Theo nguyên tắc chung, nếu trẻ khỏe mạnh và không có dấu hiệu của tình trạng phát triển, tâm lý hoặc thần kinh - và đập đầu vào tường chỉ xảy ra trước khi ngủ - thì đó có thể là một rối loạn chuyển động nhịp nhàng rất điển hình.

Ngoài ra, nếu đập đầu kèm theo các triệu chứng khác, chẳng hạn như chậm nói, bộc phát cảm xúc hoặc giao tiếp xã hội kém - thì có thể là một vấn đề khác. Bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa để loại trừ một tình trạng tiềm ẩn.

Mặc dù hầu hết hành vi đập đầu vào tường của trẻ là bình thường và không phải là dấu hiệu của vấn đề phát triển, nhưng việc xem hoặc nghe thấy tiếng trẻ đập đầu có thể khiến bạn căng thẳng. Thay vì thất vọng, đây là một số cách giúp bạn đối phó khi trẻ thực hiện hành vi này:

Điều này nói thì dễ hơn làm. Tuy nhiên, bạn chỉ cần biết rằng nếu bạn phản ứng một cách điên cuồng bằng cách bế con hoặc cho trẻ ngủ trên giường của bạn, trẻ sẽ sử dụng tiếng trẻ đập đầu như một cách để thu hút sự chú ý của bạn theo cách của trẻ. Tuy nhiên, nếu bạn tỏ ra không quan tâm, hành vi này có thể chỉ kéo dài vài phút. Chỉ bỏ qua hành vi nếu không có nguy cơ gây hại cho trẻ.

Ngay cả khi một đứa trẻ không có nguy cơ bị thương khi đập đầu, tiếng đập đầu có thể gây ra tiếng ồn lớn và làm ảnh hưởng đến những người còn lại trong nhà. Bạn có thể chuyển cũi ra khỏi bức tường. Bằng cách này, trẻ không thể đập đầu vào tường.

Nếu bạn lo lắng về việc trẻ tự làm mình bị thương, hãy đặt đệm dọc theo đầu giường. Bạn cũng có thể lắp lan can trên giường cho trẻ mới biết đi để tránh trẻ bị ngã khi đập đầu Những hành động này chỉ cần thiết nếu có trẻ có nguy cơ bị thương.

Hãy nhớ rằng bạn chỉ nên kê thêm gối trên giường của trẻ lớn hơn. Các chuyên gia tại Học viện Nhi khoa Mỹ khẳng định trong khi bé hoặc trẻ mới biết đi vẫn đang ngủ trong giường cũi, không nên đặt thêm gối, chăn... nhằm làm giảm nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).

Bạn cần quan sát khi trẻ đập đầu vào tương và đưa trẻ đi khám nếu bạn nghi ngờ có vấn đề về phát triển hoặc các vấn đề khác ở trẻ. Đặc biệt với những trẻ đập đầu vào tường suốt cả ngày hoặc khi không buồn ngủ.

Bạn cũng nên đưa trẻ đi khám nếu nhận thấy các triệu chứng khác như chậm nói, kiểm soát đầu kém hoặc vụng về để loại trừ các vấn đề khác. Bác sĩ sẽ đánh giá, đưa ra chẩn đoán và phương pháp điều trị phù hợp.

Đảm bảo rằng trẻ nhận được nhiều sự quan tâm tích cực từ bạn khi trẻ không đập đầu. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn đập đầu để thu hút sự chú ý của bạn, hãy cố gắng không quát mắng hay nói nặng lời với trẻ. Ngay cả khi bạn không thể hoàn toàn không bận tâm đến hành vi đó của trẻ, đừng la mắng hoặc trừng phạt trẻ vì điều đó. Trẻ còn quá nhỏ để hiểu tình hình và việc bạn la mắng có thể chỉ làm cho vấn đề trở nên tồi tệ và nghiêm trọng hơn.

Kiểm tra tất cả các ốc vít và bu lông trên cũi của trẻ mỗi tháng một lần hoặc có thể nhiều hơn hơn để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Đừng đặt gối hoặc chăn vào cũi của trẻ vì những thứ này có thể gây ngạt thở. Nếu bạn muốn sử dụng các tấm chắn trên cũi của trẻ để giúp trẻ đỡ bị đau khi đập vào đầu hãy đảm bảo rằng chúng chắc chắn và được buộc chặt vào lan can cũi, để trẻ không thể chui đầu vào.

Trẻ có thể bị một hoặc hai vết bầm tím, nhưng đừng lo lắng - đập đầu thường là một hành vi "tự điều chỉnh" của trẻ. Điều này có nghĩa là trẻ không có khả năng tự đánh vào đầu mình đủ mạnh để gây thương tích nghiêm trọng. Trẻ biết ngưỡng chịu đau của mình và sẽ dừng lại nếu cảm thấy đau.

Bạn nên giúp trẻ tìm ra những hoạt động khác cho niềm yêu thích nhịp điệu của mình. Các chuyên gia thường khuyên bạn nên nhảy múa và đánh trống hoặc vỗ tay theo nhạc cùng trẻ. Bạn cũng có thể thử đặt một máy phát nhạc trong phòng của trẻ để tạo cho trẻ sự thoải mái với nhịp điệu ổn định. Bạn cần đảm bảo rằng trẻ cũng tập thể dục nhiều trong ngày để giúp đốt cháy một phần năng lượng.

Nếu trẻ đập đầu vào tường như một cách để ru ngủ bản thân, hãy thử thiết lập một thói quen thư giãn khác trước khi đi ngủ cho trẻ. Tắm bằng nước ấm, kể một câu chuyện hoặc hát bài hát nhẹ nhàng có thể đem lại hiệu quả. Bạn có thể dành một vài phút trước khi ngủ để xoa lưng hoặc vuốt ve trán trẻ. Có thể bật một vài bài nhạc nhẹ trước khi trẻ đi ngủ.

Nếu trẻ tự đập đầu vào tường nhiều lần trong ngày hoặc tiếp tục đập đầu mặc dù chúng đang tự làm tổn thương mình, bạn nên đưa trẻ đi khám. Mặc dù không phổ biến nhưng đập đầu có thể liên quan đến chứng tự kỷ và các rối loạn phát triển khác, tình trạng này trở nên rõ ràng hơn trong những năm trẻ mới biết đi và mẫu giáo.

Trẻ tự kỷ thường không cởi mở với mọi người. Chúng thường không quan tâm đến việc tiếp xúc cơ thể với cha mẹ và dường như không nhìn thẳng vào người khác. Nếu bạn nhận thấy rằng trẻ đang mất dần khả năng thể chất, ngôn ngữ hoặc các kỹ năng khác mà trẻ có được; nếu trẻ ngày càng trở nên thu mình; hoặc nếu trẻ thường xuyên bị trì hoãn trong việc đạt được các mốc phát triển chung, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ.

Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com, babycenter.com