3 loại lạc nội mạc tử cung dựa trên vị trí

Các loại lạc nội mạc tử cung trong cơ thể rất đa dạng, có thể ở trong hoặc ngoài phúc mạc. Tổ chức lạc nội mạc tử cung cũng chịu ảnh hưởng của hormone sinh dục giống như niêm mạc tử cung bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt và trong giai đoạn hoạt động sinh dục của phụ nữ.

Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung của phụ nữ, trong khi vốn dĩ những mô này thường nằm bên trong. Mô tử cung thông thường trong kỳ kinh nguyệt sẽ vỡ ra và chảy máu vào cuối chu kỳ. Nhưng khi máu không có thể thoát ra ngoài, các khu vực xung quanh có thể bị viêm hoặc sưng tấy. Người bệnh có thể có mô sẹo và tổn thương.

Vị trí ổ lạc nội mạc tử cung trong cơ thể rất đa dạng, có thể ở khắp nơi trong ổ bụng. Theo chuyên gia, điều này liên quan với vị trí tử cung ngả trước hay ngả sau. Những yếu tố khác cũng được nhắc đến là: loại phúc mạc, mối liên quan giữa vòi trứng và buồng trứng, tuổi tác và số lần sinh con.

Dựa trên vị trí, có 3 loại lạc nội mạc tử cung chính là:

Đây là loại lạc nội mạc tử cung phổ biến nhất. Người bệnh xuất hiện tổn thương trên phúc mạc, một lớp màng mỏng che phủ mặt trong của thành bụng và bao bọc tất cả các tạng thuộc ống tiêu hóa và vài tạng trong ổ bụng.

Tổn thương buồng trứng cũng thường hay gặp, có thể xuất hiện tại bề mặt hay sâu trong buồng trứng. Có thể gặp ở buồng trứng trái nhiều hơn so với bên phải, hoặc cả hai bên. Những u nang có kích thước thay đổi (khoảng 5cm) sẫm màu, chứa đầy chất dịch máu đậm đặc, còn được gọi là u nang socola (chocolate cysts), hình thành sâu trong buồng trứng. Khi nang vỡ sẽ chảy dịch đục màu socola.

Thành nang mỏng, chỉ có một lớp tế bào hạt bị viêm xung quanh nên rất khó bóc tách khi phẫu thuật. Trên lâm sàng cũng không dễ chẩn đoán phân biệt với nang hoàng thể. Lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng không đáp ứng tốt với điều trị và có thể làm hỏng các mô khỏe mạnh.

Loại lạc nội mạc tử cung này phát triển dưới phúc mạc và có thể liên quan đến các cơ quan gần tử cung, chẳng hạn như ruột hoặc bàng quang. Tổn thương sâu dạng u sẽ thâm nhiễm vào thành trực tràng, âm đạo, hoặc có thể ở túi cùng sau. Khoảng 1 - 5% phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung mắc loại bệnh này.

Ngoài ra, còn có một số loại khác như lạc nội mạc tử cung thành bụng (sẹo mổ) hay chỗ cắt khâu tầng sinh môn do sinh con, tổn thương đoạn vòi trứng, ngoài bộ phận sinh dục (ống tiêu hoá, ruột thừa, trực tràng,...). Rất hiếm gặp những tổn thương ở phổi, màng phổi hay rốn, cung đùi và các chi.

Một số triệu chứng lạc nội mạc tử cung có thể bao gồm:

• Đau lưng trong kỳ kinh nguyệt
• Đau bụng kinh dữ dội
• Đau khi đi tiêu hoặc đi tiểu, đặc biệt là trong kỳ kinh
• Chảy máu bất thường giữa kỳ hoặc chảy máu nhiều khi đến ngày hành kinh
• Có máu trong phân hoặc nước tiểu
• Tiêu chảy hoặc táo bón
• Đau khi quan hệ tình dục
• Luôn cảm thấy mệt mỏi
• Khó mang thai

Các bác sĩ không biết chính xác nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung. Một số chuyên gia cho rằng máu kinh nguyệt chứa các tế bào nội mạc tử cung có thể đi ngược lại qua ống dẫn trứng và vào khoang chậu, bám vào các cơ quan lân cận. Đây được gọi là kinh nguyệt ngược dòng.

Gen di truyền cũng có thể đóng một vai trò. Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn bị lạc nội mạc tử cung, bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh này hơn. Nghiên cứu cho thấy bệnh có xu hướng diễn tiến tồi tệ hơn từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Một số phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung cũng bị rối loạn hệ miễn dịch. Nhưng các bác sĩ không chắc về mối liên hệ này

Đau do lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Một số phụ nữ phải chống chọi với hệ lụy lo âu hoặc trầm cảm. Trong trường hợp này, các phương pháp điều trị y tế và chăm sóc sức khỏe tâm thần có thể hữu ích.

Khoảng 40% phụ nữ khó mang thai do bị lạc nội mạc tử cung. Các nhà nghiên cứu nghi ngờ những lý do sau:

• Tình trạng viêm làm hỏng tinh trùng hoặc trứng
• Khiến tinh trùng hoặc trứng di chuyển khó khăn hơn
• Mô sẹo có thể làm tắc ống dẫn trứng.

Lạc nội mạc tử cung còn làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng hoặc ung thư biểu mô tuyến liên quan đến lạc nội mạc tử cung.

Thông qua các triệu chứng, bạn có thể được nghi ngờ bị lạc nội mạc tử cung, nhưng cần thăm khám và làm thêm các xét nghiệm để xác nhận tình trạng bệnh. Không có cách điều trị khỏi hẳn lạc nội mạc tử cung, điều trị thường bao gồm phẫu thuật hoặc thuốc giảm đau. Bạn có thể cần thử nhiều cách điều trị lạc nội mạc tử cung khác nhau, bao gồm cả những phương pháp tại nhà và thay thế, để cải thiện tình trạng của mình.

Nguồn tham khảo: webmd.com