Cắt tử cung ở bệnh nhân bị thai trứng (chửa trứng)

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Nhất Nguyên - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thai trứng là tình trạng bệnh lý của rau thai, trong đó một phần hay toàn bộ bánh rau bị thoái hóa thành các túi chứa dịch to, nhỏ, và dính vào nhau thành từng chùm giống như trứng ếch. Việc cắt bỏ tử cung ở bệnh nhân bị thai trứng có thể được chỉ định với mục đích làm giảm nguy cơ biến chứng thành bệnh ung thư tế bào nuôi.

Thai trứng hay còn gọi là chửa trứng là tình trạng bệnh lý của rau thai khi thai nghén bất thường. Trong đó một phần hay toàn bộ bánh rau đã bị thoái hóa thành các túi chứa dịch to, nhỏ, dính vào nhau thành từng chùm giống như trứng ếch. Thai trứng đa số là lành tính, tuy nhiên nếu không theo dõi và điều trị đúng thì những hệ luỵ của nó rất nguy hiểm vì có khoảng 10 – 30% các ca thai trứng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm thậm chí có thể ác tính là bệnh ung thư tế bào nuôi.

Cho đến nay, y học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra thai trứng. Tuy nhiên, những nghiên cứu khoa học cho thấy có thể do sai sót của yếu tố di truyền trong quá trình thụ tinh đã dẫn đến những bất thường ở bộ nhiễm sắc thể. Ngoài ra, phải kể đến một số yếu tố thuận lợi ví dụ như: Thai trứng thường gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi hoặc dưới 20 tuổi, những người có thai nhiều lần, bất thường ở dạ con, những người có mức sống thấp, và chế độ dinh dưỡng không đầy đủ gây ra thiếu các chất dinh dưỡng như đạm, acid folic vitamin A... Do đó tỷ lệ mắc bệnh thai trứng ở các nước đang phát triển cao hơn các nước phát triển.

Ban đầu, người bị thai trứng cũng có biểu hiện mang thai giống như những trường hợp mang thai bình thường khác, trước hết là tắt kinh, sau đó là nghén. Tuy nhiên, người thai trứng thường nghén rất nặng, nôn nhiều, ăn vào lại nôn, nôn ra mật xanh, mật vàng, người gầy sút. Một số trường hợp còn bị phù và tăng huyết áp.

Bên cạnh nghén nặng, thai phụ còn bị ra máu âm đạo (hay xảy ra từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 16 của thai kỳ), máu đen hoặc đỏ, dai dẳng, ít một, có thể tự cầm trong một thời gian ngắn. Do mất máu nên thai phụ mệt mỏi, xanh xao, niêm mạc nhợt, hay bị hoa mắt chóng mặt.

Một triệu chứng điển hình nữa là tử cung của người chửa trứng to không tương xứng với tuổi thai, có trường hợp chửa trứng mới 2-3 tháng mà tử cung đã to như người có thai bình thường 5-6 tháng. Tuy vậy, khi sờ nắn bụng thai phụ thì thấy mềm và không thấy khối thai, nếu làm siêu âm thì không thấy âm vang thai mà chỉ thấy hình ảnh của các túi dịch.

Mặt khác, các biểu hiện của thai trứng rất đa dạng, dễ nhầm với một số bệnh lý sản phụ khoa khác như thai chết lưu, u xơ tử cung, chửa ngoài tử cung... Do đó, để chẩn đoán chính xác bệnh phải khám chuyên khoa sản, làm một số xét nghiệm như siêu âm bụng, định lượng HCG, estrogen máu, làm công thức máu, chụp Xquang bụng...

Trong quá trình tiến triển của thai trứng dễ xuất hiện các biến chứng rất nguy hiểm như sẩy thai trứng gây băng huyết nặng hoặc thủng tử cung do thai trứng ăn sâu vào lớp cơ tử cung. Khoảng 10 – 30% các ca chửa trứng có thể gây biến chứng nguy hiểm thậm chí ác tính là ung thư tế bào nuôi. Ung thư nguyên bào nuôi thường xâm lấn sâu vào lớp cơ tử cung gây hoại tử chảy máu và di căn xa đến các phủ tạng khác của cơ thể như gan, phổi, não, làm việc điều trị rất khó khăn.

Cần phải nạo hút thai trứng sớm để phòng sẩy thai gây băng huyết. Sau 2 – 3 ngày lại phải nạo lại lần thứ hai và sau nạo phải dùng kháng sinh để phòng nhiễm khuẩn. Sau khi nạo thai trứng thì bệnh nhân phải được theo dõi ngoại trú và khám định kỳ trong thời gian ít nhất là hai năm theo chỉ định của bác sĩ.

Cụ thể: phải làm xét nghiệm máu, nước tiểu 2 tuần/lần cho đến khi nồng độ HCG trở về bình thường. Khi HCG đã về mức cho phép, bệnh nhân vẫn phải tiếp tục thử nước tiểu 4 tuần/lần trong thời gian 6 tháng, cùng với việc làm các xét nghiệm khác và siêu âm nếu cần. Mục đích là để phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng của chửa trứng. Trong thời gian theo dõi, bệnh nhân không được có thai, chỉ sau hai năm theo dõi mà không thấy có biến chứng gì thì mới nên có thai lại. Và lần có thai sau thời hạn hai năm này cũng phải được khám và theo dõi chặt chẽ.

Biện pháp cắt tử cung một phần hoặc cắt hoàn toàn sau nạo hút trứng có thể áp dụng đối với phụ nữ trên 40 tuổi hoặc đã có đủ con không muốn có con nữa. Một số trường hợp có thể cắt luôn mà không cần nạo hút trứng. Mục đích của cắt tử cung hoàn toàn là làm giảm nguy cơ biến chứng thành bệnh ung thư tế bào nuôi. Việc cắt bỏ tử cung hoàn toàn sẽ làm cho bệnh nhân không thể sinh con được nữa và có nguy cơ phải phẫu thuật cũng như tác dụng lâu dài. Do đó cắt bỏ tử cung hoàn toàn được chỉ định trong những trường hợp không còn các lựa chọn điều trị khác không có tác dụng hoặc đã thất bại.

Khoảng 90% trường hợp thai trứng bắt nguồn từ người cha và 10% từ người mẹ. Nếu phụ nữ mang thai trên 35 tuổi, quá trình thụ tinh dễ gặp bất thường. Bình thường, chửa trứng không nguy hiểm, vì khoảng 80% chửa trứng là lành tính, bệnh khỏi sau khi nạo lấy hết nhau thai hoặc cắt dạ con ở người không có nhu cầu sinh đẻ nữa. Khoảng 10-15% chửa trứng trở thành loại xâm nhập, bệnh ăn sâu vào thành dạ con gây chảy máu và các tác hại nguy hiểm khác. Khoảng 2-3% chửa trứng trở thành ung thư nhau thai. Khi đã thành ung thư nhau thai, bệnh phát triển nhanh, lan rộng, di chuyển tới các nơi khác như phổi, não, gan.... Khi có dấu hiệu bất thường, cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và có phương pháp điều trị phù hợp.

Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng đã thực hiện phẫu thuật cắt tử cung hoàn toàn với tỷ lệ thành công trên 99%. Được thực hiện bởi bác sĩ Huỳnh Công Tấn và Bác sĩ Lê Nhất Nguyên, cùng với trang thiết bị hiện đại, hệ thống nội soi sản phụ khoa full HD và máy xay khối u ( lấy u qua nội soi, không cần rạch túi cùng lấy u ).

Bác sĩ Lê Nhất Nguyên có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Sản phụ khoa. BS nguyên là bác sĩ khoa sản bệnh viện Nhân Dân Gia Định TPHCM. BS có chuyên môn cao và thế mạnh trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Sản Phụ khoa. Hiện tại là Bác sĩ Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.