Nhận biết teo âm đạo sau mãn kinh

Teo âm đạo là tình trạng thành âm đạo mỏng hơn so với ban đầu. Nguyên nhân chính gây ra teo âm đạo là do sự suy giảm estrogen khiến các mô âm đạo khô dẫn đến tính đàn hồi kém. Teo âm đạo sau mãn kinh sẽ khiến đời sống tình dục suy giảm, tác động tiêu cực đến sức khỏe phụ nữ.

Mãn kinh là giai đoạn phụ nữ đều phải trải qua, giai đoạn mãn kinh thường xảy ra từ 45 - 55 tuổi, giai đoạn này, buồng trứng sẽ không giải phóng trứng được nữa, do vậy người phụ nữ sẽ không còn chu kỳ kinh nguyệt. Khi không có chu kỳ kinh nguyệt từ 12 tháng trở lên, người phụ nữ được xem là mãn kinh.

Teo âm đạo sau mãn kinh là tình trạng thành âm đạo khô, viêm và mỏng đi. Nguyên nhân chính gây teo âm đạo ở phụ nữ mãn kinh là do sự suy giảm sản xuất Estrogen (estrogen là nội tiết tố quan trọng trong việc duy trì vẻ đẹp của người phụ nữ). Khi Estrogen bị suy giảm thì các mô âm đạo mỏng, khô và kém đàn hồi hơn, dẫn đến tình trạng teo niêm mạc tử cung cũng như âm đạo.

Phụ nữ bị teo âm đạo sẽ có nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa cao hơn, một số bệnh thường liên quan đến teo âm đạo như viêm nhiễm âm đạo mãn tính, rối loạn chức năng tiết niệu. Theo nghiên cứu, có khoảng 40% phụ nữ mãn kinh sẽ bị teo âm đạo. Mặc dù teo âm đạo rất phổ biến, nhưng không phải hầu hết phụ nữ mãn kinh đều bị teo âm đạo. Do vậy, việc quan hệ tình dục thường xuyên sẽ giúp duy trì các mô âm đạo khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, phụ nữ cho con bú, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng thời kỳ mãn kinh hoặc sau khi xạ trị ung thư vùng chậu, điều trị ung thư vú cũng có thể gây nên tình trạng teo âm đạo.

Teo âm đạo ở phụ nữ mãn kinh thường khiến họ ngại ngùng nên không đi khám. Một số phụ nữ có thể xảy ra các triệu chứng teo âm đạo trong suốt thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể sẽ không xuất hiện triệu chứng cho đến những năm sau thời kỳ mãn kinh. Các triệu chứng, dấu hiệu nhận biết teo âm đạo như sau:

• Thành âm đạo trở nên mỏng hơn, ống âm đạo cũng rút ngắn và thắt chặt hơn trước.
• Xuất hiện tình trạng nóng rát âm đạo do viêm
• Đau, chảy máu sau khi quan hệ tình dục do âm đạo khô
• Đau, nóng rát khi đi tiểu và tiểu rắt
• Thường xuyên xuất hiện tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu

Ngoài những dấu hiệu trên, khi khám, có thể bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm Pap, thu thập một mẫu tế bào cổ tử cung để kiểm tra bằng kính hiển vi hoặc lấy mẫu từ các chất tiết âm đạo để kiểm tra độ axit. Xét nghiệm nước tiểu cũng được chỉ định nếu có liên quan đến các triệu chứng hệ tiết niệu.

Một số biến chứng mà teo âm đạo sau mãn kinh có thể xuất hiện khiến đời sống hàng ngày của phụ nữ suy giảm như:

• Nguy cơ cao bị viêm âm đạo, bởi tình trạng teo âm đạo dẫn đến một sự thay đổi môi trường axit của âm đạo, khiến vi khuẩn, nấm men và các sinh vật khác dễ xâm nhập hơn.
• Phụ nữ mãn kinh bị teo âm đạo có thể bị nóng rát khi đi tiểu
• Một số phụ nữ bị teo âm đạo có thể xuất hiện tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu không thể kiểm soát.
• Một số chị em phụ nữ mãn kinh bị teo âm đạo có thể bị stress nặng, nguyên nhân gây ra biến chứng này là do sự thiếu hụt estrogen và các vấn đề tiết niệu.

Hiện đã có phương pháp điều trị teo âm đạo an toàn và hiệu quả, tuy nhiên do tâm lý chị em phụ nữ cảm thấy e ngại khi chia sẻ với bác sĩ về tình trạng bệnh nên thường ít khi điều trị, tác động tiêu cực đến sức khỏe và đời sống hàng ngày.

Việc điều trị teo âm đọa ở phụ nữ mãn kinh thường sẽ tập trung làm giảm các triệu chứng hoặc tác động vào các nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể như sử dụng các loại thuốc giữ ẩm, dung dịch bôi trơn để giúp điều trị khô âm đạo. Nếu triệu chứng nặng có thể phải thay thế hormone Estrogen để cải thiện độ đàn hồi cũng như làm ẩm âm đạo một cách tự nhiên. Liệu pháp có thể sử dụng bằng đường uống hoặc dạng kem bôi như sau:

• Estrogen dạng bôi: Phương pháp này sẽ hạn chế được lượng estrogen đi vào dòng máu. Estrogen dạng bôi không làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, nhưng nếu dùng Estrogen dạng bôi mà bị chảy máu âm đạo một cách bất thường thì cần liên hệ bác sĩ. Một số dạng estrogen bôi như dạng vòng âm đạo, kem bôi âm đạo, viên đặt âm đạo có estrogen.
• Estrogen đường uống: Estrogen đường uống thường được chỉ định để điều trị triệu chứng bốc hỏa, khô âm đạo. Tuy nhiên, sử dụng phương pháp Estrogen đường uống kéo dài với liều cao có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Vì vậy, phương pháp này cần trao đổi với bác sĩ cụ thể để có chỉ định thích hợp.

Bên cạnh sử dụng các loại thuốc như trên, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng cũng như lối sống có thể khiến triệu chứng teo âm đạo ở phụ nữ mãn kinh giảm đi đáng kể. Các phương pháp này như sau:

• Nên mặc quần lót bằng chất liệu cotton, vừa vặn với cơ thể để các triệu chứng thuyên giảm. Đồ lót bằng chất liệu cotton sẽ giúp âm đạo thông thoáng, từ đó hạn chế vi khuẩn phát triển hơn.
• Tình trạng teo âm đạo ở phụ nữ mãn kinh có thể khiến họ bị đau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, không vì thế mà kiêng cữ, thay vào đó nên giữ đời sống tình dục lành mạnh để tăng cường máu đến âm đạo, kích thích tăng độ ẩm âm đạo.
• Có thể sử dụng dầu vitamin E cũng như một chất bôi trơn hoặc bổ sung vitamin D để làm tăng độ ẩm ở âm đạo. Vitamin D cũng giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, từ đó làm chậm quá trình loãng xương sau mãn kinh ở chị em phụ nữ.
• Chế độ dinh dưỡng, vận động thể thao điều độ cũng có thể giúp phụ nữ cải thiện các triệu chứng teo niêm mạc tử cung, âm đạo thời kỳ mãn kinh. Dành 30 phút mỗi ngày để luyện tập các môn thể thao như bơi lội, chạy bộ.

Các phương pháp điều trị teo âm đạo thường rất an toàn và hiệu quả, vì vậy khi nhận thấy các dấu hiệu teo âm đạo sau thời kỳ mãn kinh thì phụ nữ cần đi khám để chia sẻ với bác sĩ về tình trạng bệnh, từ đó có phương pháp điều trị thích hợp, hạn chế các tác động tiêu cực đến sức khỏe và đời sống hàng ngày.