Thai ngoài tử cung nguy hiểm như thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Mai Hương - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng. Bác sĩ đã có 25 năm kinh nghiệm khám và điều trị trong lĩnh vực Sản Phụ khoa, phẫu thuật đường dưới, phẫu thuật nội soi.

Thai ngoài tử cung là những trường hợp trứng đã thụ tinh và làm tổ nằm ở nơi khác, thay vì trong lòng buồng tử cung. Vị trí thường gặp nhất là ở vòi trứng, khi vỡ dễ gây ra nhiều biến chứng đe dọa đến tính mạng. Hiểu biết những nguy hiểm của thai ngoài tử cung được trình bày sau đây sẽ giúp phụ nữ phần nào có biện pháp đề phòng và định hướng xử lý kịp thời.

Những vị trí thai ngoài tử cung bám vào không phải là lòng tử cung, vốn dĩ không có cấu trúc thuận lợi cho sự làm tổ của bào thai. Chính vì thế, khi tuổi thai lớn dần, bánh nhau phát triển mạnh mẽ, sự thâm nhập của các gai nhau để tìm nguồn chất dinh dưỡng nuôi thai dễ làm phá vỡ cấu trúc mà thai “ăn bám”.

Khoảng 90% các trường hợp thai ngoài tử cung nằm ở vòi trứng. Tại đây, các lớp cơ của vòi trứng vô cùng mỏng và lỏng lẻo. Chính vì vậy, triệu chứng thường gặp của thai ngoài tử cung là rong huyết. Máu chảy ra khỏi âm đạo trong nhiều ngày sau khi đã xác định trễ kinh và có thai. Máu có màu đen và lượng ít. Tuy nhiên, do chảy máu kéo dài liên tục dễ dẫn đến thiếu máu mạn, mệt mỏi, kém tập trung làm việc.

Đồng thời, một thai ngoài tử cung luôn có khả năng vỡ bất cứ lúc nào. Nếu thai ngoài tử cung bị vỡ, máu ồ ạt vào trong ổ bụng, bệnh nhân biểu hiện đau bụng đột ngột dữ dội, có thể bị ngất xỉu và nhiều nguy cơ bị sốc mất máu. Da xanh, niêm nhạt, mạch nhanh, nhẹ và huyết áp khó bắt. Nếu không đưa đến cấp cứu bệnh viện kịp thời, tình trạng xuất huyết không được bù máu, bù dịch hay duy trì thể tích tuần hoàn hiệu quả, người bệnh dễ trụy mạch và tử vong do vỡ thai ngoài tử cung.

Ngoài ra, một khi đã mất máu nhiều, người bệnh buộc phải được truyền máu để bù lại cho đủ. Do đó, thời gian và chi phí điều trị sẽ tăng lên. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn phải đối diện với các nguy cơ khi truyền máu gây ra, như lây nhiễm, dị ứng, sốc phản vệ...

Một trong những yếu tố nguy cơ có thai ngoài tử cung là do tiền căn đã từng bị thai ngoài tử cung trước đó. Thống kê đã cho thấy, sau một lần bị thai ngoài tử cung, khả năng lặp lại tình trạng này là 7 đến 13 lần so với người từng chưa mắc.

Lý giải cho sự tăng nguy cơ này là do những nguyên nhân của thai ngoài tử cung rất khó được giải quyết triệt để, như mắc các bệnh lý viêm nhiễm vùng chậu, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, từng phẫu thuật ống dẫn trứng, từng sẩy thai, dùng thuốc tránh thai, đặt dụng cụ tử cung,...

Tỷ lệ bị vô sinh sau mang thai ngoài tử cung khá cao, có thể lên đến 50% sau mổ thai ngoài tử cung.

Trong các trường hợp thai ngoài tử cung phát hiện trễ, đôi khi phát hiện là lúc thai đã vỡ, cấu trúc cơ quan sinh dục khó được bảo tồn. Nếu thai ngoài tử cung nằm trong ống dẫn trứng thì người bệnh cần phải nhanh chóng được xử trí bằng cách phẫu thuật cắt bỏ ống dẫn trứng một bên tại sát góc tử cung.

Ngay cả khi thai tại ống dẫn trứng phát hiện sớm tại thời điểm còn chưa vỡ, việc điều trị bảo tồn cũng không đảm bảo trọn vẹn được khả năng sinh sản say này. Phẫu thuật nội soi rạch xẻ ống dẫn trứng lấy túi thai cũng gây sẹo trong lòng ống dẫn trứng. Hệ quả là trong các chu kỳ kế tiếp, hoặc trứng rụng không di chuyển thuận lợi được ra ngoài buồng tử cung để thụ thai, hoặc phôi đã thụ tinh làm tổ lặp lại tại ống dẫn trứng.

Thai ngoài tử cung thường được phát hiện khá sớm, ở tuần thứ 4 - 5 của thai kỳ. Vì vậy việc khám thai lần đầu đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa, giảm các biến chứng khi bị thai ngoài tử cung. Giai đoạn 3 tháng đầu là thời điểm nhạy cảm nhất trong suốt thời kỳ mang thai. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có nhiều gói thai sản (12-27-36 tuần), trong đó chương trình thai sản trọn gói 12 tuần giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và bé ngay từ đầu thai kỳ, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời các vấn đề sức khỏe. Ngoài các dịch vụ thông thường, chương trình theo dõi thai sản từ 12 tuần có các dịch vụ đặc biệt mà các gói thai sản khác không có như: xét nghiệm Double Test hoặc Triple Test tầm soát dị tật thai nhi; xét nghiệm định lượng yếu tố tân tạo mạch máu chẩn đoán tiền sản giật; xét nghiệm sàng lọc tuyến giáp; xét nghiệm Rubella; xét nghiệm ký sinh trùng lây từ mẹ sang con gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ và thể chất của bé sau sinh.