Các loại bệnh trầm cảm thường gặp hiện nay

Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng gây ra cảm giác chán nản hoặc buồn bã kéo dài và thường mất hứng thú với tất cả những gì thường mang lại cho bạn niềm vui. Trầm cảm ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động, tâm lý của người bệnh đến cách bạn cảm thấy, suy nghĩ, hành xử, có thể cản trở khả năng hoạt động và tiếp tục cuộc sống hàng ngày của bạn.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh trầm cảm, trong đó có một số nguyên nhân mà các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định chính xác. Trầm cảm được phân loại ra nhiều thể như: trầm cảm mãn tính, rối loạn tâm lý theo mùa, trầm cảm sau sinh,...

Xem ngay: 9 lầm tưởng về bệnh trầm cảm

Khi sử dụng thuật ngữ “Trầm cảm lâm sàng”, người ta thường đề cập đến chứng rối loạn trầm cảm nghiêm trọng (MDD). Rối loạn trầm cảm chính là một rối loạn tâm trạng được đặc trưng bởi một số đặc điểm chính:

• Tâm trạng chán nản
• Thiếu quan tâm đến các hoạt động thường được yêu thích
• Thay đổi trọng lượng
• Thay đổi giấc ngủ
• Mệt mỏi
• Cảm giác vô dụng và tội lỗi
• Khó tập trung
• Suy nghĩ về cái chết và tự tử

Nếu một người trải qua phần lớn các triệu chứng này lâu hơn hai tuần, họ thường được chẩn đoán mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng.

Rối loạn trầm cảm dai dẳng là bệnh có rối loạn nhịp tim, đề cập đến một loại trầm cảm mãn tính xuất hiện kéo dài ít nhất hai năm. Nó có thể nhẹ, trung bình hoặc nặng.

Người bệnh có thể trải qua những khoảng thời gian ngắn không cảm thấy chán nản, nhưng việc giảm các triệu chứng này thường trong khoảng thời gian ngắn ít hơn 2 tháng. Mặc dù, các triệu chứng không nghiêm trọng như rối loạn trầm cảm nặng nhưng chúng có tính lan tỏa và kéo dài.

Các triệu chứng rối loạn trầm cảm dai dẳng bao gồm:

• Cảm giác buồn
• Mất hứng thú và niềm vui
• Giận dữ và cáu kỉnh
• Cảm giác tội lỗi
• Lòng tự trọng thấp
• Khó đi vào giấc ngủ hay giấc ngủ không sâu
• Ngủ quá nhiều
• Cảm giác tuyệt vọng
• Mệt mỏi và thiếu năng lượng
• Thay đổi cảm giác thèm ăn
• Khó tập trung

Để điều trị rối loạn trầm cảm dai dẳng, các bác sĩ thường chỉ định người bệnh sử dụng thuốc và liệu pháp tâm lý.

Rối loạn tâm trạng đặc trưng bởi các giai đoạn tâm trạng tăng cao bất thường (hưng cảm) gọi là rối loạn lưỡng cực. Ở giai đoạn này các triệu chứng có thể nhẹ hoặc chúng có thể nặng đến mức ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh phải nhập viện. Hầu hết, những người bị rối loạn lưỡng cực cũng có những giai đoạn trầm cảm nặng.

Ngoài tâm trạng chán nản và giảm hứng thú với các hoạt động yêu thích một cách rõ rệt, những người bị trầm cảm thường có một loạt các triệu chứng về thể chất và cảm xúc có thể bao gồm:

• Mệt mỏi, mất ngủ và thờ ơ
• Đau không rõ nguyên nhân, tâm thần vận động kích động
• Vô vọng và mất lòng tự trọng
• Khó chịu và lo lắng
• Do dự và vô tổ chức

Bệnh nhân rối loạn lưỡng cực có nguy cơ tự tử cao gấp 15 lần người bình thường. Rối loạn tâm thần (gồm cả ảo giác và hoang tưởng) cũng có thể xảy ra trong những trường hợp nghiêm trọng hơn.

Mang thai là thời kỳ thay đổi rất nhiều ở cơ thể người phụ nữ, trong đó nội tiết tố thay đổi đáng kể. Khởi phát của trầm cảm sau sinh thường có từ khi mang thai hoặc sau khi sinh con.

Thay đổi tâm trạng, lo lắng, cáu kỉnh và các triệu chứng khác rất thường gặp và thường kéo dài đến hai tuần. Các triệu chứng trầm cảm sau sinh nghiêm trọng hơn và kéo dài hơn, ví dụ như

• Tâm trạng thấp, cảm giác buồn
• Thay đổi tâm trạng nghiêm trọng
• Xa lánh xã hội
• Rắc rối hòa hợp với em bé của bạn
• Thay đổi cảm giác thèm ăn
• Cảm thấy bất lực và tuyệt vọng
• Mất hứng thú với những hoạt động mà bạn từng yêu thích
• Cảm thấy không đủ hoặc không có giá trị
• Lo lắng và hoảng sợ
• Suy nghĩ làm tổn thương bản thân hoặc em bé
• Ý nghĩ tự tử

Trầm cảm sau sinh có thể bao gồm từ trạng thái buồn bã và hôn mê dai dẳng đòi hỏi điều trị y tế cho đến rối loạn tâm thần sau sinh - giai đoạn tâm trạng đi kèm với nhầm lẫn, ảo giác hoặc ảo tưởng.

Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể kéo dài đến một năm. May mắn thay, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các phương pháp điều trị như thuốc chống trầm cảm, tư vấn và liệu pháp hormone có thể có hiệu quả.

Các triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng tiền kinh nguyệt (Premenstrual Syndrome: PMS) là khó chịu, mệt mỏi, lo lắng, ủ rũ, đầy bụng, tăng cảm giác thèm ăn, đau nhức và căng tức ngực.

Rối loạn khó thở tiền kinh nguyệt (PMDD) tạo ra các triệu chứng tương tự, nhưng những triệu chứng liên quan đến tâm trạng rõ ràng hơn. Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt có thể bao gồm một số triệu chứng sau đây:

• Cảm thấy mệt mỏi vô cùng
• Cảm thấy buồn chán, tuyệt vọng, vô vọng hoặc tự chỉ trích bản thân
• Cảm giác lo âu, căng thẳng hoặc lo lắng nghiêm trọng
• Thay đổi tâm trạng, thường xuyên khóc
• Cáu gắt
• Không có khả năng tập trung
• Thèm ăn hoặc ăn uống vô độ

Nếu bạn bị trầm cảm, buồn ngủ và tăng cân trong những tháng mùa đông nhưng cảm thấy hoàn toàn bình thường vào mùa xuân thì rất có thể bạn đã mắc một chứng bệnh được gọi là rối loạn cảm xúc theo mùa.

Rối loạn tâm lý theo mùa được cho là do rối loạn nhịp sinh học bình thường của cơ thể. Ánh sáng đi qua mắt ảnh hưởng đến nhịp điệu này và bất kỳ sự thay đổi theo mùa nào trong mô hình đêm/ngày đều có thể gây gián đoạn dẫn đến trầm cảm.

Tỷ lệ hiện mắc SAD có thể khó xác định vì tình trạng này thường không được chẩn đoán và không được báo cáo, thống kê. Nó phổ biến hơn ở các khu vực xa đường xích đạo hơn. SAD phổ biến hơn ở các vùng xa phía bắc hoặc xa phía nam của hành tinh và thường có thể được điều trị bằng liệu pháp ánh sáng để bù đắp ánh sáng ban ngày theo mùa.

Các dấu hiệu trầm cảm, chẳng hạn như ăn quá nhiều, ngủ quá nhiều hoặc cực kỳ nhạy cảm với việc bị từ chối nhưng lại thấy mình đột nhiên vui lên khi đối mặt với một sự kiện tích cực? Dựa trên các triệu chứng này, bác sĩ có thể chẩn đoán bạn mắc chứng trầm cảm không điển hình (thuật ngữ hiện tại gọi đây là rối loạn trầm cảm với các đặc điểm không điển hình). Đây là một loại trầm cảm không tuân theo những gì được cho là biểu hiện "điển hình" của chứng rối loạn này.

Trầm cảm không điển hình thực sự phổ biến hơn tên của chúng. Không giống như các dạng trầm cảm khác, những người bị trầm cảm không điển hình có thể phản ứng tốt hơn với một loại thuốc chống trầm cảm được gọi là chất ức chế monoamine oxidase (MAOI). Theo đó, trầm cảm không điển hình được đặc trưng bởi một tập hợp các triệu chứng cụ thể liên quan đến:

• Ăn quá nhiều hoặc tăng cân
• Ngủ quá nhiều
• Mệt mỏi, suy nhược và cảm giác "đè nặng"
• Nhạy cảm mãnh liệt với sự từ chối
• Tâm trạng phản ứng mạnh

Trên đây là các thông tin hữu ích về các loại bệnh trầm cảm thường gặp. Nếu thấy cơ thể mình có bất cứ bất thường nào hay gặp các triệu chứng kéo dài hãy đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.

Nguồn tham khảo: healthline.com, verywellmind.com, health.harvard.edu, webmd.com