Chỉ định cắt bỏ túi lệ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Bích Nhĩ - Bác sĩ Mắt - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Cắt bỏ túi lệ là một phẫu thuật lấy đi toàn bộ túi lệ nhằm loại trừ các tổn thương tại túi lệ như viêm hay khối u túi lệ. Cắt bỏ túi lệ được chỉ định trong những trường hợp u túi lệ, viêm túi lệ nhưng không có điều kiện phẫu thuật nối thông, viêm túi lệ khi điều trị bằng phương pháp phẫu thuật nối thông túi lệ mũi không có kết quả.

Cắt bỏ túi lệ là một phẫu thuật lấy đi toàn bộ túi lệ nhằm loại trừ các tổn thương tại túi lệ như viêm túi lệ hay khối u túi lệ.

Chỉ định cắt bỏ túi lệ trong những trường hợp sau:

• Viêm túi lệ khi thực hiện điều trị bằng phương pháp phẫu thuật nối thông túi lệ mũi không có kết quả.
• U túi lệ.
• Không có điều kiện phẫu thuật nối thông trong trường hợp bị viêm túi lệ.

Chống chỉ định cắt bỏ túi lệ trong những trường hợp như:

• Bệnh cấp tính tại mắt.
• Tình trạng toàn thân của người bệnh không cho phép phẫu thuật.

4.1 Chuẩn bị

• Người thực hiện: Bác sĩ chuyên khoa mắt.
• Phương tiện bao gồm: Bộ dụng cụ cắt túi lệ, chỉ tự tiêu, chỉ nylon.
• Người bệnh: Nhân viên y tế giải thích cho bệnh nhân và gia đình người bệnh lý do phẫu thuật cắt túi lệ và tiên lượng của phẫu thuật.
• Chuẩn bị hồ sơ bệnh án bệnh nhân theo quy định chung của Bộ Y tế.

4.2 Các bước tiến hành

• Kiểm tra hồ sơ
• Kiểm tra người bệnh
• Thực hiện kỹ thuật
• Vô cảm
• Gây tê tại chỗ hoặc gây mê.
• Rạch da: Đường rạch cách góc trong 5mm và dài 10 - 15mm. Đường rạch đi hơi cong ra phía bên ngoài, theo hướng bờ cong của hốc mắt thành hai phần: 1/3 trên của đường rạch ở phía trên góc trong mắt và 2/3 dưới ở phía dưới góc trong mắt (vị trí dây chằng mi trong chia đường rạch thành hai phần 1/3 trên và 2/3 dưới).
• Tách các tổ chức dưới da, cơ quanh hốc mắt để bộc lộ rõ dây chằng mi trong. Thực hiện cắt dây chằng mi trong sát chỗ bám với mào lệ trước.
• Bộc lộ túi lệ:
  • Bộc lộ thành trước túi lệ: Tách dây chằng mi trong ra khỏi thành trước của túi lệ và bộc lộ hoàn toàn thành này.
  • Bộc lộ thành ngoài túi lệ: Tách thành ngoài túi lệ ra khỏi thành trong của hốc mắt.
  • Tách thành trong của túi lệ ra khỏi máng lệ.
  • Bộc lộ đỉnh túi lệ: Tách túi lệ về phần phía trên và cắt dây chằng đỉnh túi lệ.
  • Bộc lộ hoàn toàn túi lệ ra khỏi máng lệ.
• Cắt túi lệ: Cắt túi lệ ở phần cổ túi lệ, tại vị trí tiếp giáp với ống lệ mũi. Cắt sát về phía ống lệ mũi để tránh trường hợp cắt sót túi lệ. Kiểm tra xem túi lệ đã được cắt ra có toàn vẹn hay không. Nếu túi lệ bị khuyết phần nào thì phải bộc lộ và tiến hành tìm để cắt hết phần túi lệ còn sót.
• Đốt cầm máu: Đốt vào phần đầu trên của ống lệ mũi và lệ quản chung.
• Khâu phục hồi dây chằng mi trong, phần mềm bằng chỉ tự tiêu từ 5-0. Khâu vết rạch da lại bằng loại chỉ không tiêu.
• Băng vết thương lại.

4.3 Theo dõi và xử trí tai biến

• Sau cắt bỏ túi lệ người bệnh sẽ được sử dụng kháng sinh toàn thân, tại chỗ nhằm chống phù nề.
• Trong phẫu thuật
  • Chảy máu sau cắt túi lệ: Do phẫu thuật cắt vào mạch góc ở thì rạch da. Có thể cầm máu bằng phương pháp đốt điện hoặc khâu cầm máu.
  • Thủng thành trong hốc mắt: Do cắt phải vào thành trong hốc mắt khi bộc lộ được thành ngoài túi lệ. Có thể nhìn thấy mỡ hốc mắt phòi qua lỗ thủng ở thành trong của hốc mắt. Biến chứng thủng thành trong hốc mắt làm cho việc cắt túi lệ trở nên khó khăn hơn vì mỡ che lấp phẫu trường. Để xử trí chỉ cần cắt hết túi lệ và không cần phải can thiệp gì vào lỗ thủng.
• Sau phẫu thuật: Cần theo dõi rò vết phẫu thuật hoặc viêm túi lệ tái phát, bởi nguyên nhân khi cắt sót mảnh túi. Khi viêm túi lệ tái phát hoặc có rò vết phẫu thuật, cần tiến hành phẫu thuật lại để cắt hết phần túi lệ còn sót.

Tóm lại, cắt bỏ túi lệ là một phẫu thuật lấy đi toàn bộ túi lệ nhằm loại trừ các tổn thương tại túi lệ như viêm hay khối u túi lệ. Cắt bỏ túi lệ được chỉ định trong những trường hợp u túi lệ, viêm túi lệ nhưng không có điều kiện phẫu thuật nối thông, viêm túi lệ khi điều trị bằng phương pháp phẫu thuật nối thông túi lệ mũi không có kết quả.