Làm gì khi bé bị cận thị bẩm sinh?

Nguyên nhân trẻ bị cận bẩm sinh là do di truyền, trẻ bị cận thị bẩm sinh rất khó phát hiện khi chúng còn quá nhỏ. Đến khoảng 5 đến 8 tuổi, bạn có thể phát hiện một số dấu hiệu cho thấy trẻ mắc bệnh. Nếu không được hỗ trợ và điều trị kịp thời, bé bị cận thị sớm có thể gặp một số biến chứng nghiêm trọng, thậm chí mù lòa.

Cận thị bẩm sinh là tình trạng cận thị ở bất kỳ mức độ nào xảy ra do yếu tố di truyền từ bố hoặc mẹ, khiến cho thị lực của trẻ mắc bệnh từ lúc mới sinh hoặc khi tuổi còn rất nhỏ đã suy yếu.

Một thống kê đã cho thấy mối liên quan giữa yếu tố di truyền của cận thị với các thành viên trong gia đình như sau:

• Nếu bố, mẹ cận thị hơn -6 diop có khả năng sinh ra trẻ bị cận thị là 100%.
• Bố và mẹ đều bị cận thị có khả năng sinh ra trẻ cận thị là từ 33% đến 60%.
• Chỉ có mẹ hoặc bố bị cận thì khả năng sinh ra trẻ bị cận là 23% đến 40%
• Cả bố và mẹ đều không cận chỉ có 6% đến 15% sinh ra trẻ bị cận thị.

Đặc điểm của bé bị cận thị bẩm sinh là độ cận khá cao, có thể lên đến 20 diop. Cận thị bẩm sinh có thể tiến triển nhanh và khó hồi phục. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm cận thị bẩm sinh có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm cho mắt chẳng hạn như:

• Lác mắt.
• Nhược thị.
• Thoái hóa võng mạc.
• Bong, rách võng mạc.
• Tăng nhãn áp.
• Thoái hóa hoàng điểm.
• Mù lòa, mất thị lực vĩnh viễn.

Bé bị cận thị bẩm sinh bắt đầu từ lúc được sinh ra, nhưng khi còn quá nhỏ, rất khó có thể xác định sớm. Phải đến một độ tuổi nhất định khoảng từ 5 đến 8 tuổi thì một số dấu hiệu cận thị mới bắt đầu biểu hiện rõ.

Cận thị bẩm sinh ở trẻ tiến triển nhanh nhất vào khoảng độ tuổi từ 13 đến 18 tuổi và đến 20 - 40 tuổi bệnh sẽ phát triển chậm dần hoặc ngừng lại.

Để phòng tránh những biến chứng không mong muốn cho bé bị cận thị sớm, phụ huynh cần lưu ý một số dấu hiệu như:

• Trẻ dụi mắt thường xuyên đặc biệt là khi tập trung nhìn vào một vật gì đó hay khi chơi đùa.
• Cúi sát khi xem điện thoại, đọc sách hoặc ngồi gần màn hình ti vi, bảng.
• Trẻ nheo mắt hoặc nghiêng đầu để nhìn rõ vật
• Thường xuyên than nhức mắt, chảy nước mắt, đau đầu
• Trẻ nhạy cảm với ánh sáng, cảm thấy chói mắt khi nhìn trực tiếp với ánh sáng.

Cận thị bẩm sinh có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật can thiệp, xóa cận hoặc giảm độ cận. Tuy nhiên phương pháp này chỉ sử dụng cho đối tượng trên 18 tuổi và đáp ứng đủ một số điều kiện nhất định nhằm đảm bảo kết quả laser. Với người dưới 18 tuổi chỉ có thể dùng kính để điều chỉnh, cải thiện thị lực, hạn chế tăng độ cận.

3.1 Dùng kính cận cho bé bị cận thị sớm

Dùng kính cận là phương pháp cải thiện thị lực an toàn và hiệu quả được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn. Trẻ bị cận thị nên được đưa đến các cơ sở chuyên khoa mắt uy tín để đo và có cặp kính cận phù hợp. Ngoài ra, cần đưa trẻ đi khám mắt định kỳ 6 tháng một lần để điều chỉnh kính khi có sự chỉ định từ bác sĩ.

3.2 Dùng kính Ortho-K cho bé bị cận thị sớm

Trẻ nhỏ có độ cận thị từ thấp đến cao có thể đeo kính áp tròng Ortho-K. Phương pháp này giúp cải thiện thị lực, hạn chế tăng độ nhờ khả năng điều chỉnh độ khúc xạ tạm thời qua cơ chế định hình giác mạc, bằng cách đeo kính vào ban đêm từ 6 đến 8 tiếng khi đi ngủ. Tuy nhiên, trước khi quyết định sử dụng kính Ortho-K thì cha mẹ cần đưa trẻ đến thăm khám bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn thích hợp.

Ngoài việc đeo kính, có một số phương pháp tại nhà có thể áp dụng để giúp mắt khỏe hơn, giảm đau nhức mắt và một số triệu chứng khó chịu khác của bệnh:

• Tạo không gian sinh hoạt khoa học cho trẻ: đảm bảo môi trường học tập đủ ánh sáng, tư thế ngồi và khoảng cách từ mắt đến sách, thiết bị điện tử thích hợp.
• Tạo cho trẻ thói quen giữ khoảng cách từ 25 đến 40cm khi đọc sách, ngồi thẳng lưng, không cúi gập người hoặc nằm dài trên bàn, khi xem ti vi nên ngồi cách xa khoảng 2m, hạn chế cho trẻ tiếp cận thiết bị điện tử sớm.
• Không sử dụng thiết bị điện tử nhiều hơn 2 tiếng mỗi ngày.
• Bổ sung thực phẩm tốt cho mắt: vitamin A, C, E là những vitamin có chức năng rất quan trọng với thị lực, tăng cường thị giác, phụ huynh có thể lựa chọn các loại thực phẩm như rau củ có màu vàng cam (cà rốt, bí đỏ,...), rau màu xanh đậm ( rau ngót, rau bina,...), trứng, thịt, ngũ cốc, cá hồi,... để bổ sung trong chế độ ăn của trẻ.
• Tập thể dục cho mắt: bằng một số bài tập như đảo mắt qua lại lên xuống, xoay tròn mắt, thay đổi cự ly nhìn trong 3 đến 5 giây, hoặc nhắm mắt thư giãn trong 3 đến 5 phút sau mỗi giờ làm việc hoặc nhìn vào màn hình điện tử.
• Kiểm tra mắt định kỳ cho trẻ khoảng 6 - 12 tháng một lần để theo dõi.

Như vậy, trẻ bị cận thị bẩm sinh có thể được điều trị bằng can thiệp phẫu thuật, sử dụng kính phù hợp cho mắt của từng trẻ. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần lưu ý trong chăm sóc trẻ tại nhà để hạn chế tăng độ, cải thiện thị lực cho trẻ.