Niêm mạc mũi viêm, phù nề: Cẩn thận biến chứng

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Niêm mạc mũi viêm là tình trạng lớp niêm mạc mũi bị sưng, viêm tấy đỏ. Triệu chứng của mũi phù nề thường là ngạt mũi, chảy dịch mũi trong, ngứa mũi, họng đau rát khó chịu và ho. Đây là tình trạng thường gặp nhưng nếu không điều trị đúng sẽ dẫn đến biến chứng viêm mũi xoang.

Một vài nguyên nhân gây phù niêm mạc mũi có thể kể đến như:

• Viêm mũi: bao gồm viêm mũi không do dị ứng và viêm mũi do dị ứng. Niêm mạc mũi viêm sẽ có biểu hiện ngứa, rát, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi.
• Viêm xoang: thường gây chảy dịch mũi làm cho người bệnh luôn phải khụt khịt mũi nhiều lần, do đó gây đau rát mũi, tổn thương vùng niêm mạc mũi và khiến niêm mạc mũi phù nề. Tùy thuộc vào vị trí xoang viêm mà dịch mũi có thể chảy ra phía mũi hoặc chảy xuống họng. Viêm xoang trước thì dịch mũi chảy ra mũi trước, viêm xoang sau thì dịch mũi chảy vào họng.
• Sự thay đổi thời tiết đột ngột khiến mũi bị kích ứng, khó chịu làm cho niêm mạc mũi viêm, mũi phù nề, sưng tấy.
• Môi trường sống ô nhiễm: khói bụi khiến niêm mạc mũi dễ bị tổn thương, tăng nguy cơ nhiễm nhiều loại virus, vi khuẩn.
• Thói quen ngoáy mũi: làm rụng các lông chuyển trong lớp niêm mạc mũi. Ngoài ra, động tác ngoáy mũi còn gây vỡ hoặc nứt các mạch máu ở lớp niêm mạc dẫn đến phù nề lớp niêm mạc mũi, có thể kèm chảy máu mũi.
• Vệ sinh mũi không đúng cách hoặc sử dụng các dung dịch vệ sinh mũi không thích hợp cũng sẽ làm niêm mạc mũi viêm và dễ gây ra hiện tượng mũi phù nề.

Triệu chứng của phù niêm mạc mũi có thể kể đến như:

• Ngứa mũi, đau rát mũi.
• Mũi có cảm giác sưng, nóng đỏ.
• Sổ mũi, nghẹt mũi, đau nhức mũi.

Nguyên tắc chung khi điều trị tình trạng niêm mạc mũi viêm là làm giảm sự giãn mạch máu mũi và làm sạch mũi. Một số biện pháp như:

• Nước muối xịt mũi: bình xịt nước muối nhỏ mũi hoặc dung dịch nước muối nhỏ mũi nhằm làm loãng chất nhầy và làm dịu niêm mạc mũi.
• Thuốc xịt mũi kháng histamine: Nếu thuốc kháng histamine đường uống không hiệu quả, có thể dùng thuốc xịt mũi kháng histamine để làm giảm các triệu chứng.
• Thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid: Nếu nước muối xịt mũi hoặc thuốc xịt mũi kháng histamine không kiểm soát được các triệu chứng.
• Thuốc nhỏ mũi không chứa acetylcholin: thường dùng nếu triệu chứng chảy nước mũi là chính. Một số tác dụng phụ như chảy máu cam và làm khô niêm mạc.
• Thuốc co mạch: giúp giảm tắc nghẽn mũi. Tác dụng phụ có thể bao gồm huyết áp cao, tim đập nhanh và hồi hộp.

Niêm mạc mũi viêm phù nề nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách sẽ dẫn đến nhiều biến chứng viêm mũi và ảnh hưởng chức năng sinh lý của mũi. Một số biến chứng như:

• Giảm khả năng hô hấp khó khăn làm giảm lượng oxy hít vào. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chức năng và sự chuyển hóa của các bộ phận khác. Người bệnh sẽ có triệu chứng đau đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ, đau ngực, bồn chồn... Nếu tình trạng hô hấp khó khăn sẽ làm phì đại cuốn mũi, kích hoạt hội chứng ngưng thở khi ngủ là yếu tố nguy cơ của các bệnh tim mạch, thậm chí đột tử.
• Mất khứu giác
• Biến chứng hô hấp dưới: viêm thanh quản, viêm khí quản, viêm phế quản mạn tính, hen phế quản.
• Biến chứng mắt: rất hay gặp, nhất là ở trẻ em, vi khuẩn theo ống lệ gây viêm kết mạc, viêm tuyến lệ, túi lệ, viêm bờ mi...
• Nếu viêm mũi biến chứng thành viêm xoang mà không được trị kịp thời, tình trạng viêm nhiễm sẽ lây lan ra bộ phận khác của cơ thể như hốc mắt, dây thần kinh võng mạc, não, màng não, huyết khối xoang hang hoặc viêm tắc tĩnh mạch xoang.
• Ung thư mũi

Các biện pháp phòng ngừa viêm niêm mạc mũi phù nề bao gồm:

• Tránh các tác nhân gây viêm mũi, làm giảm độ ẩm không khí, bật quạt hút khi tắm, quạt hút mùi khi nấu ăn, hút bụi thường xuyên, lau chùi nhà cửa, chăn mền giặt sạch sẽ.
• Rửa mũi hằng ngày bằng dung dịch nước muối sẽ giúp phòng bệnh hiệu quả đặc biệt ở những người viêm xoang, có triệu chứng do cảm cúm. Tuy nhiên, không rửa mũi khi có tình trạng nhiễm khuẩn ở tai hoặc mũi đang bị tắc gây khó thở.

Tóm lại, tình trạng viêm nhiễm phù nề nhẹ ở mũi có thể sẽ gây ra những biến chứng nặng nề khó lường, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nếu không được điều trị nhanh chóng và phù hợp. Do đó, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa và đi khám ở cơ sở y tế khi có biểu hiện viêm phù nề niêm mạc mũi.

Có thể thấy niêm mạc mũi viêm là tình trạng rất hay xảy ra ở nhiều đối tượng và bệnh gây nên nhiều phiền toái cho sức khỏe, cuộc sống người bệnh. Do đó, khi có biểu hiện của bệnh thì cần đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có biện pháp điều trị thích hợp.