Quá trình tổng hợp mô vú (chụp quang tuyến vú 3D)

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú, Bác sĩ chuyên khoa I Trịnh Lê Hồng Minh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Chụp quang tuyến vú 3D hay còn gọi là x-quang cắt lớp, khác với chụp nhũ ảnh chỉ cho hình ảnh 2D. Chụp quang tuyến vú 3D giúp các bác sĩ tầm soát kỹ lưỡng ung thư vú, kể cả ở những người không có dấu hiệu hoặc triệu chứng đáng chú ý. Kỹ thuật này đặc biệt quan trọng đối với một số phụ nữ, chẳng hạn như những người có mô vú dày đặc.

Chụp quang vú tuyến vú 3D (tên tiếng Anh là 3D mammogram) hay chụp cắt lớp tuyến vú là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh kết hợp nhiều tia X tuyến vú để tạo ra hình ảnh ba chiều của vú.

Chụp quang tuyến vú 3D được sử dụng để phát hiện ung thư vú ở những người không có dấu hiệu hoặc triệu chứng. Ngoài ra, kỹ thuật này cũng có thể được sử dụng để điều tra nguyên nhân của các vấn đề về vú, chẳng hạn như người bệnh có khối u vú, đau và tiết dịch núm vú.

Chụp quang tuyến vú 3D ngày càng được sử dụng phổ biến nhưng không phải cơ sở y tế nào cũng có thể thực hiện được.

Chụp quang tuyến vú 3D được sử dụng như kỹ thuật tầm soát ung thư vú để phát hiện ung thư vú ở những người không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh. Nó cũng có thể được sử dụng để tìm hiểu nguyên nhân gây ra các vấn đề ở vú, chẳng hạn như một khối u đáng ngờ hoặc dày lên.

Khi được sử dụng để tầm soát ung thư vú, máy chụp quang tuyến vú 3D tạo ra hình ảnh 3D và hình ảnh chụp X quang tuyến vú 2D tiêu chuẩn vì cả hai loại hình ảnh này đều có một số ưu điểm trong việc tìm thấy một số bất thường nhất định ở vú. Kết hợp chụp quang tuyến vú 3D với chụp X quang vú tiêu chuẩn có thể:

• Giảm nhu cầu chụp để theo dõi. Khi bác sĩ phát hiện những bất thường trên hình ảnh chụp X-quang tuyến vú tiêu chuẩn, họ có thể đề nghị chụp thêm. Việc người bệnh phải quay trở lại để chụp ảnh bổ sung có thể khiến người bệnh căng thẳng. Nó có thể gây mất thêm thời gian và dẫn đến tăng các chi phí bổ sung. Kết hợp chụp quang tuyến vú 3D với chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn làm giảm nhu cầu chụp ảnh để theo dõi.
• Phát hiện nhiều ung thư hơn một chút so với chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc kết hợp chụp quang tuyến vú 3D với chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn có thể phát hiện thêm khoảng 01 ca ung thư vú trong mỗi 1.000 phụ nữ được sàng lọc khi so sánh với chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn.
• Cải thiện phát hiện ung thư vú trong trường hợp người bệnh có sự phát triển của tuyến vú dày đặc. Chụp X-quang tuyến vú 3D mang lại lợi thế trong việc phát hiện ung thư vú ở những người có mô vú dày đặc vì hình ảnh 3D cho phép bác sĩ nhìn sâu hơn ở những vùng mật độ cao. Mô vú bao gồm các tuyến sữa, ống dẫn sữa và mô nâng đỡ (mô vú dày đặc) và mô mỡ. Những bộ ngực dày đặc có lượng mô vú dày đặc hơn mô mỡ. Cả mô vú dày đặc và ung thư đều xuất hiện màu trắng trên hình chụp X quang tuyến vú tiêu chuẩn, điều này có thể khiến ung thư vú khó phát hiện hơn ở những người có bộ ngực dày đặc.

Không có đủ bằng chứng để kết luận rằng, việc chụp X quang vú 3D có thể làm giảm nguy cơ tử vong do ung thư vú tốt hơn so với chụp X quang tuyến vú tiêu chuẩn. Vì lý do này, hầu hết các hướng dẫn về tầm soát ung thư vú không bắt buộc phụ nữ nên chọn chụp X quang vú 3D thay vì chụp X quang tuyến vú tiêu chuẩn.

Chụp quang tuyến vú 3D là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh an toàn với người bệnh. Cũng giống như các kỹ thuật khác, chụp quang tuyến vú 3D có những rủi ro và hạn chế nhất định, chẳng hạn như:

• Tiếp xúc với bức xạ mức độ thấp. Chụp X-quang tuyến vú 3D sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của vú, do đó, bạn sẽ tiếp xúc bức xạ với mức độ thấp. Do vì chụp quang tuyến vú 3D thường được kết hợp với chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn, mức độ bức xạ có thể lớn hơn khi chỉ chụp quang tuyến vú tiêu chuẩn. Một số máy chụp quang tuyến vú 3D đời mới có thể tạo cả hình ảnh 3D và 2D cùng một lúc, giúp giảm lượng bức xạ.
• Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này có thể tìm thấy dấu hiệu ung thư nhưng thực ra không phải là ung thư. Chụp X-quang tuyến vú 3D có thể xác định được dấu hiệu bất thường nhưng không thể khẳng định là ung thư hay không. Do đó, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm hay kỹ thuật chẩn đoán bổ sung khác để khẳng định dấu hiệu bất thường đó là lành tính hoặc ung thư. Đây được gọi là kết quả dương tính giả và nó có thể gây ra lo lắng không cần thiết nếu bạn phải thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như sinh thiết, để đánh giá thêm khu vực nghi ngờ.
• Chụp quang tuyến vú 3D không thể phát hiện tất cả các bệnh ung thư. Chụp X-quang tuyến vú 3D có thể bỏ sót một khu vực ung thư, chẳng hạn như ung thư rất nhỏ hoặc nếu nó ở một khu vực khó nhìn thấy.

Chuẩn bị

Để chuẩn bị cho chụp quang tuyến vú 3D, bạn cần:

• Chọn cơ sở cung cấp dịch vụ quang tuyến vú 3D. Mặc dù chụp quang tuyến vú 3D ngày càng phổ biến, nhưng không phải tất cả các cơ sở Y tế đều có. Nếu bạn quan tâm đến kỹ thuật này, hãy xin ý kiến tư vấn của bác sĩ.
• Lên lịch kiểm tra vào thời điểm mà ngực của bạn bị đau. Nếu bạn chưa trải qua thời kỳ mãn kinh, đó thường là vào tuần sau kỳ kinh nguyệt. Ngực của bạn có nhiều khả năng bị đau vào tuần trước và trong kỳ kinh nguyệt.
• Cầm theo hình ảnh chụp X-quang tuyến vú trước đó của bạn. Nếu bạn đến một cơ sở mới để chụp quang vú 3D, hãy thu thập bất kỳ hình ảnh chụp X quang tuyến nào trước đó và mang các kết quả này đến để bác sĩ X quang có thể so sánh chúng với hình ảnh mới của bạn.
• Không sử dụng chất khử mùi trước khi chụp quang tuyến vú. Tránh sử dụng chất khử mùi, chất chống mồ hôi, bột, nước thơm, kem hoặc nước hoa dưới cánh tay hoặc trên ngực của bạn. Các hạt kim loại trong bột và chất khử mùi có thể cản trở hình ảnh.

Trong quá trình thực hiện

Tại cơ sở y tế, bạn được phát một chiếc áo choàng và được yêu cầu cởi bỏ bất kỳ dây chuyền và áo. Để dễ dàng hơn, hãy mặc trang phục hai mảnh vào ngày hôm đó.

Trong quá trình chụp, bạn đứng trước máy X-quang được trang bị để thực hiện chụp quang tuyến vú 3D. Kỹ thuật viên đặt một bên ngực của bạn lên kệ, sau đó nâng lên hoặc hạ xuống để phù hợp với chiều cao của bạn. Kỹ thuật viên giúp bạn định vị đầu, cánh tay và thân mình để giúp hình ảnh tuyến vú rõ nhất.

Vú của bạn dần dần được ép vào kệ bằng một tấm nhựa trong. Áp lực được sử dụng trong vài giây để làm lan rộng mô vú. Áp lực này không có hại, nhưng bạn có thể thấy khó chịu hoặc thậm chí đau đớn. Nếu bạn quá khó chịu, hãy nói với kỹ thuật viên.

Tiếp theo, máy chụp quang vú 3D sẽ di chuyển ở phía trên bạn từ bên này sang bên kia để thu thập hình ảnh. Bạn có thể được yêu cầu đứng yên và nín thở trong vòng vài giây để giảm thiểu chuyển động.

Sau đó, giảm áp lực đè lên vú của bạn và máy được đặt lại vị trí cũ để chụp ảnh vú ở một bên còn lại. Quá trình chụp ở vú bên còn lại tương tự như quy trình được nêu ở trên.

Kết quả

Những hình ảnh thu được trong quá trình chụp quang tuyến vú 3D được máy tính tổng hợp để tạo thành hình ảnh 3D về vú của bạn. Các hình ảnh chụp quang tuyến vú 3D có thể được phân tích tổng thể hoặc kiểm tra theo các phân số nhỏ để có chi tiết hơn. Với mục đích tầm soát ung thư vú, máy cũng tạo ra hình ảnh chụp X quang vú 2D tiêu chuẩn.

Một bác sĩ chuyên giải thích các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh (bác sĩ X quang) sẽ kiểm tra kết quả của chụp quang tuyến vú 3D để tìm những bất thường nghi ngờ là ung thư vú. Nếu bác sĩ thấy bất kỳ điều gì bất thường, họ sẽ sử dụng hình ảnh chụp nhũ ảnh và bất kỳ hình ảnh chụp X quang trước kia của bạn để xác định xem có cần thực hiện thêm xét nghiệm hay kỹ thuật chẩn đoán bổ sung hay không.

Các xét nghiệm hay kỹ thuật chẩn đoán bổ sung cho ung thư vú có thể bao gồm siêu âm, chụp MRI hoặc sinh thiết.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org