Sỏi mật: Những điều cần biết

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Đặng Anh Sơn - Khoa cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Sỏi mật là chất cặn cứng của dịch tiêu hóa có thể hình thành trong túi mật. Túi mật là một cơ quan nhỏ, hình quả lê nằm ở bên phải bụng, ngay bên dưới gan. Túi mật chứa một chất lỏng tiêu hóa được gọi là mật được tiết vào ruột non.

Sỏi mật có kích thước từ nhỏ bằng hạt cát đến lớn bằng quả bóng gôn. Một số người chỉ phát triển một viên sỏi mật, trong khi những người khác phát triển nhiều viên sỏi mật cùng một lúc.

Những người gặp phải các triệu chứng do sỏi mật thường yêu cầu phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Sỏi mật không gây ra bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng thường không cần điều trị.

Sỏi mật có thể không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

• Đau: đau đột ngột và dữ dội ở phần trên bên phải của bụng hoặc ngay dưới xương ức.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Vàng da vàng mắt.
• Sốt cao kèm theo ớn lạnh.

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị sỏi mật bao gồm:

• Nữ giới
• Từ 40 tuổi trở lên
• Là người Mỹ bản địa
• Là một người Mỹ gốc Mexico
• Thừa cân hoặc béo phì
• Ít vận động
• Có thai
• Ăn một chế độ ăn nhiều chất béo
• Ăn một chế độ ăn giàu cholesterol
• Ăn một chế độ ăn ít chất xơ
• Có tiền sử gia đình bị sỏi mật
• Bị bệnh tiểu đường

• Bị một số rối loạn về máu: thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc bệnh bạch cầu.....
• Giảm cân rất nhanh
• Dùng thuốc có chứa estrogen: thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị hormone...
• Bị bệnh gan

Các biến chứng của sỏi mật có thể bao gồm:

• Viêm túi mật: Sỏi mật bị mắc kẹt trong cổ túi mật có thể gây viêm túi mật.
• Sự tắc nghẽn của ống mật chủ: Sỏi mật có thể làm tắc các ống (ống dẫn) mà mật chảy từ túi mật hoặc gan đến ruột non của bạn. Có thể dẫn đến đau dữ dội, vàng da và nhiễm trùng ống mật.
• Sự tắc nghẽn của ống tụy: Ống tụy là một ống chạy từ tuyến tụy và nối với ống mật chủ ngay trước khi vào tá tràng. Dịch tụy, hỗ trợ tiêu hóa, chảy qua ống tụy.

Sỏi mật có thể gây ra tắc nghẽn trong ống tụy, có thể dẫn đến viêm tụy. Viêm tụy gây đau bụng dữ dội, liên tục và thường phải nhập viện.

• Ung thư túi mật: Những người có tiền sử sỏi mật tăng nguy cơ ung thư túi mật. Nhưng ung thư túi mật rất hiếm gặp nên dù nguy cơ ung thư tăng cao nhưng khả năng bị ung thư túi mật vẫn rất nhỏ.

Lâm sàng

• Đau bụng vùng hạ sườn phải.
• Sốt gai rét.
• Nôn, buồn nôn.
• Vàng da vàng mắt.

Cận lâm sàng

• Xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu có thể phát hiện nhiễm trùng, vàng da, viêm tụy hoặc các biến chứng khác do sỏi mật gây ra.
• Các xét nghiệm hình ảnh khác: siêu âm ổ bụng, chụp MRI đường mật...

Hầu hết những người bị sỏi mật không gây ra triệu chứng sẽ không bao giờ cần điều trị. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên cảnh giác với các triệu chứng của biến chứng sỏi mật, chẳng hạn như cơn đau dữ dội ở vùng bụng trên bên phải. Nếu các dấu hiệu và triệu chứng sỏi mật xảy ra bạn có thể điều trị.

Hiện tại, Vinmec có nhiều biện pháp can thiệp đối với những trường hợp sỏi mật cần can thiệp như:

• Phẫu thuật cắt bỏ túi mật nội soi: là một phẫu thuật nhằm cắt bỏ túi mật thông qua phương pháp nội soi, thực hiện qua nhiều đường mổ nhỏ ( 2-3 đường mổ) thay vì phương pháp phẫu thuật mở truyền thống. Với phương pháp này người bệnh sẽ hồi phục nhanh hơn, ít chảy máu, nguy cơ nhiễm khuẩn thấp hơn và thẩm mỹ hơn.
• Nội soi mật tụy ngược dòng hay còn gọi là ERCP (Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography) là kỹ thuật nội soi tá tràng dưới màn tăng sáng X quang để chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý đường mật và tụy tạng. Kỹ thuật được tiến hành đưa catheter vào đường mật hoặc đường tụy qua máy nội soi tá tràng, qua đó bơm thuốc cản quang vào đường mật hoặc đường tụy với mục đích chẩn đoán và điều trị bệnh lý của đường mật và đường tụy.

Với những bệnh nhân có sỏi ống mật chủ sẽ được tiến hành lấy sỏi theo phương pháp này; đây là phương pháp ít xâm nhập, ít tác động vào cơ thể người bệnh, ít biến chứng hơn, thời gian lưu viện ngắn, hồi phục sức khỏe nhanh.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.