Thay đổi nhà cửa để phòng té ngã ở người cao tuổi

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Khắc Khôi Nguyên - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Đặc biệt, vấn đề phòng ngừa té ngã ở người cao tuổi phải xuất phát từ việc chăm sóc sức khỏe ban đầu tại nhà. Đa số các vụ té ngã ở người cao tuổi xảy ra tại nhà. Điều đó chứng tỏ vấn đề thiết kế nhà cửa rất quan trọng trong việc phòng ngừa té ngã ở người cao tuổi.

Nguy cơ té ngã ở người cao tuổi tại nhà là phổ biến. Vấn đề điều chỉnh lại thiết kế nhà cửa đã được chứng minh là làm giảm cả tỷ lệ ngã và số người bị ngã. Thử nghiệm cho thấy tỷ lệ người bị ngã giảm 36%, mặc dù chỉ ở những người có tiền sử té ngã.

Các nhà trị liệu nghề nghiệp được đào tạo để hướng dẫn mọi người những cách thiết kế an toàn hơn với môi trường sống của họ. Do đó, việc thăm khám tại nhà của các nhà trị liệu nghề nghiệp có thể giúp cho bạn nhiều hơn là làm việc bạn tự kiểm tra để loại bỏ các nguy cơ vấp ngã.

Hướng dẫn của hiệp hội Lão khoa Hoa Kỳ và hiệp hội Lão Khoa Anh Quốc đưa ra các khuyến nghị loại A (khuyến nghị mạnh mẽ nhất) để đánh giá và can thiệp môi trường nhà ở cho người cao tuổi bị ngã hoặc những người có các yếu tố nguy cơ té ngã.

Mục đích quan trọng nhất của khuyến nghị này nhằm để giảm thiểu các mối nguy hiểm đã xác định tại nhà, qua đó can thiệp để tạo ra môi trường sinh sống an toàn cho người cao tuổi.

Các mối nguy hiểm từ nhà cửa có thể xảy ra bao gồm thiết kế cầu thang kém và hư hỏng, ánh sáng không đủ, hoặc cường độ chiếu sáng thay đổi đột ngột, sàn trơn trượt, thảm và các tấm giậm chân không đảm bảo, thiếu bề mặt chống trơn trong bồn tắm. Các yếu tố gây té ngã từ nhà cửa đóng góp vào một phần ba đến một nửa số trường hợp té ngã ở người cao tuổi.

Một số nghiên cứu tiền cứu đã đánh giá các mối nguy trong nhà như là các yếu tố nguy cơ té ngã quan trọng đối với người cao tuổi. Chưa có nghiên cứu nào đánh giá các mối nguy bên ngoài nhà hoặc định lượng mức độ ảnh hưởng với các mối nguy này (về tần suất, thời gian và cường độ) để đưa ra một ước tính thực sự về rủi ro té ngã ở người cao tuổi. Do đó, chúng ta cần nhận diện của các mối nguy hiểm trong nhà có thể gây té ngã, từ đó giúp phòng ngừa té ngã tốt hơn.

Phòng ngừa tai nạn té ngã cần chú ý ở những nơi có nguy cơ té ngã cao. Cầu thang thiếu các thiết kế an toàn làm tăng nguy cơ ngã ở người cao tuổi lên gấp 2,2 lần. Cầu thang thiếu an toàn và lối đi luôn được nhấn mạnh dẫn đến té ngã của người cao tuổi. Có thể giảm thiểu nguy cơ ở các vị trí này bằng cách thiết kế tay vịn cầu thang, lắp thêm các thanh chống trơn trượt ở mỗi bậc thang, và đảm bảo ánh sáng đầy đủ ở khu vực này.

Bề mặt trơn trượt là nguy cơ hàng đầu gây ra ngã trong nhà, nhất là khu vực phòng tắm và nhà vệ sinh. Nguy cơ té ngã ở người cao tuổi tăng lên gấp 1,7 lần ở khu vực nhà vệ sinh và nhà tắm không an toàn. Cần chú ý đến các thiết bị an toàn cho sàn tắm, bồn tắm không trơn như là biện pháp phòng ngừa quan trọng. Việc sử dụng sàn đặc biệt không trơn trượt, lắp thanh bảo vệ trên tường phòng tắm là các biện pháp tích cực trong việc ngăn ngừa té ngã của người cao tuổi.

Các mối nguy hiểm từ nhà ở là nguyên nhân thường xuyên gây ra té ngã ở người cao tuổi. Can thiệp môi trường sống tại nhà để phòng ngừa té ngã bao gồm đánh giá các mối nguy hiểm trong nhà và thực hiện các sửa đổi thiết kế cần thiết. Chúng ta cần sử dụng mức độ chiếu sáng cao ở những nơi cần thiết như lối đi, chú ý cường độ ánh sáng giữa các không gian trong nhà không thay đổi quá đột ngột để tránh loá mắt.

Chúng ta có thể sử dụng một tay nắm cửa lớn, lắp thanh bảo vệ trên tường phòng tắm, nhà vệ sinh, hành lang và cầu thang, trải sàn chống trơn, loại bỏ mọi mấp mô trên sàn của các phòng, như thảm. Chủ nhà cũng cần cân nhắc sử dụng bề mặt sàn chống trượt, tháo bỏ các tấm thảm dễ trơn trượt, dọn lối đi gọn gàng tránh bị cản trở, lắp đặt tay vịn trong phòng tắm (vòi hoa sen, bồn tắm, bồn cầu), dùng tay vịn cho bồn cầu thấp.

Đặc biệt chú ý đến kết cấu của cầu thang, đây là một trong những nguyên nhân sợ té ngã ở người cao tuổi và là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn tính mạng cho người cao tuổi.

Khuyến cáo không nên sử dụng các bậc thang xoắn với độ cao không phù hợp. Chủ nhà cũng cần lắp tay vịn ở cầu thang, sửa cầu thang hoặc lắp đặt thêm các tấm chống trượt ở mỗi bậc thang trên cầu thang. Tốt nhất là cầu thang phải ngắn và nhỏ và tránh đặt bất kỳ vật che hoặc vật dụng nào gây trơn trượt như bình hoa hoặc vật dụng trang trí có thể làm mất sự tập trung của người cao tuổi khi ở trên cầu thang.

Ngoài ra, dây thiết bị điện nên được lắp ráp trong các phòng và không nên đi dọc hay băng ngang lối đi của người cao tuổi.

Tóm lại, sự thích ứng của cá nhân đối với nguy cơ té ngã sẽ ngày càng tăng bao gồm từ việc tránh các hoạt động cụ thể có nguy cơ cao và loại bỏ các nguy cơ môi trường nhà cửa.

Việc sửa đổi nhà cửa nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro té ngã là rất cần thiết. Tuy nhiên, phải luôn cân bằng giữa việc giảm thiểu rủi ro và duy trì chất lượng cuộc sống và sự độc lập trong sinh hoạt của người cao tuổi. Bởi lẽ, việc giảm tự tin và độc lập trong sinh hoạt cùng với sự suy giảm thể chất ở người cao tuổi sẽ làm tăng nguy cơ té ngã.