Thoát vị đĩa đệm cổ: Dấu hiệu nhận biết

Bài viết được viết bởi TS.BS Trần Hoàng Ngọc Anh - Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Những vấn đề sau sẽ giải thích dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm cổ:

• Ở vùng cổ, rễ thần kinh chui ra trên chân cung của đốt sống cùng tên (trái với ở cột sống thắt lưng).
• Rễ thần kinh chui ra qua lỗ thần kinh nằm ngay dưới bề mặt của chân cung.
• Khoang gian đốt sống nằm ngay phần sau của chân cung.

Do những vấn đề đã đề cập ở trên, thoát vị đĩa đệm cổ sẽ chèn ép vào rễ thần kinh chui ra qua lỗ thần kinh tại cùng tầng thoát vị (thoát vị đĩa đệm cổ C6-7 sẽ gây bệnh lý rễ thần kinh C7). Các dấu hiệu đặc trưng của hội chứng rễ thần kinh cổ mô tả ở bảng 14.

Bệnh lý rễ thần kinh C6 bên trái (do thoát vị đĩa đệm cổ C5-6) đôi khi có biểu hiện đau như nhồi máu cơ tim. Rễ thần kinh C8 và T1 có thể gây hội chứng Horner bán phần.

• Thoái hóa cột sống cổ (kể cả viêm mấu khớp)
• Bong gân cột sống cổ
• Gãy cột sống cổ do chấn thương hay bệnh lý
• Đau thần kinh vùng chẩm-cổ
• Bất thường khớp chẩm-cổ
• Đau thần kinh-cơ
• Hội chứng Eagle

Hầu hết các thoát vị đĩa đệm cổ đều gây hạn chế vận động cổ. Động tác ngửa cổ gây đau tăng lên nếu có bệnh lý đĩa đệm cổ (vài trường hợp gập cổ gây đau). Một số bệnh nhân làm giảm đau bằng cách nâng cẳng tay và giác hơi vùng lưng hay nghiêng đầu về bên đau (liên quan với dấu hiệu dạng vai). Dấu Lhermitle (+) (cảm giác giống điện giật lan xuống cột sống).

Dấu hiệu khác

Các biểu hiện bên dưới khi phát hiện có thì đặc hiệu nhưng không nhạy cảm để phát hiện dấu hiệu chèn ép rễ thần kinh cổ.

• Dấu Spurling: đau lan theo rễ xuất hiện khi người khám đè tay lên vùng đính trong khi đầu nghiêng về bên đau (đôi khi yêu cầu bệnh nhân ngửa cổ). Do gây hẹp lỗ liên hợp và làm cho đĩa đệm phồng thêm. Tương tự như dấu Lasègue trong thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
• Kéo dãn cột sống cổ: kéo dọc trục với trọng lượng 10-15kg khi bệnh nhân có triệu chứng bệnh lý rễ thần kinh với tư thế nằm ngửa (kéo qua hàm dưới và chẩm). Các triệu chứng rễ thần kinh giảm hay mất.
• Nghiệm pháp dạng vai: bệnh nhân ngồi, nghiêng đầu về phía bên lành và hạ vai bên đau thì triệu chứng rễ thần kinh giảm hay mất.

Trình tự thực hiện xét nghiệm hình ảnh học để chẩn đoán là: MRI, Myelography-CT, CT.

• MRI

Là xét nghiệm lựa chọn đầu tiên để chẩn đoán. Độ chính xác thấp hơn Myelography-CT (khoảng 85-90% do hình ảnh lỗ thần kinh chỉ từ khá rõ đến rõ), nhưng là xét nghiệm không xâm lấn. Với bệnh lý tủy, MRI có giá trị chẩn đoán trên 95%.

• CT VÀ Myelography-CT
• Chỉ định: Khi không thực hiện được MRI, khi hình ảnh trên MRI không đủ để chẩn đoán hay khi cần xem chi tiết về xương.
• CT: xem rõ ở tầng C5-6, ít rõ hơn ở tầng C6-7 (do bị nhiễu bởi vai bệnh nhân và phụ thuộc vào thể trạng bệnh nhân) và không rõ ở tầng C7-T1.
• Myelography-CT (chất cản quang trong nước): là xét nghiệm xâm lấn, bệnh nhân cần nhập viện. Chẩn đoán chính xác bệnh đĩa đệm cổ tới 98%.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.