Virus viêm gan C và khả năng lây qua đường tình dục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Huỳnh Kim Long - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Viêm gan C là truyền nhiễm do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Bệnh có thể lây từ người này sang người khác qua việc quan hệ tình dục không an toàn. Theo một nghiên cứu, trong 190.000 trường hợp quan hệ tình dục không an toàn sẽ có 1 trường hợp bị truyền nhiễm virus viêm gan C.

Viêm gan C thường lây truyền khi máu của người nhiễm virus viêm gan C xâm nhập vào cơ thể của người chưa bị nhiễm qua các đường:

• Dùng chung kim tiêm hoặc các vật dụng khác để tiêm thuốc với người mang virus viêm gan C.
• Nhân viên y tế bị kim đâm trong khi làm việc.
• Con được sinh ra từ người mẹ mang virus viêm gan C.
• Dùng chung một số vật dụng với người mang virus viêm gan C (như dao cạo râu, bàn chải đánh răng...)
• Quan hệ tình dục với người mang virus viêm gan C.

Virus viêm gan C có thể lây khi quan hệ nhưng nguy cơ lây truyền qua đường tình dục được cho là thấp. Nguy cơ tăng lên đối với người quan hệ tình dục với nhiều người, người có bệnh lây truyền qua đường tình dục, quan hệ tình dục thô bạo hoặc nhiễm HIV. Cần làm thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn cách thức và khi nào thì virus viêm gan C có thể lây qua quan hệ tình dục.

Virus viêm gan C được phát hiện trong tinh dịch nhưng lây truyền qua đường máu thường có nguy cơ cao hơn, điều này có thể xảy ra từ vết thương hở, vết cắt hoặc tổn thương khác ở da. Sự tiếp xúc bề mặt da trong quá trình quan hệ tình dục cũng có thể truyền máu qua vết trầy xước từ người chồng sang vợ hoặc ngược lại, do đó virus vẫn có thể lây sang. Tuy nhiên, chồng mắc viêm gan C không cần tránh hoạt động tình dục với vợ vì mặc dù hành vi quan hệ có thể làm tăng nguy cơ lây lan bệnh cho người bạn đời, nhưng tỷ lệ lây truyền viêm gan C được xem là rất thấp. Người bệnh nên tuân thủ các quy tắc an toàn trong hoạt động tình dục để bảo vệ người bạn đời.

Thêm vào đó, việc quan hệ tình dục an toàn cũng giúp tránh được việc đồng nhiễm HIV và viêm gan C. Trên thực tế, từ 50 - 90% người sử dụng ma tuý nhiễm HIV cũng bị viêm gan C. Điều này là do cả hai bệnh có yếu tố nguy cơ tương tự, bao gồm: dùng chung kim tiêm và quan hệ tình dục không được bảo vệ.

• Quan hệ tình dục theo đường hậu môn có nhiều nguy cơ hơn theo đường âm đạo và cả 2 kiểu quan hệ này đều có nguy cơ cao hơn so với quan hệ tình dục bằng miệng. Ngoài ra, việc tiếp xúc giữa miệng và hậu môn cũng là hành vi tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây bệnh. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh Mỹ (CDC) khuyến cáo nên sử dụng bao cao su mới cho mỗi hành vi quan hệ tình dục bao gồm: quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo, hậu môn để ngăn chặn sự lây lan của các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs), kể cả HIV và viêm gan C.
• Không quan hệ tình dục khi một trong hai bên có một tổn thương da hở ở bộ phận sinh dục.
• Xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và yêu cầu bạn tình cùng đi kiểm tra.
• Quan hệ tình dục một vợ một chồng.
• Trung thực với tất cả các đối tác tình dục về tình trạng sức khỏe của bạn.
• Sử dụng biện pháp phòng ngừa nếu bạn có HIV dương tính (nguy cơ bạn mắc các virus viêm gan C cao hơn rất nhiều nếu có HIV).

Bạn nên đến bác sĩ thường xuyên để kiểm soát tình trạng nếu có quan hệ tình dục không an toàn. Một số loại virus và nhiễm trùng, bao gồm cả viêm gan C không gây ra triệu chứng trong vài tuần sau khi tiếp xúc. Trong thời gian chờ cho virus biểu hiện triệu chứng, bạn có thể lây cho người bạn tình mà không hề hay biết.