Các cách phòng chống ung thư hiệu quả

Ung thư là một nhóm bệnh liên quan đến sự tăng sinh tế bào một cách mất kiểm soát và những tế bào đó có nguy cơ xâm lấn đến những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến những bộ phận khác trong cơ thể hay còn gọi là di căn.

Lựa chọn những loại thực phẩm sạch, xây dựng bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng để có một cơ thể khỏe mạnh và là cách phòng chống ung thư hiệu quả.

• Bạn nên lựa chọn các loại thực phẩm tươi, sạch, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được bảo quản tốt. Thường xuyên ăn các món luộc, hấp hơn là những món chiên, nướng hoặc xào...
• Thiết lập và duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân bằng, chứa đầy đủ các thành phần dinh dưỡng bao gồm protein, lipid, glucid, vitamin và chất khoáng vai trò làm tăng sức đề kháng của cơ thể. Ăn đa dạng nhiều món và thường xuyên thay đổi món trong các bữa ăn.
• Ăn nhiều trái cây và rau để hấp thụ đủ những sinh tố và chất xơ, nhất là các thực phẩm phòng chống ung thư bao gồm bơ, cải xanh, đu đủ, dứa, tỏi, bắp cải, hành, khoai lang,...
• Lựa chọn chế độ dinh dưỡng ưu tiên thức ăn có nguồn gốc thực vật, phong phú về rau quả, đậu, khoai củ, các loại hạt. Giảm sử dụng các loại thực phẩm từ chất tinh bột tinh chế đã qua chế biến.
• Chế độ dinh dưỡng dựa vào thức ăn nguồn gốc thực vật chứa các loại vitamin, chất khoáng thiết yếu, chất xơ và các thành phần khác tác dụng giúp cơ thể chống các yếu tố gây ung thư. Các thức ăn này thường ít chất béo và năng lượng nên còn giúp chúng ta có thể kiểm soát tốt cân nặng.
• Không nên sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn: Nguyên nhân là do có nhiều chất béo, muối, thịt và đường tinh chế trong thành phần của những loại thực phẩm này. Đồng thời, trong quá trình chế biến có thể phá hủy nhiều chất dinh dưỡng và các thành phần khác có vai trò bảo vệ cơ thể và là biện pháp chống ung thư.
• Ăn uống nhiều rau là cách phòng chống ung thư hiệu quả thông qua sự tương tác giữa các vitamin và khoáng chất, chất xơ và các thành phần hóa học khác. Các loại rau có lá xanh, cải bắp, cà rốt, cà chua và chanh rất có giá trị nên ăn thay đổi nhiều loại. Các loại quả hơn hẳn đường tinh chế, vì ngoài vị ngọt còn cung cấp nhiều loại vitamin, chất khoáng, chất xơ.
• Sử dụng lượng thịt màu đỏ không quá 80g/ngày: Thay vào đó thì bạn có thể dùng cá, thịt gia cầm, thịt chim thay thế. Nhiều bằng chứng cho thấy sử dụng nhiều thịt đỏ có liên quan tới một số bệnh ung thư đại, trực tràng, ung thư vú.

• Một số mốc, nấm phát triển ở thực phẩm có thể gây ra ung thư. Bảo quản thực phẩm phù hợp là cách phòng chống ung thư hiệu quả.
• Bảo quản lạnh các thực phẩm tươi sống, sử dụng trong thời hạn cho phép. Không sử dụng các loại thực phẩm, đặc biệt các loại hạt bị mốc như lạc, đậu tương, đỗ,.... Các loại thịt, cá chiên hay nướng ở nhiệt độ quá cao có thể sinh ra thêm các chất gây ung thư trên bề mặt. Vì thế, không nên ăn thường xuyên và loại bỏ phần cháy trên bề mặt.
• Các thực phẩm qua chế biến như lạp sườn, xúc xích,... thường chứa nhiều nitrat và nitrit, có thể chuyển thành các chất gây ra ung thư trong quá trình tiêu hóa. Quá trình hun khói cũng sinh ra nhiều chất, một số có những chất gây ung thư mạnh. Các loại thực phẩm này chỉ nên sử dụng một cách hạn chế.

• Tập thể dục thường xuyên là cách phòng chống ung thư hiệu quả, đồng thời giúp bạn rèn luyện sức khỏe, có một vóc dáng cân đối. Bạn nên lựa chọn những bài tập phù hợp với thể trạng sức khỏe và duy trì thói quen tập thể dục 30 phút mỗi ngày trong thời gian dài để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Thiếu cân và thừa cân đều là tăng nguy cơ ung thư. Chỉ số khối cơ thể (BMI) nên duy trì ở mức bình thường tức nằm trong khoảng 18,5-23. Ở người trưởng thành cân nặng dao động không quá 5 kg.
• Những người lao động tĩnh hay làm công việc văn phòng tại cần duy trì chế độ sinh hoạt năng động như đi xe đạp, làm vườn, lau nhà hoặc đi bộ nhanh trong thời gian 1 giờ/ngày.

• Béo phì, không tích cực hoạt động thể chất và chất lượng dinh dưỡng kém đều là những yếu tố nguy cơ cho một số bệnh ác tính trong đó có bệnh ung thư.
• Những người béo phì có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường type 2... và đặc biệt là một số loại ung thư như đại trực tràng, ung thư vú, thực quản, tuyến tiền liệt.
• Các nhà nghiên cứu cho rằng cần lưu ý đến lối sống, kiểm soát cân nặng có tác dụng dự phòng và là biện pháp chống ung thư hiệu quả. ‎Duy trì và kiểm soát cân nặng bằng cách thay đổi thói quen dinh dưỡng hàng ngày, giảm hấp thụ năng lượng và tăng cường giải phóng năng lượng qua việc tập luyện.

• Bảo vệ bản thân khỏi ánh sáng mặt trời để các dự phòng các bệnh về da, đặc biệt là ung thư da bằng cách che chắn cơ thể với áo chống nắng, mũ hay kính râm. Đồng thời, bạn cần bôi kem chống nắng với chỉ số SPF ít nhất là 30, ngay cả khi trời râm mát. Hạn chế ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều.
• ‎Bức xạ từ các thiết bị điện tử không gây ra ung thư trực tiếp nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư do những tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bạn cần hạn chế tiếp xúc nhiều với bức xạ tử, chỉ nên thực hiện các loại kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khi có chỉ định từ bác sĩ điều trị.

• Hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do bệnh ung thư phổi gây ra ở cả nam giới và nữ giới. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi, vòm họng, thực quản, bàng quang hay ung thư tử cung.
• Ngoài ra, theo các nghiên cứu đã cho thấy hút thuốc lá gây ra bệnh ung thư vú ở phụ nữ, và các bác sĩ phẫu thuật đã kết luận rằng hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
• Việc tiếp xúc với khói thuốc gián tiếp làm tăng nguy cơ bệnh phổi, bao gồm ung thư phổi, đau tim và các bệnh mạch vành khác. Việc tiếp xúc với thuốc lá một cách thụ động cũng khiến bạn có nguy cơ bị ung thư cao.
• Không uống rượu, nếu có thì chỉ vừa phải (không quá 2 lần/ngày đối với nam và 1 lần đối với nữ. Mỗi lần tương đương 250ml bia, 100ml rượu vang hoặc 25 ml rượu. Nguy cơ ung thư tăng lên khi vừa uống rượu, vừa hút thuốc. Một số bằng chứng cho thấy, rượu tốt với sức khỏe khỏe tim mạch, nhưng không bao gồm cả ung thư.

• Các loại chất thải, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong trong nông nghiệp; các loại khí đốt, khói bụi và phụ gia hóa học trong sản xuất công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nặng nề và gây nguy hại cho sức khỏe của con người.
• Một số loại hóa chất là tác nhân gây ra ung thư cụ thể như Arsenic trong một số sản phẩm xây dựng; Formaldehyde trong chất bảo quản một số thực phẩm; khí thải Diesel từ các phương tiện giao thông...

• Viêm gan B là bệnh lý dễ lây nhiễm và dễ có nguy cơ trở thành ung thư gan. Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các loại vắc xin có hiệu quả phòng viêm gan B rất cao.
• Vì thế, tiêm phòng viêm gan B là biện pháp chống ung thư rất cần thiết. Bên cạnh đó, tiêm vắc xin HPV cũng là biện pháp chống ung thư tử cung khá hiệu quả.

• Bạn nên thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để xác định tình trạng sức khỏe của mình và nguy cơ bệnh tật.
• Qua đó, bạn sẽ có phương pháp điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt hoặc các biện pháp can thiệp nếu cần thiết để phòng ngừa bệnh và góp phần nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.

• Đa phần các ca bệnh ung thư khi được phát hiện đã đến giai đoạn cuối vì người bệnh chỉ đi khám khi có các dấu hiệu triệu chứng cụ thể. Việc tầm soát ung thư tổng quát định kỳ có vai trò phát hiện và điều trị bệnh sớm.
• Các bác sĩ chuyên môn khuyến nghị mỗi người nên thực hiện tầm soát ung thư định kỳ. Đặc biệt là với những nhóm người có nguy cơ bị ung thư cao bao gồm người bị các bệnh mạn tính, người hút thuốc lá, người có người thân bị ung thư, người béo phì...