Có thể tự nhận biết các dấu hiệu ung thư gan?

Những người bị ung thư gan ban đầu có thể không có triệu chứng, đặc biệt là khi khối u được phát hiện sớm khi tầm soát. Một số bệnh nhân khác có thể gặp phải những dấu hiệu của bệnh ung thư gan mơ hồ như mệt mỏi, buồn nôn hoặc đau bụng.

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, nằm dưới xương sườn và phổi bên phải. Cấu trúc vi thể của gan được tạo thành chủ yếu từ các tế bào gan và đảm nhận nhiều chức năng quan trọng như tổng hợp protein, bao gồm hầu hết các yếu tố đông máu, bài tiết mật tham gia vào quá trình tiêu hóa, dự trữ năng lượng, chuyển hóa các chất và đào thải độc tố.

Ung thư gan là một bệnh lý ác tính bắt đầu trong gan khi các tế bào ở cơ thể phát triển ngoài tầm kiểm soát. Tùy vào bản chất của khối u, phân chia giai đoạn và mức độ ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận, quan trọng là thể trạng người bệnh hay các bệnh lý đi kèm, từng bệnh cảnh sẽ được quyết định phác đồ điều trị và có tiên lượng khác nhau.

Phần lớn các bệnh nhân được chẩn đoán ung thư gan nhưng không có dấu hiệu triệu chứng rõ ràng. Trên thực tế, bệnh lý này thường được phát hiện tình cờ khi siêu âm ổ bụng, chụp CT hoặc MRI cho các bệnh khác. Khi bệnh tiến triển sẽ gây ra những dấu hiệu ung thư gan phổ biến như:

• Đau bụng bên phải: Bản thân gan không có mô thần kinh, tuy nhiên một lớp mỏng bao bọc gan gọi là nang Glisson chứa rất nhiều sợi thần kinh. Đau bụng là một trong các dấu hiệu ung thư gan bắt nguồn từ sự căng giãn cơ của sợi thần kinh này. Do đó, khi một khối u gan to lên và sau đó tạo ra áp lực hoặc kéo căng đến viên nang Glisson thì đau bụng sẽ xảy ra.
• Có khối hoặc cục ở bụng: Khối u gan ác tính hoặc ung thư gan có thể đạt đến kích thước rất lớn tại thời điểm chẩn đoán, sờ thấy trên thành bụng, nhất là khi nằm ngửa. Do đó, việc khám sức khỏe ở những bệnh nhân đã có dấu hiệu ung thư gan cần thật kỹ lưỡng bởi bác sĩ phẫu thuật gan. Đây là một phần quan trọng trong đánh giá ban đầu ở bệnh nhân ung thư gan. Tuy nhiên, bệnh nhân béo phì thì có thể che khuất phát hiện này.
• Đau vai phải: Dấu hiệu ung thư gan này thường được than phiền bởi những bệnh nhân có khối u đẩy vào cơ hoành bên phải. Các tĩnh mạch gan sẽ mang xung động đau từ cơ hoành đến vùng vai phải. Do đó, bất cứ thứ gì kích thích cơ hoành bên phải đều có thể gây đau vai, chẳng hạn như nhiễm trùng cơ hoành dưới, viêm, áp xe, chấn thương và khối u gan.
• Vàng da: Vàng da, đôi khi kèm với vàng mắt và nước tiểu sẫm màu là do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao. Ung thư gan có thể gây ra vàng da thông qua một số cơ chế khác nhau. Khi ung thư gan lớn nằm gần ống mật chủ, có thể xảy ra hiện tượng chèn ép từ bên ngoài hoặc xâm lấn trực tiếp vào ống mật. Dòng chảy của mật sau đó bị gián đoạn một cách cơ học, gây ra vàng da. Nội soi đặt stent đường mật có thể tạm thời giải quyết tình trạng vàng da và điều hòa mức bilirubin ổn định trở lại. Một nguyên nhân khác có thể khiến ung thư gan gây vàng da là do khối u xâm nhập lan tỏa vào nhu mô gan bình thường. Đây được gọi là sự thay thế gan bởi khối u, dẫn đến suy gan giai đoạn cuối.
• Ngứa da: Khi ống dẫn mật bị tắc nghẽn, axit mật do gan sản xuất sẽ tràn vào hệ tuần hoàn máu gây ngứa da toàn thân. Ở một số bệnh nhân, ngứa da quá nặng và không đáp ứng với bất kỳ loại thuốc nào. Các vết xước trên da thường rõ ràng do triệu chứng này.
• Giảm cân không chủ ý: Tương tự như các bệnh ung thư khác, ung thư gan cũng dẫn đến tình trạng giảm cân không chủ ý. Tế bào khối u tạo ra các enzym gây chán ăn, khiến miệng có vị kim loại và suy nhược toàn thân.
• Chèn ép: Khi ung thư gan phát triển đến một kích thước đáng kể, khối u bắt đầu gây áp lực hay chèn ép lên các cơ quan xung quanh trong khoang bụng. Ví dụ như ung thư gan thùy trái thường đẩy vào dạ dày gây buồn nôn, chướng bụng, no sớm, các triệu chứng trào ngược và khó chịu ở vùng bụng trên.
• Khó thở: Ung thư gan có thể gây khó thở bằng cách hạn chế chuyển động của cơ hoành khi đạt kích thước lớn. Ung thư gan nằm ở thùy bên phải cũng có thể kích thích cơ hoành bằng cách gây ra tình trạng viêm/ kích ứng cục bộ và hệ quả là tràn dịch màng phổi giao cảm. Nếu dịch lượng nhiều, có thể chèn ép nhu mô phổi, người bệnh khó thở.
• Mệt mỏi mơ hồ: Tương tự như dấu hiệu ung thư gan là gây giảm cân không chủ ý, người bệnh có thể mệt mỏi, khó chịu và không thể sinh hoạt như bình thường. Điều này có thể là do cachexin, một loại protein do tế bào ung thư tạo ra, gây xáo trộn chức năng tế bào của cơ thể nói chung.
• Sốt: Ung thư gan có thể gây ra hiện tượng tắc nghẽn cây dẫn mật và ứ trệ dòng chảy. Tình trạng này có thể tạo điều kiện nhiễm trùng, được gọi là viêm đường mật. Một trong những triệu chứng của viêm đường mật là sốt cao, có thể kèm theo ớn lạnh và khó chịu. Tình trạng này có thể dẫn đến những biến cố rất nghiêm trọng, vì có nguy cơ gây tử vong.

Tóm lại, nếu phát hiện những dấu hiệu của bệnh ung thư gan, bạn nên thăm khám chuyên khoa càng sớm càng tốt để được xác định chẩn đoán. Nếu ung thư gan được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, phẫu thuật cắt gan bằng robot xâm lấn tối thiểu sẽ cải thiện tiên lượng đáng kể. Do đó, có kế hoạch thăm khám định kỳ và thực hiện các biện pháp sàng lọc ung thư gan, nhất là với các đối tượng nguy cơ cao thì sẽ đảm bảo sức khỏe tổng quát về lâu dài.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán ung thư gan

Nguồn tham khảo: cancer.org, cancer.net, medicinenet.com, careplusvn.com