Điều trị đau ung thư trong chăm sóc toàn diện

Bài viết được viết bởi TS.BS Bùi Hạnh Tâm - Bác sĩ gây mê hồi sức và điều trị đau, Khoa Gây mê giảm đau - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Đau do ung thư ngày càng tăng do tỷ lệ ung thư tăng, đồng thời bệnh ung thư càng được phát hiện và điều trị sớm với tiên lượng sống kéo dài. Tỉ lệ đau trong ung thư phụ thuộc vào loại ung thư. Một nghiên cứu gần đây, với tỉ lệ đau trung bình khoảng 73% bệnh nhân ung thư nguyên phát và thứ phát, trong đó cao nhất là 93% bệnh nhân ung thư tụy, 92% bệnh nhân ung thư xương, cơ có đau.

Với tỉ lệ đau do ung thư cao như vậy, có đến 69% người bệnh bị đau gây ảnh hưởng đến hoạt động sống hàng ngày. Một nửa trong số họ thì không được quan tâm một cách toàn diện trong quá trình bệnh gây nên ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Đau ung thư là một loại đau phức tạp do bản thân khối u gây nên, do quá trình bệnh tiến triển, gây xâm lấn đến các cơ quan lân cận hoặc đau do chính liệu trình điều trị gây nên như: phẫu thuật, hoá trị, xạ trị.

• Đau là một triệu chứng nhưng cũng là một bệnh trong một bệnh mãn tính khác là ung thư

Việc điều trị đau được biết đến khi người bệnh nói và mô tả cho bác sĩ biết vì không phải khối u nào cũng gây đau và không phải tất cả các giai đoạn ung thư đều có đau.

Điều trị đau trong ung thư cần có thông tin kết nối giữa tất cả các bác sĩ, nhân viên y tế, gia đình, nhưng móc xích tham gia vào quá trình điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

Vì vậy, người bệnh cần biết dùng các từ ngữ để mô tả tính chất cơn đau như: đau nhói, đau nhức, đau như điện giật, dao đâm... Để mô tả cường độ đau: đau âm ỉ, đau từng cơn, đau liên tục, đôi khi đau dữ dội một cơn rồi dịu xuống...

• Đau cần được điều trị can thiệp sớm, song song với điều trị bệnh ung thư

Đau do ung thư có thể do phản ứng viêm, do khối u hoại tử do khối u xâm lấn vào các cơ quan khác hoặc do tổ thương thần kinh trong quá trình tiến triển của bệnh gây nên. Đau sau phẫu thuật hoặc xạ trị là hiện tượng phổ biến, đôi khi xuất hiện muộn, nên dễ coi nhẹ và ít được quan tâm do cả đội ngũ y tế và gia đình chú trọng nhiều vào điều trị đặc hiệu ung thư.

• Đau ung thư phải được coi vấn đề ưu tiên trong trung tâm điều trị ung thư toàn diện (Center of excellent)

>>> Điều trị đau cho bệnh nhân ung thư

Tại Vinmec, sự phối hợp của bác sĩ điều trị đau, bác sĩ điều trị ung thư, dược sĩ, bác sĩ cấp cứu và bác sĩ phẫu thuật làm nên một đội ngũ chăm sóc toàn diện.

Một số tình trạng đau trong ung thư, không thể kiểm soát được với các thuốc dạng uống, dạng tiêm bắp, dạng tiêm truyền tĩnh mạch, dạng dán da thì việc áp dụng các phương pháp chuyên sâu hơn như: phong bế thần kinh, huỷ thần kinh, đặt bơm thuốc giảm đau nội tuỷ sống là lựa chọn hữu ích.

Với 50% bệnh nhân sau khi được chẩn đoán ung thư, có đời sống kéo dài nhiều hơn 10 năm, thì chất lượng cuộc sống cần được quan tâm sâu sắc hơn. Các bước điều trị đau chuyên sâu này nhằm giảm bớt gánh nặng đau đớn cho người bệnh ung thư và gánh nặng chăm sóc cho nhân viên y tế, cho gia đình khi mà các phương pháp điều trị ung thư ngày nay đã rất tiến bộ và đạt kết quả tốt.