Thay đổi về da và móng trong quá trình điều trị ung thư

Ảnh hưởng của điều trị ung thư không chỉ liên quan đến cơ quan bệnh lý mà còn nhiều bộ phận khác nhau trong cơ thể. Da sạm khi hóa trị và đau móng khi bị ung thư là một trong những thay đổi có thể gặp phải ở các bệnh nhân.

Các phương pháp điều trị ung thư có thể gây ra những thay đổi về da và móng. Người bệnh cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa để biết được các tác dụng phụ không mong muốn mà phác đồ điều trị có thể gây ra. Mặc dù các vấn đề về da do xạ trị và hóa trị thường nhẹ, nhưng chúng có thể nghiêm trọng hơn nếu bạn đang cấy ghép tế bào gốc, điều trị với liệu pháp nhắm mục tiêu hoặc liệu pháp miễn dịch.

Da sạm khi hóa trị và đau móng khi bị ung thư là 2 trong số những bất thường liên quan đến da và móng mà người bệnh có thể gặp. Đôi khi xạ trị khiến da trên cơ thể người bệnh nhận nhiều bức xạ và trở nên khô, bong tróc, ngứa và chuyển sang màu đỏ hoặc sẫm hơn. Làn da có thể bị cháy nắng hoặc trở nên sưng, phồng rộp. Người bệnh có thể xuất hiện các vết loét lớn trên da, gây đau đớn, ẩm ướt và nhiễm trùng.

Một số loại thuốc hóa trị có thể khiến làn da của bạn trở nên khô, ngứa, đỏ hoặc sẫm màu hơn và bong tróc. Da sạm khi hóa trị có thể trông giống như bị cháy nắng kèm theo nổi ban đỏ. Một số người còn bị thay đổi sắc tố da. Ngoài ra, móng tay còn có thể sẫm màu và nứt nẻ, các lớp biểu bì trên da bị tổn thương.

Phương pháp điều trị bằng cấy ghép tế bào gốc có thể gây ra bệnh mảnh ghép chống ký chủ (graft-versus-host disease, GVHD). Tình trạng này cũng có thể gây ra các vấn đề trên như phát ban, mụn nước hoặc da dày lên.

Một số liệu pháp miễn dịch có thể gây phát ban nghiêm trọng và đôi khi lan rộng trên da. Người bệnh điều trị với một số loại liệu pháp miễn dịch có làn da khô hoặc phồng rộp.

Một số loại liệu pháp nhắm mục tiêu có thể gây khô da, phát ban và các vấn đề liên quan đến móng. Nếu có phát ban trên da, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ trước khi tự ý ngừng điều trị nhắm mục tiêu.

2. Nhận biết ảnh hưởng của điều trị ung thư lên da và móng

Người bệnh có thể chủ động đặt câu hỏi với bác sĩ về những thay đổi về da và móng dựa trên các phương pháp điều trị ung thư mà họ nhận được. Phân loại những triệu chứng nào có thể được quản lý tại nhà và chăm sóc y tế khẩn cấp là việc làm cần thiết.

Nếu bị phát ban nặng xuất hiện trên vùng da rộng, kèm phồng rộp hoặc đau đớn và đang được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, hãy gọi cho bác sĩ để nhận được lời khuyên.

Một số thay đổi về da mà người bệnh điều trị ung thư có thể gặp phải bao gồm:

• Mụn trứng cá.
• Vết loét da do tì đè, thường gặp ở những bệnh nhân nằm lâu trên giường.
• Rộp da.
• Bỏng hoặc đau da.
• Da khô.
• Hội chứng bàn tay-chân (chứng ban đỏ lòng bàn tay-thực vật).
• Tăng sắc tố da (vùng da sẫm màu hơn, thường thấy ở vị trí các khớp).
• Giảm sắc tố da (các mảng da sáng hơn).
• Ngứa da (ngứa).
• Da bong tróc hoặc đóng vảy.
• Nhạy cảm với ánh sáng (dễ bị cháy nắng).
• Phát ban đỏ.
• Da đỏ hoặc sạm đen.
• Vết loét da gây đau đớn.
• Da sưng tấy.

Một số những thay đổi ở móng tay khi điều trị ung thư:

• Móng tay bị nứt là ảnh hưởng của điều trị ung thư.
• Lớp biểu bì bị sưng và / hoặc đau.
• Nhiễm trùng móng cấp tính.
• Móng tay vàng.

3. Xử trí sự thay đổi của da và móng trong quá trình điều trị ung thư

Nói chuyện với bác sĩ để tìm hiểu xem người bệnh có nên điều trị những vấn đề này tại nhà hay không. Tùy thuộc vào phác đồ điều trị ung thư hiện tại, bác sĩ có thể khuyên bạn thực hiện các bước sau:

• Chỉ sử dụng các sản phẩm dành cho da được các tổ chức y tế khuyến nghị. Sử dụng xà phòng nhẹ dịu cho làn da. Yêu cầu bác sĩ giới thiệu các sản phẩm da cụ thể. Nếu bạn đang được xạ trị, hãy hỏi về các sản phẩm dành riêng cho da trong trường hợp này, chẳng hạn như bột hoặc chất chống mồ hôi, mà bạn nên tránh sử dụng trước khi điều trị.
• Ngăn ngừa nhiễm trùng: Xạ trị có thể khiến da ở khu vực điều trị bị bong tróc, đau đớn và ẩm ướt. Điều này thường xảy ra ở những nơi da có nếp gấp, chẳng hạn như xung quanh tai, vú hoặc mông. Cố gắng giữ cho khu vực này sạch sẽ và khô ráo để không bị nhiễm trùng. Điều dưỡng chăm sóc sẽ tư vấn về cách làm sạch khu vực da này và có thể kê đơn các loại băng đặc biệt và / hoặc thuốc kháng sinh.
• Dưỡng ẩm cho làn da của bạn: Sử dụng các loại kem hoặc sữa tắm được khuyến nghị để ngăn da không bị khô và kích ứng. Hỏi về các loại kem hoặc thuốc mỡ đặc biệt dành cho da khô, ngứa và đau nghiêm trọng.
• Bảo vệ làn da của bạn: Sử dụng kem chống nắng và son dưỡng môi phù hợp. Mặc quần áo dài và đội mũ rộng vành khi ra ngoài trời để tránh bị cháy nắng. Nếu bạn đang được xạ trị, không sử dụng miếng đệm nóng, túi đá hoặc các loại băng trên khu vực điều trị. Bạn không nên sử dụng dao cạo thường xuyên, ngay cả với dao cạo điện và ngừng cạo nếu da mềm và đau.
• Ngăn ngừa hoặc điều trị da khô, ngứa: Tránh các sản phẩm chứa các thành phần có cồn hoặc hương liệu tạo mùi thơm vì chúng có thể làm kích ứng da của bạn. Bạn có thể bổ sung thêm bột yến mạch dạng keo vào bồn tắm vì nó có tác dụng làm giảm ngứa. Tắm trong thời gian ngắn hoặc bằng nước ấm, không quá nóng. Thoa kem dưỡng da hoặc thuốc mỡ theo khuyến cáo ngay sau khi tắm xong, khi da vẫn còn hơi ẩm. Đắp khăn mát hoặc nước đá lên vùng da khô và ngứa.
• Ngăn ngừa hoặc điều trị các vấn đề nhỏ về móng tay. Giữ móng tay của bạn sạch sẽ và cắt ngắn để tránh vô tình làm rách da; bảo vệ bàn tay và móng tay của bạn bằng cách đeo đồ bảo hộ khi bạn rửa bát hoặc lau nhà; tránh làm móng tay, chân; không đi giày chật.
• Tìm hiểu về các phương pháp điều trị phát ban da khó chịu hoặc đau đớn. Đôi khi các vấn đề về da cần được điều trị y tế. Phát ban có thể được điều trị bằng kem bôi (corticosteroid tại chỗ) hoặc thuốc dạng viên.

Khi đến gặp bác sĩ trong những lần thăm khám định kỳ, người bệnh nên thẳng thắn trao đổi bằng cách đặt câu hỏi liên quan đến các vấn đề như:

• Những tác dụng phụ nào liên quan đến da và móng thường gặp đối với các phương pháp mà tôi đang điều trị?
• Có những bước nào tôi có thể thực hiện để ngăn chặn những thay đổi về da và móng không?
• Tôi nên gọi cho bác sĩ nếu gặp các vấn đề gì? Có bất kỳ dấu hiệu nào cần gợi ý tôi cần đến cơ sở y tế ngay lập tức không?
• Khi nào những vấn đề liên quan đến da và móng có thể xuất hiện? Chúng có thể tồn tại trong bao lâu?
• Bác sĩ sẽ khuyên tôi sử dụng loại xà phòng và kem dưỡng da của nhãn hiệu nào? Loại nào dùng cho móng tay của tôi?
• Có sản phẩm nào cho da và móng mà tôi nên tránh không?
• Tôi có nên đến gặp bác sĩ da liễu để có thể tìm hiểu thêm về cách ngăn ngừa hoặc quản lý các vấn đề về da không?

Những câu hỏi này sẽ giúp người bệnh có thêm kiến thức để chăm sóc da và móng tay trong quá trình điều trị ung thư.

Nguồn Tham khảo: cancer.gov