Công dụng thuốc ixazomib

Ixazomib hoạt động bằng cách ức chế enzyme proteasome 20S – đây là một loại enzyme chịu trách nhiệm phân hủy protein trong tất cả các tế bào ( bao gồm cả tế bào khỏe mạnh hay tế bào ung thư). Bằng việc ức chế hoạt động của enzyme proteasome 20S, protein tích tụ trong các tế bào và khiến cho các tế bào chết đi, từ đó ngăn chặn sự phát triển của các khối u.

Thuốc ixazomib là một trong những loại thuốc quan trọng được sử dụng trong điều trị đa u tủy xương đã được điều trị ít nhất một lần trước đó, được dùng kết hợp với lenalidomide và dexamethasone.

Trên những bệnh nhân điều trị đa u tủy xương tái phát nhiều lần thì sự kết hợp giữa ixazomib và lenalidomide đã chứng minh được tác dụng hiệp đồng gây độc trên các dòng tế bào đa u tủy một cách hiệu quả vượt trội hơn.

Ixazomib được bào chế dưới dạng viên nang, uống với nước, không nghiền nát, nhai hay mở viên nang. Uống đủ liều trước bữa ăn ít nhất 1 giờ hoặc sau bữa ăn ít nhất 2 giờ. Không sử dụng ixazomib cùng thời điểm với dexamethasone. Người bệnh có thể dùng dexamethasone cùng với thức ăn.

Bạn sẽ được cung cấp một thời gian biểu để theo dõi quá trình dùng thuốc này. Nếu bạn quên liều thì chỉ nên uống liều đó nếu như liều tiếp theo cách liều đó hơn ba ngày ( 72 giờ). Không gấp đôi liều để bù cho liều đã quên.Nếu bạn nôn ngay sau khi uống thuốc, không uống lại liều đó, mà uống liều tiếp theo theo đúng lịch.

Việc sử dụng đúng liều lượng mỗi lần dùng rất quan trọng, trước khi uống hãy luôn kiểm tra kĩ liều lượng bạn đang dùng có khớp với liều đã được bác sĩ kê đơn không. Nếu sử dụng quá liều hãy liên hệ ngay lập tức bác sĩ của bạn hoặc đến cơ sở y tế gần nhất.

Thuốc có thể gây tái phát bệnh Herpes roster. Có thể sử dụng các thuốc kháng virus để hạn chế tình trạng này xảy ra, nên thông báo với bác sĩ nếu bạn có tiền sử herpes zoster.

Ixazomib nên được bảo quản trong bao bì gốc, có dán nhãn ở bên ngoài và được để trong điều kiện nhiệt độ phòng, nơi khô ráo, thoáng mát ( trừ khi có các hướng dẫn khác từ bác sĩ của bạn )

Nên để xa tầm tay trẻ em và vật nuôi, tránh bảo quản trong tủ thuốc gia đình vì có thể gây nhầm lẫn khi sử dụng.

Nếu người chăm sóc chuẩn bị thuốc nên đeo găng tay hoặc đổ trực tiếp thuốc từ hộp dựng vào nắp , cốc nhỏ hoặc trực tiếp vào tay bạn, tránh chạm vào viên thuốc.luôn rửa tay trước và sau khi cho bạn dùng thuốc, không nên để phụ nữ có thai hay đang cho con bú chuẩn bị thuốc.

Về xử lý thuốc ixazomib không sử dụng nên tìm kiếm những nơi thu gom thuốc , không xả xuống bồn cầu hay vứt vào thùng rác

Ixazomib thường có sẵn ở một số hiệu thuốc chuyên khoa. Khi được kê đơn thì bạn sẽ được chỉ định một hiệu thuốc chuyên khoa trong mạng lưới để phân phối và vận chuyển thuốc trực tiếp tới nơi bạn ở.

Hãy liên hệ với bác sĩ của bạn để biết về một số điều bạn có thể làm để kiểm soát các tác dụng phụ của ixazomib.

Một số tác dụng phụ hay gặp như:

Giảm tiểu cầu: Tiểu cầu đảm nhiệm vai trò trong quá trình đông máu của cơ thể, khi số lượng tiểu cầu thấp sẽ có nguy cơ chảy máu cao hơn. Hãy thông báo với bác sĩ ngay khi bạn có các triệu chứng như bầm tím hay chảy máu bao gồm chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc có máu trong nước tiểu hoặc phân. Nếu số lượng tiểu cầu quá thấp bạn có thể được chỉ định truyền tiểu cầu

Một số lưu ý để hạn chế tình trạng chảy máu:

• Không sử dụng dao cạo râu ( có thể dùng dao cạo điện)
• Tránh các môn thể thao hoặc hoạt động có nguy cơ thương tích hoặc chảy máu cao
• Không sử dụng aspirin, các thuốc chống viêm non-steroid (NSAID) như Motrin / Advil ( ibuprofen), Aleve (naproxen ), Celebrex ( celecoxib),... vì chúng đều có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung các thuốc trên hay bất cứ thuốc/ thực phẩm bổ sung nào không có trong đơn.
• Không sử dụng chỉ nha khoa hay tăm xỉa răng, thay vào đó hãy sử dụng bàn chải đánh răng lông mềm
• Số lượng tiểu cầu của bạn sẽ được theo dõi ít nhất mỗi tháng 1 lần trong suốt quá trình sử dụng ixazomib.

Giảm bạch cầu hoặc giảm bạch cầu trung tính

Tế bào bạch cầu ( WBC) rất quan trọng trong quá trình giảm viêm. Trong quá trình điều trị với ixazomib số lượng bạch cầu của bạn có thể giảm xuống, điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

Hãy thông báo với bác sĩ nếu như bạn có các triệu chứng như sốt ( nhiệt độ trên 38 độ C) , đau họng hoặc cảm lạnh, khó thở, ho, nóng rát khi đi tiểu hoặc vết thương lâu lành.

Một số cách để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng:

• Rửa tay sạch sẽ, cả của bản thân bạn và những người thăm nom, đây là cách để ngăn chặn sự lây lan nhiễm trùng
• Tránh những nơi đông đúc hay những người đang ốm ( như cảm lạnh, sốt, ho, hoặc những người đang sống cùng những người có triệu chứng này)
• Khi làm việc hay lao động nên mặc quần áo bảo hộ, găng tay và đi ủng
• Không tiếp xúc hay dọn dẹp chất thải của vật nuôi
• Luôn giữ cho các vết thương hở được sạch sẽ và thoáng khí
• Tắm hàng ngày và đừng quên chăm sóc răng miệng
• Không nên cắt móng tay quá sâu, hay làm móng giả

Tiêu chảy

Trong quá trình sử dụng thuốc ixazomib có thể xuất hiện tiêu chảy, hãy thông báo với bác sĩ để được tư vấn một số gợi ý để giảm thiểu tình trạng này. Ngoài ra có thể tăng sử dụng các loại thực phẩm ít chất xơ, những thức ăn nhạt như cơm trắng , thịt gà luộc hoặc nướng. Tránh các loại trái cây rau sống, bánh mì nguyên hạt, các loại ngũ cốc và hạt. Chất xơ hòa tan có trong một số thực phẩm có thể giảm triệu chứng tiêu chảy. Những thực phẩm có chứa thành phần chất xơ hòa tan bao gồm : nước sốt táo, chuối chín ,trái cây đóng hộp, khoai tây luộc , gạo trắng, các sản phẩm làm từ bột mì trắng , bột yến mạch,..

Uống 8-10 cốc nước không cồn , không cafein mỗi ngày để ngăn mất nước.

Táo bón

Một số cách để ngăn ngừa hoặc làm giảm táo bón như tăng chất xơ trong khẩu phần ăn ( trái cây và rau củ) , uống 8-10 cốc nước không chứa cồn mỗi ngày và duy trì vận động.

Sử dụng thuốc làm mềm phân một đến hai lần mỗi ngày cũng giúp giảm tình trạng táo bón. Nếu trong 2-3 ngày bạn không đi ngoài, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hướng dẫn điều trị triệu chứng táo bón này.

Buồn nôn và nôn

Hãy luôn nhớ thông báo cho bác sĩ nếu có các triệu chứng buồn nôn hoặc nôn để được hướng dẫn điều trị. Việc thay đổi chế độ ăn cũng giúp cải thiện vấn đề này, tránh sử dụng các thực phẩm có thể làm nặng hơn triệu chứng này như thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, nhiều gia vị, hoặc có chứa acid như chanh, cà chua, cam. Có thể sử dụng nước muối hoặc nước gừng để giảm bớt triệu chứng.

Bệnh thần kinh ngoại biên (Tê hoặc ngứa ran ở bàn tay và / hoặc bàn chân)

Bệnh thần kinh ngoại biên là một nhiễm độc ảnh hưởng đến thần kinh. Gây ra cảm giác tê hoặc ngứa ran ở bàn tay, bàn chân, thường xảy ra khi đeo găng tay hoặc đeo tất. Tình trạng này có thể nặng lên khi tăng liều ixazomib.

Một số người thì các triệu chứng sẽ giảm dần sau khi ngưng thuốc, nhưng ở một số người thì tình trạng này sẽ không mất đi hoàn toàn. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu như bạn cảm thấy các triệu chứng tê hoặc ngứa ran ở bàn tay , bàn chân, vì họ có thể cần điều chỉnh lại liều lượng dùng thuốc ixazomib của bạn.

Phù ngoại vi

Phù ngoại vi là tình trạng sưng phù các chi do giữ nước.Có thể phù ở các vị trí như bàn tay, cánh tay, mắt cá chân, bàn chân và chân.

Các vấn đề về mắt

Trong khi dùng ixazomib , một số bệnh nhân có xuất hiện các triệu chứng như mờ mắt, khô mắt và viêm kết mạc. Nếu có đau mắt,đỏ hay bất kì thay đổi nào về thị lực hãy thông báo cho bác sĩ của bạn.

Một số tác dụng phụ ít gặp nhưng có ảnh hưởng quan trọng bao gồm:

• Phát ban : một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng này, phát ban , da có vảy hoặc mẩn đỏ ngứa. Để giảm triệu chứng có thể sử dụng các dòng kem dưỡng ẩm không chứa cồn để thoa, tránh các dòng kem dưỡng ẩm có thành phần nước hoa hoặc mùi hương vì có thể làm nặng hơn các dấu hiệu đỏ ngứa Nếu trên da xuất hiện dấu hiệu khô ngứa và nứt hoặc chảy máu hãy luôn nhớ giữ sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.
• Độc tính với gan: thuốc ixazomib có thể gây nhiễm độc gan,bác sĩ có thể sẽ hướng dẫn bạn thực hiện xét nghiệm chức năng gan. Nếu xuất hiện các triệu chứng như vàng da, mắt vàng hoặc nước tiểu có màu sẫm, nâu, hoặc đau vùng bụng hãy thông báo cho bác sĩ để được kiểm tra kịp thời vì đây có thể là dấu hiệu của nhiễm độc gan.

Ảnh hưởng trên vấn đề sinh sản

• Việc sử dụng thuốc ixazomib trong thời gian mang thai có thể dẫn đến tình trạng dị tật bẩm sinh. Do vậy không nên mang thai trong thời gian chồng hoặc vợ đang sử dụng ixazomib và ít nhất 90 ngày sau điều trị.
• Không nên cho con bú trong khi dùng thuốc và trong 90 ngày sau liều cuối cùng.

Thuốc ixazomib là một thuốc điều trị theo đơn, cần được tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Các thông tin trong bài viết hi vọng mang đến cho mọi người cái nhìn tổng quan hơn về tác dụng cũng như những tác dụng phụ mà dùng ixazomib có thể gây ra.

Nguồn tham khảo: oncolink.org :