Các thông tin về vắc xin Adenovirus của CDC Mỹ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Virus Adeno đang được nghi ngờ là nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan cấp ở trẻ em hiện nay. Tuy nhiên, vắc xin Adenovirus ở Mỹ chỉ được sử dụng cho quân nhân. Vắc xin này chứa Adenovirus sống loại 4 và loại 7, nhưng có thể ngăn ngừa hầu hết các bệnh do 2 loại virus này gây ra.

Vắc xin Adenovirus có thể ngăn ngừa nhiễm một số loại Adenovirus. Adenovirus thường gây bệnh nhẹ, nhưng cũng có thể gây bệnh cảnh nặng trong một số trường hợp. Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc hiện có bệnh phổi, tim thì sẽ có nguy cơ cao bị bệnh nặng do nhiễm trùng Adenovirus.

Nhiễm Adenovirus có thể gây ra:

• Các triệu chứng giống như cảm lạnh hoặc cúm thông thường;
• Sốt;
• Viêm họng;
• Viêm phế quản cấp tính;
• Viêm phổi;
• Bệnh tiêu chảy;
• Viêm kết mạc.

Nhiễm Adenovirus ít khi gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn, như viêm phổi nặng hoặc bệnh thần kinh, tử vong. Tuy nhiên, vẫn có những người bị nhiễm bệnh do Adenovirus gây ra có thể phải nhập viện.

Adenovirus thường lây lan từ người bị bệnh sang người khác qua các con đường sau:

• Tiếp xúc gần như chạm vào hoặc bắt tay với người bệnh;
• Lây lan qua không khí khi ho và hắt hơi;
• Cầm nắm đồ vật mà người bị nhiễm bệnh đã chạm vào cũng có thể lây bệnh;
• Một số chủng Adenovirus có thể lây lan qua phân của người bệnh, chẳng hạn như trong quá trình thay tã;
• Adenovirus cũng có thể lây qua nước, chẳng hạn như trong bể bơi, nhưng điều này ít phổ biến hơn.

Một số loại Adenovirus nhất định (bao gồm loại 4 và loại 7) đã gây ra các đợt dịch bệnh hô hấp ở nhiều tân binh tại Hoa Kỳ. Các tân binh có nhiều nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp tính trong quá trình huấn luyện cơ bản vì một số yếu tố như: Môi trường ngủ và huấn luyện gần nơi tạo điều kiện cho các mầm bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Trong môi trường đó, mầm bệnh có khả năng lây lan cho những người khác nhạy cảm về mặt miễn dịch, tính chất căng thẳng của đào tạo cơ bản và hoạt động quân sự.

Virus Adeno, đặc biệt là chủng type 4 và type 7, là nguyên nhân gây bệnh hô hấp cấp tính được ghi nhận ở các tân binh. Adenovirus được báo cáo gây ra 50–80% các trường hợp bệnh hô hấp cấp tính ở nhóm đối tượng này. Các đợt bùng phát bệnh liên quan đến Adenovirus cũng xảy ra ở các quần thể dân cư khác.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã yêu cầu tất cả các tân binh nhập ngũ vào quân đội nước này từ 17 đến 50 tuổi phải được chủng ngừa một liều vắc xin Adenovirus loại 4 và loại 7, uống trực tiếp sớm nhất có thể khi đến khóa huấn luyện đầu vào (huấn luyện quân sự cơ bản), trừ khi có chống chỉ định.

Vắc xin Adenovirus hiện tại chỉ có sẵn cho quân nhân Hoa Kỳ, không có cho cộng đồng. Vắc xin này chứa Adenovirus sống loại 4 và loại 7, nó sẽ ngăn ngừa hầu hết các bệnh do 2 loại vi-rút này gây ra.

Vắc xin Adenovirus được bào chế ở dạng viên uống, với liều 2 viên, uống cùng một lúc. Các viên vắc-xin này nên được nuốt toàn bộ, không nhai hay nghiền nát.

Vắc-xin Adenovirus được chấp thuận cho các quân nhân từ 17 đến 50 tuổi. Vắc-xin Adenovirus có thể được sử dụng cùng lúc với các vắc-xin khác.

Các trường hợp chống chỉ định của vacxin Adenovirus bao gồm:

• Người đã có phản ứng dị ứng sau một liều vắc-xin Adenovirus trước đó hoặc bị bất kỳ dị ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng;
• Hệ thống miễn dịch suy yếu;
• Dưới 17 tuổi hoặc trên 50 tuổi;
• Phụ nữ đang mang thai hoặc dự định có thai, đang cho con bú;
• Người không thể nuốt toàn bộ viên vắc-xin mà không nhai;
• Đang bị nôn mửa hoặc tiêu chảy.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể quyết định hoãn sử dụng vắc xin Adenovirus nếu bạn cần khám bệnh trong thời gian tới.

Những người bị bệnh nhẹ, chẳng hạn như cảm lạnh, vẫn có thể uống vắc-xin Adenovirus. Những người bị bệnh vừa hoặc nặng thường nên đợi cho đến khi khỏi hẳn trước khi chủng ngừa Adenovirus.

Virus từ viên vắc xin Adenovirus có thể được thải ra trong phân cho đến 28 ngày sau khi sử dụng. Để giảm thiểu nguy cơ lây lan virus từ vắc xin cho người khác trong giai đoạn này, người uống vắc xin được khuyến cáo tuân thủ vệ sinh cá nhân đúng cách, rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh. Điều này đặc biệt quan trọng nếu tiếp xúc gần với trẻ em từ 7 tuổi trở xuống, người suy giảm hệ miễn dịch hoặc với phụ nữ mang thai.

Tác dụng phụ khi tiêm vắc xin Adenovirus bao gồm:

• Nhức đầu, nhiễm trùng đường hô hấp trên, nghẹt mũi, đau họng, đau bụng, ho, buồn nôn, tiêu chảy, sốt hoặc đau khớp có thể xảy ra sau khi sử dụng vắc xin Adenovirus;
• Các vấn đề nghiêm trọng có thể gặp như có máu trong nước tiểu và phân, viêm phổi, viêm dạ dày hoặc ruột hiếm khi xảy ra sau khi sử dụng vắc xin Adenovirus.

Phản ứng dị ứng có thể xảy ra sau khi sử dụng vắc xin Adenovirus. Nếu người uống vắc xin thấy có các dấu hiệu phản ứng dị ứng nghiêm trọng như nổi mề đay, sưng mặt và cổ họng, tim đập nhanh, khó thở, chóng mặt hay suy nhược, thì cần cấp cứu hoặc đến bệnh viện gần nhất.

Tóm lại, vắc xin Adenovirus hiện tại chỉ có sẵn cho quân nhân Hoa Kỳ, không sử dụng ở công chúng. Vacxin này chứa Adenovirus sống loại 4 và loại 7 nên nó sẽ ngăn ngừa hầu hết các bệnh do 2 loại virus này gây ra.

Hiện tại chưa có vắc xin phòng Adenovirus ở Việt Nam.

Nguồn tham khảo: cdc.gov, immunize.org, drugs.com, fda.gov