Phân biệt hen suyễn và viêm tiểu phế quản

Bệnh hen suyễn và viêm tiểu phế quản đều là bệnh về đường hô hấp và thường bị nhầm lẫn với nhau. Bệnh nhân thường khó xác định được rõ bệnh tình của mình. Thông qua bài viết này, hãy cùng tìm hiểu cách phân biệt 2 chứng bệnh này.

Bệnh hen suyễn và viêm tiểu phế quản đều là bệnh viêm phổi do các đường hô hấp dưới sưng lên, dẫn đến khó thở. Bệnh hen suyễn vốn là bệnh mạn tính, bộc phát khi đường hô hấp bị co thắt. Viêm tiểu phế quản có thể là bệnh ngắn hạn hay còn gọi là bệnh cấp tính thường kéo dài từ 1 đến vài tuần hoặc trong một vài trường hợp cũng có thể kéo dài thành bệnh mạn tính. Viêm tiểu phế quản bao gồm các lớp niêm mạc nhầy bị kích ứng. Mặc dù có một số điểm tương đồng nhưng bệnh hen suyễn và viêm tiểu phế quản là 2 căn bệnh khác nhau và có phác đồ điều trị khác nhau.

Bệnh hen suyễn là bệnh mạn tính gây sưng, viêm đường hô hấp. Những người bị hen suyễn thường bị tắc đường hô hấp. Tình trạng bệnh thường xuyên tái phát nhiều lần. Tuy nhiên, đặc tính này có thể thay đổi bằng cách uống thuốc hoặc tự khỏi.

Viêm tiểu phế quản là bệnh chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ, khi các tiểu phế quản chưa phát triển toàn diện. Nếu hệ hô hấp ở lứa tuổi này bị virus tấn công, các tiểu phế quản chưa hoàn chỉnh còn rất yếu cho nên dễ bị hẹp hoặc phù nề khi viêm, gây ra các triệu chứng khó thở và khò khè. Bệnh thường xảy ra từ 1 đến 2 lần trong giai đoạn tuổi này nhưng rất dễ nhầm lẫn với bệnh hen suyễn hoặc viêm phổi.

Hai bệnh hen suyễn và viêm tiểu phế quản đều thuộc hệ hô hấp và có những biểu hiện lâm sàng khá giống nhau ở trẻ nhỏ. Cả hai đều có các triệu chứng điển hình như thở khò khè, ho và tức ngực và nghẹt thở, nặng hơn thì rút lõm ngực. Thường đi kèm theo sau viêm đường hô hấp trên 1 vài ngày.

• Nghe phổi thường thấy có tiếng ran rít, ran ngáy.
• Khi trẻ đang trong cơn khó thở cấp, thật khó để phân biệt giữa cơn hen cấp tính với viêm tiểu phế quản cấp.

Ngoài ra còn có các tiêu chí khác để phân biệt triệu chứng bệnh hen suyễn và viêm tiểu phế quản:

Độ tuổi

Đối với cơn hen cấp, trẻ thường trên 2 tuổi. Trẻ bị viêm tiểu phế quản cấp thường dưới 2 tuổi.

Thân nhiệt

Thân nhiệt là một trong những yếu tố then chốt để phân biệt giữa hen suyễn và viêm tiểu phế quản cấp. Trẻ bị hen suyễn thường có thân nhiệt bình thường; trong khi viêm tiểu phế quản điển hình thường đi kèm với sốt.

Dị ứng

Trẻ bị hen thường có các biểu hiện dị ứng khác đi kèm như eczema, mày đay mạn, viêm mũi dị ứng, dị ứng thức ăn v.v..., trẻ viêm tiểu phế quản thường không có các biểu hiện về dị ứng.

Về cơ chế gây khò khè

Trong bệnh hen suyễn, cơ chế chính gây khò khè là sự co thắt cơ trơn phế quản, ngoài ra sự phù nề thành phế quản, sự tiết dịch trong đường ống phế quản góp phần gây nên tiếng thở bất thường

Trong bệnh viêm tiểu phế quản nguyên do chính gây khò khè là sự phù nề thành tiểu phế quản và tiết đàm vào lòng ống, sự co thắt cơ trơn là thứ yếu.

Về nguyên nhân bệnh

Hen phế quản xuất hiện trên một em bé có cơ địa dị ứng, có tính chất gia đình mạnh mẽ. Bệnh hen suyễn ở trẻ nhỏ thường mang tính chất gia đình, di truyền từ bên nội hoặc bên ngoại. Em bé được thừa hưởng gen gây bệnh, gen này quy định rằng đường thở (phế quản) của em bé rất nhạy cảm và dễ bị co thắt, tác nhân gây co thắt thì tùy thuộc vào kiểu hình hen. Ở trẻ em đa số tác nhân này là do nhiễm siêu vi hô hấp trên. Ngoài ra có thể do gắng sức, khói bụi.....

Viêm tiểu phế quản thường không có yếu tố gia đình, thường là do virus gây ra. Nguyên nhân hàng đầu là virus hợp bào hô hấp (RSV) và 1 số loài virus khác.

Khả năng đáp ứng thuốc

Bệnh hen suyễn thường đáp ứng với epinephrine, các loại thuốc xịt hít inhaler beta 2 agonist có tác dụng ngắn và các thuốc kháng dị ứng khác.

Hen suyễn cũng đáp ứng rất tốt với thuốc giãn phế quản (salbutamol) trong khi viêm tiểu phế quản hầu như không hoặc rất ít đáp ứng với salbutamol. Vì vậy nếu em bé có đáp ứng với khí dung ventolint rất tốt, hãy cân nhắc chẩn đoán hen thay vì viêm tiểu phế quản và hỏi thêm các yếu tố khác.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.