Điều trị đau buốt cơ ở cổ dưới gáy

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Dương Tiến - Bác sĩ Nội cơ xương khớp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng .

Đau buốt cơ cổ vai gáy là triệu chứng phổ biến và xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau. Bệnh đặc trưng bởi những cơn đau buốt ở cổ hoặc vùng cổ vai gáy, khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Đau cơ cổ là loại đau quá mức tồi tệ nhất Nó phổ biến đến mức nó là nguyên nhân gây tàn tật đứng hàng thứ tư trên toàn cầu, sau bệnh thiếu máu cơ tim, bệnh mạch máu não và nhiễm trùng đường hô hấp dưới.

Bệnh không phải lúc nào nó cũng tập trung ở cổ. Nó có thể tỏa ra toàn bộ phần trên cơ thể của bạn, ảnh hưởng đến vai, đến gáy, cánh tay và ngực và thậm chí có thể gây đau đầu. Đau cơ cổ có thể gây suy nhược và có thể cản trở cuộc sống hàng ngày.

Đau cơ ở cổ có xu hướng ở độ tuổi trung niên, những bệnh nhân có tiền sử gia đình bị đau cổ. Những người hút thuốc, những bệnh nhân có chẩn đoán tâm lý như trầm cảm và lo âu, và những bệnh nhân có lối sống ít vận động cũng có nhiều nguy cơ hơn. Nguyên nhân gây đau buốt ở cổ rất đa dạng, tuy nhiên dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

2.1 Thương tật và tai nạn

• Do chấn thương sau tai nạn: Những người bị tai nạn giao thông, tai nạn lao động thường để lại di chứng sau khi điều trị. Đặc biệt những người bị chấn thương ở cổ sẽ có cảm giác đau buốt ở cổ hay đau cổ vai gáy một cách âm ỉ, nhất là những khi thay đổi thời tiết hoặc cử động mạnh.
• Chèn ép dây thần kinh: Khi một dây thần kinh cổ bị chèn ép, nó có thể gây ra cơn đau lan tỏa di chuyển lên đầu, sau mắt, vào hàm, xuống cánh tay. Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân phổ biến nhất gây chèn ép dây thần kinh và hẹp ống sống (chèn ép ống sống), nhưng các gai xương cũng có thể chèn ép dây thần kinh.

2.2 Do một số bệnh về khớp

• Thoái hóa khớp: Được gọi là thoái hóa đốt sống khi nó xảy ra ở các khớp xương sống là dạng viêm khớp phổ biến nhất. Nguyên nhân là do sự hao mòn và lão hóa gây ra và có thể tạo ra các chất tạo xương (gai xương) chèn ép ống sống và chèn ép các rễ thần kinh ở cổ.
• Các dạng viêm khớp khác: Nhiều loại viêm khớp, đặc biệt là các dạng viêm như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến và viêm khớp vô căn ở trẻ vị thành niên, có thể ảnh hưởng đến cột sống cổ. Viêm mãn tính ở cổ gây ra tổn thương các khớp cho phép cử động ở cổ.

2.3 Các vấn đề về lối sống, tuổi tác

• Do thói quen sinh hoạt: Những thói quen sinh hoạt hàng ngày như kê gối ngủ quá cao, ngồi gù lưng, ngồi máy tính quá lâu không đúng tư thế... sẽ khiến cho cấu trúc xương tại vùng vai gáy bị thay đổi. Điều này sẽ gây ra tình trạng đau nhức ở vùng vai gáy.
• Căng thẳng: Việc căng thẳng quá mức trong một thời gian dài sẽ siết chặt các cơ di chuyển cổ dẫn đến cứng và đau cổ.
• Do tuổi tác: Hầu hết, các cơ quan trong cơ thể con người bị thoái hóa và suy giảm chức năng khi tuổi của bạn càng cao. Đặc biệt, sự thoái hóa này diễn ra mạnh mẽ nhất tại hệ thống xương khớp. Chính vì vậy, tỷ lệ những người trung niên và cao tuổi bị đau vai gáy thường cao hơn so với những người trẻ.

Ngoài đau cơ cổ, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng khác đi kèm với cơn đau. Một số triệu chứng phổ biến hơn của đau cổ bao gồm:

• Cứng cơ cổ: Căng cơ ở phía sau đầu hoặc "nút cơ" ở cổ. Điều này có thể lan đến vai, lưng trên và cánh tay của bạn.
• Nhức đầu: Cảm giác đau đầu ở vùng chẩm (sau da đầu) rất phổ biến nhưng cũng có thể kéo dài lên đỉnh đầu, gây đau đầu “căng” do căng cơ.
• Đau hoặc yếu lan xuống cánh tay: Điều này có thể do mỏi cơ hoặc chèn ép dây thần kinh. Rất thường dọc theo các rễ thần kinh cụ thể (tức là đốt sống C6, kéo dài đến ngón cái và ngón trỏ và đốt sống C5, kéo dài đến cơ delta và bắp tay).
• Mất khả năng vận động cổ: Không có khả năng quay đầu và cổ dễ dàng.
• Cảm giác tê hoặc ngứa ran ở cánh tay, thường gây ra bởi sự chèn ép dây thần kinh ở mức cột sống hoặc khi các dây thần kinh phân nhánh đi qua các cơ bị căng, bị viêm.

Đau cơ cổ thường được chẩn đoán của các bác sĩ. Khía cạnh quan trọng nhất của việc điều trị là cố gắng xác định nguyên nhân cơ bản của cơn đau, vì điều này sẽ định hướng cho việc điều trị.

Để đánh giá cơn đau buốt ở cổ của bạn, các bác sĩ chuyên gia của bạn sẽ hỏi một số vấn đề như sau:

• Hỏi bệnh sử của bạn
• Đặt câu hỏi để xác định nguồn gốc cơn đau của bạn, bao gồm: Cơn đau bắt đầu từ khi nào?. Những hoạt động nào xảy ra trước cơn đau? Bạn đã thử làm gì để giảm cơn đau cổ? Cơn đau có lan tỏa hoặc di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể không? Điều gì làm cho cơn đau ít hơn hoặc nhiều hơn?

Nếu bạn đang bị đau mãn tính (2 tuần trở lên), cần phải đi khám để được đánh giá và điều trị thêm. Các phương pháp điều trị đau cổ khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và thời gian đau cổ mà bạn đang gặp phải. Nhiều bệnh nhân đau cổ thấy giảm đau khi sử dụng một hoặc kết hợp các liệu pháp này. Các phương pháp điều trị phổ biến nhất bao gồm:

5.1 Dùng thuốc

Cả thuốc mua tự do và thuốc kê đơn đều có thể giúp kiểm soát cơn đau cổ, giảm viêm, giảm co thắt cơ và chứng rối loạn giấc ngủ.

Phương pháp điều trị đầu tiên khi nói đến thuốc giảm đau cổ thường là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS), chẳng hạn như ibuprofen và naproxen, và acetaminophen (Tylenol). Một số NSAIDS có thể được bôi ngoài da, chẳng hạn như Voltaren Gel và Aspercreme, miếng dán dựa trên lidocaine.

Các loại thuốc kê đơn như thuốc giãn cơ và thuốc giảm đau dây thần kinh đôi khi được xem xét. Thuốc giãn cơ được sử dụng thường xuyên hơn cho các cơn đau cấp tính hơn là cơn đau mãn tính.

Nếu bạn đang sử dụng thuốc để điều trị đau cổ, hãy nhớ uống tất cả các loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào. Một số loại thuốc giảm đau chẳng hạn như opioid có tính gây nghiện cao và chỉ nên được sử dụng theo chỉ định.

Nếu bạn đang bị đau cổ có nguồn gốc thoái hóa, không có loại thuốc nào có thể chữa khỏi cơn đau, nhưng nó sẽ giúp kiểm soát cơn đau.

5.2. Các biện pháp can thiệp

Các biện pháp can thiệp như tiêm thuốc giảm đau vào các khớp hoặc dây thần kinh bị ảnh hưởng đôi khi là một lựa chọn để giảm đau cổ. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau cổ, có thể thực hiện các mũi tiêm như tiêm điểm kích hoạt, tiêm steroid ngoài màng cứng và cắt bỏ bằng tần số vô tuyến.

Tiêm botox đôi khi được tiêm tại vị trí đau hoặc châm kim khô vào các dải cơ thắt chặt, mặc dù các nghiên cứu cho thấy các kết quả khác nhau về hiệu quả của nó.

Đối với những người bị đau cổ do thần kinh, việc tiêm thuốc bao gồm steroid và thuốc giảm đau có thể có hiệu quả, đặc biệt nếu được thực hiện kết hợp với vật lý trị liệu. Cắt bỏ (đốt cháy) các dây thần kinh gần khớp cổ cũng có thể cải thiện khả năng vận động và giảm đau.

5.3 Các liệu pháp bổ sung

Các phương pháp điều trị thay thế có thể hữu ích trong việc kiểm soát cơn đau cổ. Một số liệu pháp bổ sung phổ biến hơn để điều trị đau cổ bao gồm:

• Châm cứu: Việc châm cứu có thể giúp đả thông kinh lạc và tăng cường tuần hoàn máu hiệu quả.. Một số người cảm thấy nhẹ nhõm sau một lần điều trị bằng châm cứu, mặc dù những người khác cần vài buổi để cảm thấy bớt đau cổ hơn.
• Biện pháp điều trị bằng thảo dược: Các biện pháp điều trị bằng thảo dược tại chỗ như kem capsaicin có thể làm giảm tạm thời cơn đau khi bôi lên da. Cây vuốt quỷ hoặc vỏ cây liễu trắng đều được sử dụng phổ biến để giảm viêm và giảm đau.
• Xoa bóp: Cho dù cơn đau cổ của bạn là do căng thẳng, chấn thương hoặc sử dụng sai cách, mát-xa có thể giúp giải phóng căng cơ và giảm đau và viêm. Mát-xa thường xuyên cũng có thể là một biện pháp ngăn ngừa đau cổ hiệu quả.
• Yoga và pilate: Những bài tập này có thể tăng sức mạnh cốt lõi của bạn, cải thiện sự cân bằng và tư thế và giảm căng thẳng tất cả những cách tuyệt vời để giúp bạn ngăn ngừa hoặc giảm đau cổ. Nếu cơn đau của bạn là do căng cơ hoặc cơ lõi yếu, yoga và pilate có thể đặc biệt hữu ích.
• Chăm sóc thần kinh cột sống: Một chuyên gia nắn khớp xương có thể giúp giảm đau cổ của bạn thông qua việc sử dụng phương pháp điều chỉnh thần kinh cột sống cổ, được gọi là nắn chỉnh cột sống cổ. Những điều chỉnh này giúp nới lỏng các khớp đốt sống cổ giúp giảm đau do co thắt cơ và dây thần kinh bị chèn ép. Bác sĩ chỉnh hình của bạn có thể sử dụng một số kỹ thuật để giảm các hạn chế khớp hoặc lệch khớp nhằm giảm viêm, cải thiện chức năng và loại bỏ đau cổ.
• Vật lý trị liệu: Hầu hết các phương pháp điều trị vật lý trị liệu cho chứng đau cổ bao gồm một chương trình tập thể dục sẽ tăng cường và kéo căng cổ để giảm đau và cứng. Nghiên cứu cho thấy rằng vật lý trị liệu thường là phương pháp điều trị đau cổ tốt hơn so với phẫu thuật hoặc dùng thuốc giảm đau. Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ làm việc với bạn về các bài tập và phương pháp điều trị mà bạn có thể thực hiện tại nhà để giúp bạn trở lại các hoạt động và lối sống bình thường của mình.

• Mặc dù không phải lúc nào bạn cũng có thể tránh được chứng đau cơ cổ, nhưng bạn có thể giữ cho cơ cổ của mình không bị căng và không bị căng thẳng bằng cách tạo những thói quen lành mạnh. Ví dụ, thay vì ngồi trước máy tính cả ngày, hãy nghỉ giải lao suốt cả ngày.
• Nếu cơn đau buốt ở cổ của bạn trở nên tồi tệ hơn vào cuối mỗi ngày, hãy xem xét tư thế của bạn. Bạn có đang ngồi thẳng không? Ngồi trên ghế với chân đặt phẳng trên sàn?. Nếu cơn đau cơ cổ của bạn cảm thấy tồi tệ hơn vào buổi sáng, hãy kiểm tra tư thế ngủ và gối của bạn. Sử dụng một chiếc gối để hỗ trợ cổ của bạn và giữ cho cổ thẳng. Tránh nằm sấp khi ngủ với cổ bị vẹo, nếu có thể.
• Thay thế giữa các liệu pháp nhiệt và chườm đá trên cổ của bạn: 20 phút chườm nóng sau đó chườm đá 20 phút sẽ giúp giảm đau và đẩy nhanh quá trình chữa bệnh. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số bài tập đau cổ vai gáy
• Nghỉ ngơi: Nghỉ một vài ngày khỏi bất kỳ hoạt động gắng sức nào làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn, chẳng hạn như thể thao và nâng vật nặng.