Tay bị run khi cầm đồ vật là bệnh gì?

Lo lắng, sợ hãi, cảm thấy không khỏe và sốt đều có thể khiến bạn run tay. Nếu bạn cảm thấy run tay khi cầm nắm một lần duy nhất, có thể là nguyên nhân tạm thời như sốt, sợ hãi, dùng quá nhiều caffeine. Nhưng nếu bạn các đợt lặp lại hoặc dai dẳng, có danh sách dài các nguyên nhân có thể gây nên. Cùng tìm hiểu một vài nguyên nhân gây run tay khi cầm nắm qua bài viết sau đây.

Run là những cơn co cơ nhịp nhàng, không kiểm soát được của các bộ phận của cơ thể run. Run tay là triệu chứng phổ biến, thỉnh thoảng bạn có thể bị run khi duy trì một tư thế trong thời gian lâu – đây là run sinh lý. Trong một số trường hợp, tay bị run khi cầm đồ vật có thể hoàn toàn bình thường và lành tính, tuy nhiên run tay khi cầm nắm có thể báo hiệu một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn.

Triệu chứng run chủ yếu ảnh hưởng đến bàn tay, nhưng nó cũng có thể xảy ra ở các bộ phận cơ thể khác, chẳng hạn như: đầu, cánh tay, chân hay thậm chí là thanh quản gây nên giọng nói run. Run tay dẫn đến khó sử dụng tay ảnh hưởng đến các công việc hàng ngày. Người ta phân triệu chứng run thành khoảng 20 loại khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết mọi người thuộc hai loại sau:

• Run khi nghỉ ngơi: xảy ra khi các cơ được thả lỏng, chẳng hạn như khi đặt tay lên đùi.
• Run khi vận động: xảy ra khi các cơ bị co lại do vận động tự ý.

Run là một triệu chứng chứ không phải là tình trạng bệnh lý. Thực tế run là rối loạn vận động phổ biến nhất hay gặp ở các phòng khám chuyên khoa thần kinh trong bệnh viện. Các tình trạng như run vô căn thường có yếu tố gia đình. Triệu chứng run tay khi cầm nắm xuất hiện tuỳ thuộc vào bệnh lý khác tiềm ẩn bên dưới, chẳng hạn như một số bệnh lý dưới đây. Một số nguyên nhân phổ biến và quan trọng nhất gây ra triệu chứng run tay:

2.1. Run vô căn

Nguyên nhân phổ biến nhất của run tay dai dẳng là run vô căn hay còn gọi là “run vô căn lành tính”, trên cơ sở nó không gây hại hay dẫn đến bất kỳ tình trạng bệnh lý nào khác và không ảnh hưởng đến tuổi thọ.

Đối với một số bệnh nhân, mặc dù run tay không kiểm soát được này thường vô hại nhưng nó có thể khiến những hoạt động hàng ngày đơn giản nhất trở nên khó khăn.

2.2. Lo lắng

Lo lắng tương tự như phấn khích, kích thích giải phóng một loại hormone gọi là adrenaline (epinephrine). Adrenaline kích thích các đầu dây thần kinh giúp tăng cường sự tỉnh táo và tăng lưu lượng máu đến các cơ ở cánh tay và chân của bạn. Cả hai yếu tố này đều dễ khiến tay bị run khi cầm đồ vật.

Khi bạn cảm thấy lo lắng quá mức, bên cạnh triệu chứng run tay còn đi kèm với nhịp tim nhanh (đánh trống ngực), khó thở, khô miệng và đôi khi đau ngực.

2.3. Lượng đường trong máu thấp

Lượng đường trong máu thấp, còn được gọi là hạ đường huyết, thường xảy ra nhất nếu bạn bị bệnh đái tháo đường được điều trị bằng insulin, hoặc đái tháo đường typ 2 bằng sulfonylurea (SU). Thuốc SU kích thích tuyến tụy sản xuất nhiều insulin hơn, có thể làm giảm lượng đường trong máu xuống quá thấp. Các triệu chứng bao gồm tay run khi cầm đồ vật, đổ mồ hôi, cảm thấy rất đói, khó chịu, kém tập trung, cảm thấy buồn nôn, mờ mắt và đánh trống ngực.

2.4. Caffeine

Giống như adrenaline, caffeine là một chất kích thích, làm tăng mức độ tỉnh táo và kích thích thần kinh của bạn. Mặc dù caffeine có thể hữu ích để giữ cho bạn tỉnh táo, nhưng một lượng lớn caffeine trong thời gian ngắn có thể dẫn đến run tay và đánh trống ngực.

2.5. Do tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc có thể gây nên triệu chứng run tay bao gồm salbutamol (được sử dụng để làm giảm các triệu chứng hen suyễn); lithium cacbonat (thường được sử dụng trong rối loạn lưỡng cực); một số loại thuốc chữa bệnh động kinh. Một số loại thuốc chống trầm cảm cũng có thể khiến bạn cảm thấy run tay, đặc biệt là trong thời gian bạn mới bắt đầu sử dụng thuốc.

2.6. Sử dụng chất kích thích

Nhiều loại thuốc kích thích như Amphetamine có thể dẫn đến run tay và các rối loạn vận động khác. Thậm chí triệu chứng có thể kéo dài sau khi bạn ngừng sử dụng.

2.7. Bỏ rượu

Nếu bạn phụ thuộc vào rượu, cai nghiện rượu có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng bao gồm run tay khi cầm nắm, lo lắng, lú lẫn, đổ mồ hôi, đánh trống ngực và thậm chí co giật.

Triệu chứng run tay trong hội chứng cai rượu này có thể kéo dài, thậm chí vài tuần sau khi bạn ngừng uống rượu. Rượu cũng có thể gây hại cho não của bạn, bao gồm cả tiểu não, nơi chịu trách nhiệm giữ thăng bằng và điều phối các vận động.

2.8. Bệnh Parkinson

Run là một trong ba 'đặc điểm chính' của bệnh Parkinson, mặc dù nó không phải lúc nào cũng xảy ra. Triệu chứng run trong bệnh Parkinson có xu hướng ảnh hưởng đến bàn tay và cánh tay. Tuy nhiên khác với các nguyên nhân trên, triệu chứng run lại biến mất khi bạn cử động hay cầm nắm đồ vật. Các triệu chứng chính khác của bệnh Parkinson - chậm vận động và cứng khớp - có thể bắt đầu cùng lúc với run, nhưng có thể giảm dần khi già đi. Do đó, run tay thường là triệu chứng đầu tiên khiến bệnh nhân đi khám, đồng thời giúp chẩn đoán bệnh Parkinson.

2.9. Cường giáp

Cùng với cảm giác tay run khi cầm đồ vật, cường giáp thường có thể dẫn đến giảm cân mặc dù ăn nhiều hơn, lo lắng, đánh trống ngực, đổ mồ hôi, tiêu chảy và khó thở. Bệnh thường xuất hiện ban đầu với một hoặc hai triệu chứng, sau đó các triệu chứng sẽ tiến triển nhiều hơn trong giai đoạn sau.

2.10. Bệnh đa xơ cứng

Run tay có thể là một triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, nhưng ít khi là triệu chứng đơn độc trên bệnh nhân. Trên thực tế, run thường xuất hiện tương đối muộn và thời gian trung bình từ khi chẩn đoán bệnh đa xơ cứng cho đến khi triệu chứng run xảy ra là khoảng 11 năm.

2.11. Vitamin và các khoáng chất

Thiếu vitamin, đặc biệt là vitamin B1, có thể dẫn đến run tay. Vì vậy, có thể mắc bệnh Wilson, một tình trạng di truyền trong đó quá nhiều đồng tích tụ trong cơ thể của bạn. Các nguyên nhân hiếm gặp như ngộ độc asen hoặc kim loại nặng có thể gây ra triệu chứng run tay.

Phương pháp điều trị mà bác sĩ áp dụng sẽ phụ thuộc rất lớn vào nguyên nhân.

• Chẳng hạn như nếu tuyến giáp của bạn hoạt động quá mức, việc điều chỉnh nồng độ hormone giáp trong cơ thể sẽ giúp bạn ngừng run. Nếu bạn lo lắng, bác sĩ tâm lý có thể nói chuyện với bạn giúp bạn thoải mái hơn.
• Nếu nguyên nhân liên quan đến thuốc, thay đổi hoặc giảm liều lượng thuốc sẽ hữu ích, và chỉ nên làm điều này khi có lời khuyên từ bác sĩ. Có rất nhiều loại thuốc thay thế để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 ngoài sulfonylurea, thuốc có thể gây hạ huyết áp - bác sĩ có thể thảo luận về vấn đề này với bạn.
• Dù nguyên nhân gây ra chứng run của bạn là gì, thì việc tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể làm cho bệnh trầm trọng hơn. Do đó, bạn nên suy nghĩ về việc cắt giảm lượng caffeine (từ trà, cà phê, đồ uống cola và socola) hoặc cắt bỏ hoàn toàn.
• Bên cạnh đó, thay đổi lối sống để có cuộc sống lành mạnh hơn, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên và thư giãn mỗi khi căng thẳng sẽ giúp cải thiện triệu chứng run.

Tay bị run khi cầm đồ vật là triệu chứng phổ biến, đa số thường lành tính và không gây hại đến cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên nếu run tay trong thời gian dài hay kèm theo các triệu chứng khác, nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ giúp xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.