Công dụng thuốc Exatus 200

Chứa thành phần chính là Acetylcystein với hàm lượng 200 mg - dẫn chất N-acetyl của L-cystein, một amino acid tự nhiên. Thuốc Exatus 200 được sử dụng để làm tiêu chất nhầy và giải độc khi quá liều paracetamol. Ngoài ra, thuốc còn làm giảm độ quánh của đờm ở phổi, cũng như một số tình trạng khác.

Exatus 200 là một biệt dược của hoạt chất Acetylcystein chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Thuốc là một sản phẩm của Công ty cổ phần Dược phẩm Euvipharm và được bào chế dưới dạng viên nén bao phim (hộp 10 vỉ, 10 viên mỗi vỉ).

Mỗi viên nén thuốc Exatus 200 chứa 200mg Acetylcystein và một số tá dược khác vừa đủ bao gồm: Microcrystallin cellulose, silica colloidal anhydrous, magnesi stearat, hypromellose, polyethylen glycol, titan dioxyd và talc.

Thuốc được sử dụng với hai mục đích chính là long đờm và giải độc khi quá liều paracetamol. Thuốc làm giảm độ quánh của đờm ở phổi bằng cách tách đôi cầu nối disulfua trong mucoprotein và tạo thuận lợi tống đờm ra ngoài bằng cách ho hay dẫn lưu hoặc bằng phương pháp cơ học. Acetylcystein bảo vệ cho gan khi quá liều paracetamol thông qua cơ chế duy trì nồng độ glutathion của gan, là chất nền cần thiết làm bất hoạt chất chuyển hóa trung gian của paracetamol gây độc cho gan.

Acetylcystein chuyển hóa thành cystein kích thích gan tổng hợp glutathion, do đó bảo vệ được gan nếu bắt đầu điều trị trong vòng 12 giờ khi quá liều paracetmol.

Sau khi uống, acetylcystein được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, nồng độ đạt đỉnh sau khoảng 0,5 - 1 giờ sau khi uống liều 200 đến 600mg. Thời gian bán thải của Exatus 200 là khoảng 6,25 giờ.

Thuốc Exatus 200 được chỉ định trong một số trường hợp sau đây:

• Dùng làm thuốc tiêu chất nhầy trong bệnh nhầy nhớt (mucoviscidosis) như xơ nang tuyến tụy .
• Long đờm trong bệnh hô hấp có đờm nhầy quánh như viêm phế quản cấp và mạn.
• Làm sạch thường quy trong mở khí quản.
• Giải độc gan khi quá liều paracetmol.

Liều dùng:

• Ở người lớn và trẻ từ 7 tuổi trở lên: Uống 1 viên/lần, từ 2 - 3 lần/ngày. Hòa tan thuốc trong nước rồi uống. Ở liều điều trị này, thuốc hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.
• Giải độc gan trong điều trị quá liều paracetmol: Liều khởi đầu là 140mg/kg, tiếp theo liều 70mg/kg uống một lần cách 4 giờ và uống tổng cộng thêm 17 lần. Acetylcystein có hiệu quả nhất khi dùng trong vòng 8 giờ sau khi bị quá liều, sau thời gian này hiệu quả sẽ giảm đi.
• Đối với phụ nữ có thai: Cần thận trọng khi sử dụng vì chưa rõ hệ quả gây quái thai. Điều trị quá liều paracetamol bằng acetylcystein ở phụ nữ mang thai có hiệu quả, an toàn và có khả năng ngăn chặn được độc tính cho gan ở thai nhi cũng như ở người mẹ.
• Đối với phụ nữ cho con bú: Thuốc dùng an toàn.

Trước khi kê đơn thuốc Exatus 200, hãy báo với bác sĩ nếu bạn thuộc một trong những chống chỉ định sau:

• Quá mẫn với acetyscystein hoặc các thành phần khác của thuốc.
• Có tiền sử hen.

Một điều cần phải lưu ý đó là khi sử dụng thuốc, cần phải giám sát chặt chẽ những người bệnh có nguy cơ khởi phát cơn hen hoặc người có tiền sử dị ứng. Dự phòng cơn co thắt phế quản bằng cách có sẵn các thuốc như salbutamol hoặc ipratropium, và khi xảy ra cơn co thắt thì bắt buộc phải ngừng sử dụng acetylcystein.

Bên cạnh đó, cũng cần phải thận trọng trên bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày tá tràng vì thuốc Exatus 200 có thể gây buồn nôn, nôn ói và tiêu chất nhầy ở niêm mạc dạ dày.

Do có tác dụng làm long đờm thông qua động tác ho, nên đối với những bệnh nhân bị giảm khả năng ho cần phải hỗ trợ bằng cách hút hoặc dẫn lưu.

Khi quá liều Exatus 200 sẽ gây triệu chứng giống như phản vệ và đặc biệt là hạ huyết áp. Ngoài ra, còn có thể gây một số triệu chứng khác như suy hô hấp, tan máu, đông máu nội mạch rải rác và suy thận. Khi đó, tùy thuộc vào triệu chứng gặp phải mà cách xử trí sẽ tương ứng. Tuy nhiên, điều trị chuẩn vẫn là theo phác đồ hướng dẫn điều trị sốc phản vệ của Bộ Y tế Việt Nam đã ban hành.

Không làm rách bao bì thuốc, bảo quản ở nhiệt độ dưới 30oC và ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng.

4.1 Tương tác thuốc

Một số sản phẩm có thể tương tác với thuốc Exatus 200 bao gồm: Các chất có tính oxy hóa (do acetylcystein mang tính khử), các thuốc giảm ho khác hoặc bất cứ thuốc nào làm giảm bài tiết phế quản (do có thể gây tắc nghẽn dịch nhầy nghiêm trọng vì giảm phản xạ ho).

Nếu có chỉ định sử dụng tetracyclin thì nên cách xa thời gian uống acetylcystein ít nhất là 2 giờ.

Hơn thế nữa, acetylcystein có thể làm tăng tác dụng giãn mạch và ức chế kết tập tiểu cầu của nitroglycerin.

4.2 Tác dụng phụ

Acetylcystein có giới hạn an toàn rộng, mặc dù hiếm gặp co thắt phế quản trên lâm sàng nhưng vẫn có thể xảy ra.

Các tác dụng phụ có thể gặp của Exatus 200 có thể bao gồm:

• Buồn nôn, nôn ói.
• Ù tai.
• Chóng mặt.
• Buồn ngủ.
• Co thắt phế quản kèm phản ứng phản vệ toàn thân (phù mạch, nổi mẫn và ngứa, hạ huyết áp hay đôi khi tăng huyết áp có thể xảy ra).
• Sốt.
• Rét run.

Phải điều trị ngay phản ứng phản vệ như lưu đồ xử trí sốc phản vệ của Bộ Y tế, bằng cách tiêm dưới da adrenalin (0,3 - 0,5ml dung dịch 1/1000), thở oxy 100%, đặt nội khí quản nếu cần, truyền dịch, dùng thuốc chủ vận beta - adrenergic nếu co thắt phế quản, tiêm tĩnh mạch 500mg hydrocortison hoặc 125mg methylprednisolon.

Trên đây là những thông tin về công dụng thuốc Exatus 200, người bệnh trước khi dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để quá trình dùng thuốc diễn ra được tốt và an toàn nhất,