Các bất thường bệnh lý ở gan

Các bệnh ở gan thường gây ra một số triệu chứng toàn thân và những bất thường khác. Một số biểu hiện bất thường dưới đây cảnh báo các bệnh về gan.

Tình trạng hạ huyết áp trong suy gan có thể dẫn đến rối loạn chức năng thận. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân của tình trạng bất thường tuần hoàn và hạ huyết áp tiến triển thành suy gan hoặc xơ gan. Bên cạnh đó, những yếu tố có thể dẫn tới xơ gan gồm: Giãn mạch động mạch ngoại vi, thay đổi trương lực giao cảm, ảnh hưởng của các thuốc giãn mạch nội tiết, hoạt động tăng cường các yếu tố thể dịch,...

Người có gan bất thường hầu hết đều có một số bệnh lý về máu như:

• Thiếu máu: Là tình trạng thường gặp ở những người mắc bệnh ở gan. Một số yếu tố ảnh hưởng tới thiếu máu gồm: Mất máu, thiếu acid folic, giảm bạch cầu, tác động trực tiếp của bệnh gan mãn tính,...;
• Giảm bạch cầu và giảm tiểu cầu, đi kèm cao huyết áp;
• Đông máu và rối loạn đông máu.

Không dung nạp glucose, kháng insulin, tăng tiết insulin và tăng glucose máu là các tình trạng hay xuất hiện ở bệnh nhân xơ gan. Insulin tăng cao phản ánh tình trạng suy giảm chức năng gan. Các xét nghiệm chức năng tuyến giáp có kết quả bất thường cũng có thể cho thấy sự thay đổi trong cơ chế điều hòa hormone tuyến giáp của gan.

Bên cạnh đó, bệnh ở gan còn có những ảnh hưởng tới vấn đề tình dục. Bệnh gan mạn tính thường làm suy giảm khả năng sinh sản. Nam giới bị xơ gan, đặc biệt là người nghiện rượu thường bị thiểu năng sinh dục (có các biểu hiện: Teo tinh hoàn, rối loạn cương dương, giảm số lượng tinh trùng) và nữ hóa (vú to, thể chất giống ngữ). Tình trạng này phổ biến ở người mắc bệnh gan do rượu hơn là do các nguyên nhân khác. Điều này cho thấy rượu có thể là nguyên nhân gây các vấn đề trên. Thực tế, nhiều bằng chứng chỉ ra rằng chính cồn là chất độc cho tinh hoàn.

Các bất thường về thận và chất điện giải thường gặp ở người mắc bệnh ở gan. Cụ thể:

• Hạ kali máu: Có thể là hậu quả của tình trạng mất kali trong nước tiểu. Việc điều trị bao gồm: Bổ sung kali clorid đường uống, sử dụng thuốc lợi tiểu thải K;
• Hạ natri máu: Là tình trạng phổ biến ở người mắc các bệnh về gan. Hạ natri máu thường do có quá nhiều nước trong hệ thống tuần hoàn hoặc do mất kali. Để cải thiện, người bệnh cần hạn chế uống nước và bổ sung thêm kali. Truyền tĩnh mạch chỉ được chỉ định nếu bệnh nhân bị hạ natri máu nặng gây co giật hoặc nghi ngờ giảm toàn bộ lượng natri máu. Cần tránh truyền tĩnh mạch ở bệnh nhân xơ gan hoặc người bị giữ nước vì nó làm trầm trọng thêm tình trạng cổ trướng và chỉ làm tăng tạm thời nồng độ natri máu.

Suy gan tiến triển cũng có thể làm thay đổi sự cân bằng axit - bazơ trong cơ thể. Nồng độ BUN (urea nitrogen trong máu) quá thấp hoặc quá cao đều là biểu hiện của các vấn đề ở gan. Khi xuất huyết tiêu hóa, gây tăng nồng độ BUN mà giá trị creatinin bình thường thì tức là chức năng thận bình thường.

Suy thận ở người mắc bệnh gan có thể phản ánh các vấn đề sau:

• Một rối loạn hiếm gặp ảnh hưởng trực tiếp tới thận và gan;
• Suy tuần hoàn giảm tưới máu thận, có hoặc không có hoại tử ống thận cấp tính;
• Suy thận chức năng (còn gọi là: Hội chứng gan - thận).

Đây là hội chứng bệnh ở gan có thiểu niệu tiến triển và tăng ure máu, không có tổn thương cấu trúc thận. Tình trạng này thường gặp ở bệnh nhân viêm gan tối cấp hoặc xơ gan tiến triển có cổ trướng. Nguyên nhân gây bệnh hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng, có thể là do tình trạng giãn động mạch tạng dẫn tới giảm thể tích tuần hoàn hệ thống. Ngoài ra, suy giảm điều hòa thần kinh hoặc thể dịch cũng làm giảm lưu lượng máu đến thận, giảm khả năng lọc cầu thận.

Kết quả xét nghiệm nồng độ natri trong nước tiểu thấp và cặn lành tính sẽ giúp phân biệt hội chứng gan - thận với tình trạng hoại tử ống thận.

Tình trạng suy thận do hội chứng gan - thận nếu không được điều trị thì sẽ tiến triển nhanh, có thể gây tử vong. Một số trường hợp ít nghiêm trọng hơn thì gây suy thận nhẹ hơn. Việc điều trị thường là sử dụng phối hợp giữa thuốc co mạch và chất làm tăng thể tích. Ghép gan cũng là một phương pháp điều trị được sử dụng cho hội chứng này (cần nghiên cứu thêm).

Các bệnh lý ở gan có thể có những biểu hiện bất thường kể trên. Khi có bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo mắc bệnh gan, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và có phương án điều trị kịp thời, hiệu quả.