Cách chữa đau thượng vị dạ dày nhanh nhất

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huyền Nhung - Bác sĩ Nội Tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Người bệnh có thể nhận biết cơn đau vùng thượng vị xảy ra ở những vị trí khác nhau. Cơn đau chủ yếu ở vùng thượng vị và lan cả ra sau lưng, thường xảy ra khi đói, hay vào ban đêm (từ 1 - 2 giờ sáng),... Điều này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người bệnh.

Nguyên nhân đau thượng vị thường là do các bệnh lý dạ dày, hành tá tràng :

• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Nhiều người có thói quen ăn thức ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ, uống đồ uống có cồn khiến vùng thượng vị bị tổn thương nghiêm trọng. Các bác sĩ luôn khuyến khích mọi người ăn đủ dinh dưỡng, đồng thời ăn vừa đủ no để tránh gây áp lực cho dạ dày.
• Tiềm ẩn nguy cơ bệnh lý: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những người có tiền sử trào ngược dạ dày dễ bị đau vùng thượng vị, tức ngực và khó chịu cổ họng hơn. Ngoài ra các bệnh như: Viêm loét dạ dày, rối loạn túi mật, viêm thực quản cũng gia tăng nguy cơ dẫn đến tình trạng này.
• Căng thẳng, stress: Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều người phải đối mặt với nhiều áp lực từ gia đình, công việc, học tập,... Nếu bạn ép bản thân làm việc quá sức, căng thẳng nhiều kết hợp với lối sống không lành mạnh có thể gây áp lực lên dạ dày và gây ra những cơn đau vùng thượng vị.

Tuy nhiên, ngoài những nguyên nhân thường gặp trên, còn rất nhiều nguyên nhân khác gây ra đau thượng vị như bệnh lý đường mật, bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim...

Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ đau mà sẽ có những cách chữa đau dạ dày thượng vị khác nhau. Dưới đây là một số loại thuốc Tây hay được dùng cho bệnh nhân đau thượng vị:

• Thuốc kháng axit là một trong những nhóm thuốc chuyên điều trị các vấn đề về tiêu hóa. Thành phần của thuốc bao gồm muối magie, nhôm hydroxit hoặc kết hợp của cả hai. Tuy nhiên để tránh tương tác với các thuốc khác, cần một số lưu ý khi dùng thuốc kháng axit.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày như Misoprostol, Rebamipide, Sucralfate... thường được dùng cho tình trạng đau thượng vị do khó tiêu, trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày tá tràng.
• Thuốc kháng Histamin H2 như Famotidine, Ranitidine, Nizatidine, Cimetidine... giúp cải thiện một số triệu chứng đau thượng vị và hỗ trợ phục hồi các vết loét ở niêm mạc. Thuốc Histamin thường được chỉ định cho bệnh nhân trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng và chống xuất huyết tiêu hóa do stress.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI) có khả năng ức chế tiết axit dạ dày 80-95%. Các thuốc PPI như Esomeprazole, Rabeprazole và Omeprazole hay được chỉ định để điều trị trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày tá tràng, loét dạ dày do khuẩn HP, hội chứng Zollinger-Ellison;
• Thuốc kháng dopamine (kháng thụ thể D2) như Domperidone, Metoclopramide, Butylphenol, Promethazine... giúp giảm đầy bụng sau khi ăn, hay được chỉ định để điều trị chứng đau thượng vị do trào ngược dạ dày - thực quản;

Trong trường hợp cơn đau không liên quan tới các bệnh lý nguy hiểm, bạn có thể tham khảo một số mẹo chữa đau thượng vị dân gian như sử dụng thêm các loại thảo dược như hạt bưởi, chè dây, dạ cẩm tím, nghệ,... để cải thiện tình trạng của mình. Khi kết hợp các thành phần này sẽ giúp hỗ trợ giảm viêm loét, bảo vệ niêm mạc trong dạ dày và giảm axit. Từ đó sẽ hỗ trợ giảm đau dạ dày, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, khó tiêu,... hiệu quả.

Trong dân gian, nghệ là 1 nguyên liệu vô cùng quen thuộc trong các mẹo chữa đau bụng, bao gồm cả đau thượng vị dạ dày. Trong củ nghệ có hàm lượng Curcumin rất cao giúp diệt khuẩn, chữa loét, giảm lượng axit trong dạ dày nhanh chóng. Bạn có thể dùng nghệ theo nhiều cách: Dùng bột nghệ, nghệ ngâm mật ong pha nước ấm, uống viên hoàn bột nghệ,...

Chè dây còn có tên chè hoàng giang, song nho. Theo Đông y, chè dây có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, trừ phong thấp, mạnh gân cốt. Rễ cây lợi thủy tiêu thũng, giảm đau. Cành lá chè dây còn có tác dụng an thần, làm liền sẹo, chữa viêm dạ dày. Vì thế, chè dây có thể dùng để chữa các chứng liên quan đến bệnh đau dạ dày như ợ chua, ợ hơi, đau rát thượng vị và làm thuốc an thần, gây ngủ.

Cây dạ cẩm là một loại thảo dược phân bố nhiều ở vùng trung du và miền núi. Cây dạ cẩm còn được gọi bằng tên khác là loét mồm, cây ngón lợn, cây đất lượt,... Theo Đông y, dạ cẩm là cây thuốc có tính bình, vị ngọt hơi đắng. Loại thuốc này ngoài tác dụng thanh nhiệt, giải độc còn làm dịu cơn đau cũng như tiêu viêm, lợi tiểu. Ngoài ra, cây dạ cẩm còn có tác dụng giảm đau, trung hòa axit trong dạ dày, bớt ợ chua, vết loét se lại.

Theo nghiên cứu cho thấy, chiết xuất từ hạt bưởi có chứa flavonoid. Hoạt chất này ngoài tác dụng giúp kháng khuẩn, chống oxy hóa tốt giúp làm dịu đường tiêu hóa. Thành phần này trong hạt bưởi cũng giúp tiêu diệt được vi khuẩn HP gây đau dạ dày.

Nên sử dụng đơn lẻ hay kết hợp thảo dược trong điều trị đau thượng vị?

Nhận thấy được tác dụng của thảo dược như: nghệ, chè dây, dạ cẩm tím, hạt bưởi nhiều người đã sử dụng các thảo dược này để điều trị đau thượng vị dạ dày. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu cho thấy, hiệu quả điều trị bệnh đau thượng vị dạ dày còn được tăng thêm gấp nhiều lần khi được kết hợp các thảo dược như: Nghệ, chè dây, dạ cẩm tím, hạt bưởi. Lý giải cho vấn đề đó các chuyên gia cho rằng, khi phối hợp các thảo dược quý này với nhau theo tỷ lệ chuẩn, được nghiên cứu, đong đếm kỹ lưỡng, bào chế với công nghệ hiện đại theo tiêu chuẩn WHO-GMP thì sẽ “cộng hưởng” và tạo thành công thức toàn diện, vừa nâng cao hiệu quả chống viêm, giảm đau, nhanh lành vết loét vừa phòng bệnh tái phát hiệu quả. Chính vì thế, các chuyên gia khuyên rằng, tốt nhất bạn nên lựa chọn sản phẩm sự kết hợp của nghệ, chè dây, dạ cẩm tím, hạt bưởi, nhưng phải được sản xuất bởi các công ty lớn, uy tín, có thương hiệu nhiều năm trên thị trường thì sẽ đảm bảo hiệu quả cao khi sử dụng.

Trên đây chính là các mẹo chữa đau thượng vị dạ dày hiệu quả và được áp dụng nhiều nhất. Ưu điểm của các cách chữa dân gian là khá đơn giản, dễ thực hiện và độ an toàn cao. Đối với những trường hợp đau thượng vị nhẹ, bạn có thể áp dụng các cách ở trên để cải thiện cơn đau của mình. Tuy nhiên nếu tình trạng đau diễn tiến nghiêm trọng hơn bạn nên chủ động đi khám để có hướng xử lý phù hợp hơn.