Điều trị táo bón do bệnh Crohn

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Mặc dù tiêu chảy phổ biến hơn ở bệnh Crohn, nhưng táo bón có thể xảy ra do chế độ ăn uống, uống nước, lười vận động hoặc dùng thuốc. Nếu bạn không đi tiêu trong vài ngày, trước tiên, hãy thử thay đổi chế độ ăn uống để bổ sung nhiều chất xơ và tăng lượng chất lỏng. Nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng thuốc nhuận tràng trị táo bón do bệnh Crohn.

Bệnh Crohn là một loại bệnh viêm ruột từ miệng đến hậu môn. Nó có thể liên quan đến một số phần của đường tiêu hóa và bỏ qua các phần khác.
Các triệu chứng của bệnh crohn thường phát triển dần dần theo thời gian. Mặc dù có thể xảy ra, nhưng hiếm khi các triệu chứng phát triển đột ngột. Các triệu chứng sớm của bệnh Crohn bao gồm:

• Tiêu chảy hoặc táo bón
• Co thắt ở bụng
• Đi ngoài ra máu
• Sốt, mệt mỏi và ăn mất ngon
• Giảm cân

Bệnh Crohn có thể nhầm lẫn với các triệu chứng của một tình trạng khác, chẳng hạn như ngộ độc thực phẩm, đau bụng hoặc dị ứng. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu bất kỳ triệu chứng nào kéo dài. Phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp bạn tránh các biến chứng nặng.

Tiêu chảy thường gặp nhất trong các triệu chứng của bệnh Crohn, nhưng táo bón không phải là trường hợp hiếm gặp. Bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của hệ tiêu hóa, dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau.

Một trong những chức năng của ruột già là tái hấp thu nước từ thức ăn đã tiêu hóa. Nếu ruột già của bạn hấp thụ quá nhiều nước, phân có thể trở nên cứng và khó di chuyển. Táo bón có thể được định nghĩa là đi phân ít hơn 3 lần mỗi tuần hoặc cần phải rặn để đi ngoài.

Các yếu tố chính có thể gây táo bón bao gồm:

• Chế độ ăn ít chất xơ
• Không uống đủ chất lỏng
• Ăn không đủ
• Lối sống ít vận động
• Bỏ qua nhu cầu đi tiêu hàng ngày
• Đang dùng một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống tiêu chảy, thuốc giảm đau và thuốc chống trầm cảm.

Nhiều người bị Crohn thường tránh thực phẩm giàu chất xơ, như trái cây và rau sống, vì những thứ này gây kích thích dạ dày của họ, làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Những người bị bệnh Crohn cũng thường dùng một số loại thuốc và có thể không uống đủ nước để bù đắp cho các đợt tiêu chảy. Vì những lý do này, bệnh Crohn gây táo bón trong phần lớn trường hợp.

Một biến chứng nghiêm trọng của bệnh Crohn được gọi là chứng hẹp đường ruột, bao gồm việc thu hẹp một đoạn ruột của bạn do sẹo hoặc viêm. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn ruột của bạn. Táo bón có thể là dấu hiệu của tắc ruột. Bạn nên đi khám ngay nếu thấy buồn nôn và nôn không thể kiểm soát, chướng bụng dai dẳng hoặc táo bón kéo dài.

3. Điều trị táo bón do bệnh Crohn

3.1. Thay đổi chế độ ăn uống

Cách chữa bệnh Crohn gây táo bón đơn giản nhất là ăn thực phẩm giàu chất xơ. Nhưng bạn không nên tăng lượng chất xơ quá nhanh, vì điều đó có thể dẫn đến đầy hơi hoặc đau dạ dày. Dần dần thêm những thực phẩm sau vào chế độ ăn uống của bạn để điều trị táo bón do bệnh Crohn gây ra:

• Đậu
• Lúa mì vụn
• Bánh nướng xốp
• Bánh mì nguyên cám
• Rau nấu chín, chẳng hạn như bí, khoai lang, rau bina và đậu Hà Lan
• Trái cây, chẳng hạn như quả mâm xôi và mận khô

Cố gắng tránh thực phẩm chế biến sẵn, sữa, thịt và thức ăn nhanh. Những thực phẩm này có ít hoặc không có chất xơ. Ngoài ra, không ăn bất kỳ loại thực phẩm nào mà bạn biết có thể làm cho các triệu chứng bệnh trở nên tồi tệ hơn.

3.2. Bổ sung đủ chất lỏng

Tăng lượng nước uống và các chất lỏng khác, như súp trong và nước ép rau củ. Uống đủ 1,5 lít mỗi ngày hoặc hơn. Bạn cũng nên hạn chế uống caffeine và rượu, vì chúng có tác dụng làm mất nước.

3.3. Dùng thuốc nhuận tràng

Một số loại thuốc nhuận tràng có sẵn để giúp chữa táo bón do bệnh Crohn. Thuốc nhuận tràng hoạt động theo nhiều cách khác nhau. Thuốc có thể cản trở cơ thể bạn hấp thụ một số loại thuốc và chất dinh dưỡng, vì vậy, điều quan trọng là bạn phải nói chuyện với bác sĩ trước khi thử dùng thuốc nhuận tràng.

3.4. Sử dụng chất tạo khối phân

Các chất tạo khối hoạt động bằng cách hấp thụ chất lỏng trong ruột của bạn và làm phồng phân. Một khối phân cồng kềnh khiến ruột co bóp và đẩy phân ra ngoài. Luôn uống nhiều nước cùng với chất tạo khối, nếu không có thể dẫn đến tắc ruột. Đừng dùng chất tạo khối nếu bạn nghĩ rằng mình bị tắc ruột... Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng

3.5. Thuốc kích thích ruột

Thuốc kích thích ruột hoạt động bằng cách làm cho ruột của bạn co lại. Chỉ dùng thuốc kích thích nếu tình trạng táo bón của bạn nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Dùng thuốc kích thích ruột dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để an toàn và hiệu quả.

3.6. Tập thể dục

Thiếu tập thể dục khiến nhu động ruột của bạn chậm lại. Nhưng nếu bạn bị bệnh Crohn, bạn có thể cảm thấy không đủ khỏe để tập thể dục. Cố gắng tìm cách kết hợp nhiều chuyển động hơn vào cuộc sống của bạn. Đi bộ thay vì sử dụng ô tô, đi cầu thang bộ thay vì thang máy hoặc rời khỏi bàn làm việc để đứng dậy và đi lại. Nếu có thể, hãy tập một số bài tập nhẹ như đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc yoga.

3.7. Điều chỉnh thuốc của bạn

Một số loại thuốc có thể gây táo bón. Nếu bạn bị tiêu chảy do bệnh Crohn, bác sĩ có thể đã khuyến nghị bạn dùng thuốc chống tiêu chảy như loperamide (Imodium A-D). Bởi vì loperamide hoạt động bằng cách làm chậm hoạt động ruột của bạn để ngăn chặn tiêu chảy, đôi khi nó có thể hoạt động quá mức và dẫn đến táo bón. Nếu bạn bị táo bón khi đang dùng loperamide, hãy thông báo với bác sĩ để được tư vấn tốt nhất.

Tóm lại, bệnh Crohn là một tình trạng kéo dài suốt đời và cần được điều trị liên tục. Nếu táo bón xảy ra đột ngột, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Bạn có thể bị tắc nghẽn trong ruột hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng làm hẹp ruột. Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp các triệu chứng của tắc ruột.

Mặc dù tiêu chảy phổ biến hơn ở bệnh Crohn, nhưng táo bón có thể xảy ra do chế độ ăn uống, uống nước, lười vận động hoặc dùng thuốc. Nếu bạn không đi tiêu trong vài ngày, trước tiên, hãy thử thay đổi chế độ ăn uống để bổ sung nhiều chất xơ và tăng lượng chất lỏng. Nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng thuốc nhuận tràng trị táo bón do bệnh Crohn.

Tài liệu tham khảo:

• Eating, diet, & nutrition for constipation. (2014, November) niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/constipation/eating-diet-nutrition
• Managing flares and other IBD symptoms. (2009, April) ccfa.org/assets/pdfs/flares_brochure_final.pdf
• Mayo Clinic Staff. (2014, August 13). Crohn’s disease: Complications mayoclinic.org/diseases-conditions/crohns-disease/basics/complications/con-20032061
• Mayo Clinic Staff. (2015, December 31). Intestinal obstruction: Symptoms and causes mayoclinic.org/diseases-conditions/intestinal-obstruction/symptoms-causes/dxc-20168463
• Mayo Clinic Staff. (2014, June 6). Over-the-counter laxatives for constipation: Use with caution mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/in-depth/laxatives/art-20045906