Gây mê trong nội soi ổ bụng

Bài viết được tư vấn chuyên môn Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thị Ngát - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Phẫu thuật nội soi là một kỹ thuật để phẫu thuật xâm lấn tối thiểu trong ổ bụng. Ưu điểm của nội soi ổ bụng so với phẫu thuật mở bụng là giảm chấn thương phẫu thuật, ít đau, ít biến chứng trên tim phổi sau phẫu thuật và thời gian phục hồi ngắn hơn.

Tuy nhiên, để phẫu thuật nội soi đạt khả năng thành công cao, vai trò của công tác gây mê đóng góp một phần lớn. Gây mê nội soi ổ bụng sẽ làm cải thiện các sang chấn không chủ ý trên các cơ quan khác trong ổ bụng, giảm nguy cơ chấn thương cơ học khi phẫu thuật cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, gây mê nội soi ổ bụng cũng có thể gây ra những thay đổi sinh lý, nhất là trên hệ thống tuần hoàn và hô hấp ở người lớn tuổi, làm tăng nguy cơ chu phẫu cho bệnh nhân.

Để cuộc gây mê cho phẫu thuật nội soi ổ bụng đạt hiệu quả tối ưu, phòng mổ phải được trang bị đầy đủ các phương tiện, tuân thủ quy định về an toàn. Hơn nữa, người bệnh cũng đã được chuẩn bị tiền phẫu chu đáo, tư thế nằm thích hợp cho từng loại nội soi.

Để bảo vệ đường thở cũng như giảm áp đường tiêu hóa khi phẫu thuật, người bệnh cần đặt và lưu ống thông dạ dày trong mổ. Điều này sẽ có lợi ích làm giảm thể tích đáng kể trong ổ bụng, tăng phẫu trường và tạo điều kiện cho kỹ thuật viên thao tác dễ dàng hơn.

Trước khi thực hiện gây mê nội soi ổ bụng, phòng mổ phải đảm bảo đã được trang bị đầy đủ các phương tiện, máy móc giúp theo dõi bệnh nhân, bao gồm: Máy đo điện tâm đồ, theo dõi huyết áp không xâm lấn, đo nồng độ oxy trong mao mạch ngoại biên, thán đồ và theo dõi nhiệt độ.

Bước tiếp theo, bệnh nhân được gây mê toàn thân cho phẫu thuật nội soi ổ bụng bằng thuốc mê, thuốc giảm đau, giãn cơ và đặt nội khí quản hoặc mask thanh quản, nối tiếp với máy thở. Trong quá trình phẫu thuật bệnh nhân được duy trì độ mê sâu tùy theo từng tăng thì phẫu thuật. Nếu phẫu thuật nội soi được thực hiện trên cơ sở ngoại trú, các thuốc duy trì mê được lựa chọn là các thuốc tác dụng ngắn, giúp người bệnh tỉnh mê nhanh.

Ngược lại, gây tê tủy sống hay ngoài màng cứng có thể được sử dụng trong các phẫu thuật nội soi đơn giản như nhằm nội soi chẩn đoán, lấy mẫu qua nội soi sinh thiết.

Bệnh nhân phải được theo dõi đầy đủ và xử lý nếu có những diễn biến bất thường về các chức năng quan trọng bao gồm độ bão hòa oxy ngoại biên, nhịp thở, điện tim, đo huyết áp và nhịp tim, nhiệt độ, kiểm soát đau và các biến chứng của thuật như chảy máu. Các vấn đề nổi bật sau phẫu thuật nội soi ổ bụng cụ thể như sau:

4.1 Buồn nôn và nôn sau phẫu thuật

Nôn và buồn nôn sau mổ nội soi ổ bụng là một biến chứng hay gặp gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến bệnh nhân. Bác sĩ gây mê sẽ đánh giá mức độ và có các phương án điều trị, dự phòng theo các phác đồ chuẩn.

4.2 Đau sau phẫu thuật

Phẫu thuật nội soi ổ bụng là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu nhưng bệnh nhân vẫn có thể bị đau ở những mức độ khác nhau tùy theo từng loại phẫu thuật. Do đó bệnh nhân phải được giảm đau sau mổ theo phác đồ giảm đau đa mô thức tránh những tác động không tốt ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.

Tóm lại, phẫu thuật nội soi ổ bụng ngày nay đã được ứng dụng phổ biến do các ưu điểm vượt trội so với phẫu thuật mở bụng. Tuy nhiên, dù với phương thức nào, vai trò của gây mê vẫn đóng một phần quyết định. Theo đó, gây mê nội soi ổ bụng cần thực hiện đúng quy trình, tuân thủ các quy định an toàn trong điều kiện đầy đủ phương tiện, nhân lực sẽ góp phần thành công cho cuộc phẫu thuật.

Bác sĩ Ngát có kinh nghiệm trên 15 năm làm bác sĩ Gây mê hồi sức tại các Bệnh viện: Bệnh viện Phụ sản Nhi Đà Nẵng, Bệnh viện 199 Bộ công an, Bệnh viện Tâm Trí Đà Nẵng. Hiện tại, đang là Bác sĩ gây mê Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

XEM THÊM

• Chẩn đoán và phẫu thuật nội soi ổ bụng
• Nội soi ổ bụng diễn ra thế nào?
• Phẫu thuật nội soi ổ bụng thường chỉ định trong trường hợp nào?