3 loại xạ hình tim mạch thường gặp

Xạ hình tưới máu cơ tim là phương pháp sử dụng dược chất phóng xạ tiêm tĩnh mạch để đánh giá khả năng hấp thu các chất này của cơ tim, đồng thời tỷ lệ thuận với mức độ được tưới máu. Do đó, những vùng cơ tim ít gắn chất phóng xạ cũng chính là những vùng bị giảm tưới máu một phần hoặc hoàn toàn

Ngoài ra, xạ hình tưới máu cơ tim còn giúp so sánh tình trạng hấp thu dược chất phóng xạ của cơ tim ở pha gắng sức với pha tĩnh. Tuy nhiên, việc so sánh này còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như mức độ hẹp của động mạch vành, ảnh hưởng huyết động của động mạch vành bị hẹp, khả năng dự trữ lưu lượng mạch vành (gắng sức- tĩnh) và số lượng động mạch vành bị hẹp

Tuy nhiên một số trường hợp sự giảm hình ảnh hoạt động của cơ tim cũng có thể là dương tính giả do các mô mềm che khuất, tuyến vú ở phụ nữ làm giảm hình ảnh hoạt động hoặc các cơ hoành và tạng trong ổ bụng làm giảm hình ảnh hoạt động của cơ tim vùng thành dưới khi chụp xạ hình.

Xạ hình tưới máu cơ tim còn được thực hiện cùng với nghiệm pháp gắng sức nhằm:

• Chẩn đoán nguyên nhân đau ngực ở bệnh nhân chưa rõ chẩn đoán
• Xác định mức độ ảnh hưởng chức năng của nhánh động mạch vành bị hẹp
• Xác định vai trò chức năng của các nhánh động mạch vành bàng hệ
• Đánh giá hiệu quả tái tưới máu động mạch vành sau phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, can thiệp động mạch vành qua da hay tiêu sợi huyết
• Tiên lượng sống còn sau nhồi máu cơ tim

Xạ hình tâm thất đồ là phương pháp chụp nhằm đánh giá kích thước, hình dang và vận động từng vùng của buồng thất ở các giai đoạn của chu chuyển tim. Phương pháp này rất có giá trị trong việc đánh giá phân số tống máu khi nghỉ và khi gắng sức ở bệnh nhân động mạch vành, bệnh van tim hay bệnh tim bẩm sinh. Ngoài ra, xạ hình tâm đồ còn có thể được dùng để theo dõi dài hạn chức năng tâm thất ở bệnh nhân đang sử dụng các hóa chất điều trị ung thư có độc tính trên tim. Tuy nhiên kỹ thuật xạ hình tâm thất đồ hiện nay hầu như đã bị thay thế bởi siêu âm tim- một kỹ thuật ít tốn kém lại tránh được phơi nhiễm phóng xạ.

Xạ hình tâm thất đồ được thực hiện với hồng cầu được đính kết với đồng vị phóng xạ và hiện nay đang sử dụng Tc-99m. Chức năng thất trái và thất phải có thể được tính toán bằng một số cách như:

• Dựa trên phân tích pha hấp thụ đầu tiên
• Dựa trên hình ảnh chụp đồng bộ hóa với điện tâm đồ trong vài phút (MUGA)

Các chỉ định của xạ hình tâm thất đồ gồm:

• Xác định chức năng toàn thể của thất (T) và tiên lượng bệnh tim thiếu máu cục bộ
• Xác định rối loạn vận động vùng ở bệnh nhân bị tim thiếu máu cục bộ
• Xác định chức năng thất (T) ở bệnh nhân bị bệnh cơ tim do thiếu máu
• Theo dõi bệnh nhân sau điều trị bằng Anthracyclines
• Xác định chức năng tim trước và sau ghép tim
• Xác định kích thước và chức năng thất (T) ở bệnh nhân bị bệnh van tim
• Xác định khả năng bảo tồn chức năng thất trái trong gắng sức ở bệnh nhân tổn thương động mạch vành và bệnh nhân bị hở động mạch chủ
• Xác định chức năng thất phải trong bệnh lý như nhồi máu cơ tim cấp ở thành dưới, bệnh tâm phế, tim bẩm sinh, suy thất trái, rối loạn nhịp do loạn sản thất phải

Sau nhồi máu cơ tim, xạ hình tưới máu cơ tim có giá trị tiên lượng giúp đánh giá diện tích vùng thiếu máu, mức độ sẹo hóa của nhồi máu cũ và những vùng quánh sẹo nhồi máu hoặc những vùng khác mà còn khả năng tái tưới máu

Xạ hình chuyên biệt vùng nhồi máu còn giúp phát hiện vùng sẹo nhồi máu ở thời điểm khoảng 12-24 giờ cho đến 1 tuần sau nhồi máu cơ tim cấp. Nếu vùng cơ tim tiếp tục hoại tử tiến triển sau nhồi máu cơ tim hoặc có hiện tượng phình thành thất tiến triển, kết quả chụp cũng có thể phát hiện được