Các lựa chọn điều trị viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp là một căn bệnh thuộc nhóm bệnh lý viêm khớp - cột sống. Nó thường không có các biểu hiện đặc trưng nên dễ bị bỏ sót hoặc bị nhầm lẫn với các căn bệnh cột sống khác. Tuy rằng, hiện nay không có biện pháp điều trị triệt để nhưng những lựa chọn điều trị bệnh viêm cột sống đều mang lại những hiệu quả rất hữu hiệu, giúp bệnh nhân có thể phục hồi lại chức năng của khớp và hòa nhập trở lại với cuộc sống hàng ngày

Viêm cột sống dính khớp (tên tiếng anh: Ankylosing Spondylitis - AS) là loại bệnh điển hình của nhóm bệnh lý viêm khớp - cột sống. Hiện tượng viêm ở mỗi nối giữa các đốt của cột sống lưng, hay giữa cột sống và xương chậu sẽ xuất hiện nếu mắc căn bệnh này. Đôi khi ở các vị trí khớp khác như khớp cổ, khớp cổ tay, cổ chân,... cũng ghi nhận hiện tượng viêm.

Với tỉ lệ cao hơn gấp 2-3 lần, bệnh viêm cột sống dính khớp phổ biến ở nam hơn nữ. Bệnh tuy phát triển chậm nhưng nếu không được điều trị sớm và đúng cách sẽ tiến triển đến viêm, dính các khớp cột sống và khớp ngoại biên, từ đó gây gù vẹo, mất chức năng và tàn phế.

Cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh viêm cột sống dính khớp. Tuy nhiên đã xác định được yếu tố di truyền và các yếu tố tác động từ môi trường sống đều có mối quan hệ tới bệnh viêm cột sống dính khớp.

Các đặc điểm chính của bệnh là hiện tượng viêm và xơ hóa, bao khớp (đặc biệt tại vị trí cột sống), calci hóa các dây chằng, các điểm bám gân.

Viêm cột sống dính khớp tuy không phải là bệnh hiếm gặp nhưng dễ bị bỏ qua vì các biểu hiện bệnh không quá đặc trưng. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp của viêm cột sống dính khớp mà bệnh nhân nên lưu ý để có thể đi thăm khám và tiếp nhận chữa trị kịp thời:

• Triệu chứng ban đầu thường là những cơn đau và cứng ở khu vực hông hoặc lưng dưới, đặc biệt là khi mới thức dậy hoặc là sau một khoảng thời gian không vận động. Cột sống của bệnh nhân sẽ dễ bị đau mỏi, khi vận động không được linh hoạt. Lưu ý, nếu bệnh nhận thấy những cơn đau này kéo dài trên 3 tháng thì cần đến ngay bác sĩ để thăm khám kịp thời.
• Tư thế đi đứng dần xuất hiện sự bất thường: tăng ưỡn cột sống cổ, tăng gù cột sống lưng, mất ưỡn cột sống thắt lưng đưa đến khom lưng ra phía trước.
• Một số trường hợp chỉ tồn tại các biểu hiện viêm khớp ngoại biên đơn độc như sưng đau kéo dài của một khớp lớn ở người trẻ, nhưng không có biểu hiện theo trục của bộ xương.

Ngoài ra còn có các triệu chứng ngoại biên khác ít gặp hơn như loãng xương, viêm van động mạch chủ, viêm mống mắt.

Có thể nói, những biểu hiện ở giai đoạn đầu của bệnh khá mơ hồ và có phần không rõ ràng nên bệnh nhân dễ chủ quan bỏ sót. Vì thế, người bệnh cần tìm đến cơ sở y tế khám chuyên khoa Nội cơ xương khớp hoặc miễn dịch lâm sàng ngay khi phát hiện cơ thể có những triệu chứng trên để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp.

Viêm cột sống dính khớp là một bệnh mãn tính, cho đến nay vẫn chưa có biện pháp điều trị triệt để nào cho bệnh này. Tuy nhiên phác đồ điều trị bệnh hiện nay cũng đem lại những kết quả rất khả quan. Mục đích của việc điều trị này là chống viêm, chống đau; bảo tồn chức năng vận động của khớp, bên cạnh đó giúp phòng chống cứng khớp ở tư thế xấu và khắc phục dính khớp.

Về nguyên tắc chung, phác đồ điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp bao gồm điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa và vật lý trị liệu.

Có 3 lựa chọn điều trị viêm cột sống dính khớp như sau:

Đây là phương pháp điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp phổ biến nhất. Các loại thuốc dùng trong phương pháp điều trị này thường có thành phần giảm đau, giảm sưng, kháng viêm và hỗ trợ tái tạo sụn, giúp các tổn thương được làm lành.

• Điều trị triệu chứng: các thuốc kháng viêm không chứa Steroid (NSAIDs), các thuốc giãn cơ.
• Nếu bệnh viêm cột sống dính khớp ở giai đoạn nặng hơn thì bệnh nhân có thể được chỉ định dùng các loại thuốc có chứa hợp chất Corticosteroid như thuốc Prednisone, Sulfasalazine và thuốc Methotrexate, hoặc sử dụng tới những loại thuốc có hoạt chất ức chế TNF (trong trường hợp không đáp ứng với NSAIDs và Sulfasalazine) như thuốc Adalimumab, Infliximab, Etanercept, Golimumab.

Ngoài ra, cần phải thường xuyên bổ sung thêm canxi và vitamin D3 do bệnh nhân viêm cột sống dính khớp có nguy cơ mất khoáng xương cao hơn người bình thường.

Phương pháp điều trị viêm cột sống dính khớp không dùng thuốc hay còn được biết tới với tên gọi khác là tập vật lý trị liệu. Đây cũng là phương pháp được các bác sĩ khuyến khích sử dụng để phục hồi chức năng cho bệnh nhân mắc viêm cột sống dính khớp. Phương pháp này gồm những vận động theo nguyên tắc, thời gian mà bác sĩ đã định ra cho bệnh nhân của mình. Bệnh nhân sẽ tiến hành tập luyện những động tác, bài tập thể dục từ đơn giản đến phức tạp để phục hồi các chức năng vận động, tăng cường sự dẻo dai, từ đó giúp hạn chế sự dính liền các đốt sống khi bị tổn thương.

Các liệu pháp trị liệu thuốc kể trên chỉ có thể giúp giảm đau và kiểm soát viêm, nhưng không hề có khả năng đẩy lùi bệnh hoàn toàn. Bởi vậy, tập vật lý trị liệu và duy trì tư thế cơ thể thẳng khi đi, đứng, ngồi, nằm là vô cùng cần thiết đối với bệnh nhân viêm cột sống dính khớp. Nếu bệnh nhân không có chế độ tập luyện vận động thì tình trạng bệnh vẫn diễn biến âm thầm.

Các bác sĩ sẽ lựa chọn sử dụng phương pháp này trong trường hợp cần ngăn chặn bệnh tình phát triển quá nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến vùng xương sống hoặc vùng hông, từ đó có thể gây tàn phế cho bệnh nhân.

Tuy phương pháp phẫu thuật điều trị viêm cột sống dính khớp có thể tốn nhiều chi phí hơn, nhưng tỉ lệ thành công và mức độ phục hồi cũng nhanh hơn. Bác sĩ sẽ căn cứ vào thể trạng và mức độ tổn thương của bệnh để lựa chọn phẫu thuật mổ nội soi hoặc mổ banh.

Tóm lại, tuy không thể chữa khỏi dứt điểm nhưng những lựa chọn điều trị bệnh viêm cột sống đều mang lại những hiệu quả rất hữu hiệu, giúp bệnh nhân có thể phục hồi lại chức năng của khớp và hòa nhập trở lại với cuộc sống hàng ngày. Tuy vậy, để đạt hiệu quả cao thì bệnh nhân nên đến các trung tâm Y tế có cơ sở vật chất hiện đại, trang thiết bị y tế đạt chuẩn để tiến hành điều trị.