Đồ uống có đường và sức khỏe của bạn

Đồ uống có đường là những nguồn bổ sung đường hàng đầu trong chế độ ăn uống của bạn. Thường xuyên uống đồ uống có đường có liên quan đến thừa cân béo phì, bệnh tiểu đường type 2, bệnh tim mạch chuyển hóa, bệnh suy thận, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, sâu răng, bệnh gút, và viêm khớp dạng thấp.

Đồ uống có đường còn được gọi là nước giải khát, đó là bất kỳ loại đồ uống nào có thêm đường hoặc các chất làm ngọt khác như siro fructozo cao, đường sucrose, nước ép trái cây,... bên cạnh đó còn có soda, cola, thuốc bổ, nước chanh, đồ uống thể thao,... cũng được coi là đồ uống có đường.

>>> Uống đồ ngọt nhiều, khát nước có phải dấu hiệu bệnh tiểu đường?

Thực tế, những đồ uống này là nguồn cung cấp calo và đường bổ sung lớn nhất trong chế độ ăn uống của Hoa Kỳ. Còn ở các nước khác trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển, lượng tiêu thụ đồ uống có đường đang tăng mạnh do quá trình đô thị hóa và tiếp thị đồ uống ngày càng phong phú và đa dạng.

Hãy tưởng tượng bạn sử dụng 7 đến 10 muỗng cafe đường và đổ vào cốc nước 360ml nước lọc (một muỗng cafe có 4,2 gram đường) thì sẽ cảm thấy cốc nước đó rất ngọt, nhưng thực chất lượng đường đó mới chỉ bằng lượng đường được thêm vào trong một lon nước ngọt.

Đồ uống có hàm lượng đường cao tự nhiên như 100% nước trái cây cũng chứa khá nhiều đường. Mặc dù nước trái cây thường chứa các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe như vitamin, khoáng chất và chất phytochemical nhưng cũng nên hạn chế sử dụng vì lượng đường và calo của chúng cao gần bằng nước ngọt.

Ngoài ra, trên thị trường còn có “Nước ngọt ăn kiêng” hoặc đồ uống ít hoặc không calo. Thực chất, chất làm ngọt ít calo là chất ngọt chứa ít hoặc không chứa calo nhưng có cường độ ngọt cao hơn trên mỗi gram so với chất làm ngọt có calo. Chúng bao gồm các chất làm ngọt nhân tạo như Aspartame và Sucralose, cũng như các chất chiết xuất từ thực vật như glycoside steviol và trái cây.

Đồ uống có chứa chất làm ngọt đôi khi được dán nhãn “Không đường” hoặc “Ăn kiêng” nên được mọi người quan tâm và chú ý nhiều hơn. Tác động của chất làm ngọt ít calo tới sức khỏe chưa thể có kết luận chính xác do những nghiên cứu đều đưa ra nhiều kết quả khác nhau nhưng các nhà khoa học cũng đưa ra lời khuyên nên sử dụng đồ uống có chứa chất làm ngọt thay vì sử dụng đồ uống có đường thường xuyên, chiến lược này có thể trở thành phương án tối ưu có những người thường xuyên sử dụng đồ uống có đường.

Khi đề cập tới xếp hạng đồ uống tốt cho sức khỏe của con người thì đồ uống có đường nằm ở cuối danh sách vì chúng cung cấp quá nhiều calo và hầu như không có nhiều giá trị dinh dưỡng. Những người uống đồ uống có đường không cảm thấy no so với việc họ ăn cùng một lượng calo từ thức ăn rắn.

Một lon nước ngọt trung bình cung cấp 150kcal, nếu chỉ uống đồ uống có đường này và không cắt giảm lượng calo ở những thức ăn khác thì ước tính mỗi người có thể tăng tới 2,5kg trong một năm.

Ngoài việc tăng cân thì sử dụng nước uống có đường thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường loại 2, các bệnh về tim mạch và các bệnh mãn tính khác, đặc biệt, tiêu thụ nhiều đồ uống có đường hơn có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm.

Có bằng chứng khoa học cho thấy việc giảm tiêu thụ đồ uống có đường sẽ làm giảm tỷ lệ mắc bệnh béo phì và các bệnh liên quan đến béo phì nhưng đồ uống có đường lại trở thành thức uống thường xuyên và được hàng triệu người trên thế giới lựa chọn, đây chính là nguyên nhân chính gây ra đại dịch béo phì. Thậm chí trẻ em cũng trở đối tượng sử dụng thức uống có đường đáng kể.

Những người trưởng thành có thói quen uống ít nhất một loại đồ uống có đường dễ có nguy cơ mắc chứng rối loạn lipid máu và nồng độ cholesterol cao dẫn tới rối loạn mỡ máu xảy ra. Mark Peterman, chuyên gia y khoa kiêm bác sĩ tim mạch tại Viện Texas Health Plano cho biết: Nồng độ cholesterol trong cơ thể càng cao thì càng có nguy cơ mắc bệnh tim.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra, những người ở độ tuổi trung niên và người lớn tuổi sử dụng nước ngọt hàng ngày có nguy cơ tăng nồng độ chất béo trung bình và cholesterol lên cao một cách bất thường so với những người hiếm khi uống đồ uống này do những người sử dụng đồ uống có đường làm giảm khả năng cholesterol HDL (tốt) hơn 98% và thúc đẩy tăng triglyceride hơn 53%.

Tóm tắt nguy cơ sức khỏe của đồ uống có đường

Tiêu thụ đồ uống có đường có thể dẫn đến:

• Béo phì: Đồ uống có calo góp phần làm tăng cân nhiều hơn so với thức ăn đặc vì cơ thể không bù đắp đầy đủ lượng calo trong đồ uống bằng cách giảm lượng calo từ các thực phẩm khác. Người lớn uống một ly đồ uống có đường trở lên mỗi ngày có nguy cơ thừa cân hoặc béo phì cao hơn 27% so với những người không uống rượu, bất kể thu nhập hoặc sắc tộc.

• Bệnh tiểu đường: Những người tiêu thụ đồ uống có đường thường xuyên — một đến hai lon mỗi ngày hoặc nhiều hơn — có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 26% so với những người hiếm khi tiêu thụ những đồ uống như vậy. Những rủi ro còn lớn hơn đối với những người trẻ tuổi.
• Sâu răng: Tiêu thụ soda có liên quan đến gần gấp đôi nguy cơ sâu răng ở trẻ em và tăng khả năng bị sâu răng ở người lớn. Sâu răng không được điều trị có thể dẫn đến đau, nhiễm trùng và mất răng.
• Bệnh tim: Những người đàn ông uống một lon đồ uống có đường mỗi ngày có nguy cơ bị đau tim hoặc tử vong do đau tim cao hơn 20% so với những người đàn ông hiếm khi uống đồ uống có đường. Một nghiên cứu liên quan ở phụ nữ cho thấy mối liên hệ giữa đồ uống có đường và bệnh tim tương tự.

Khách hàng có thể tham khảo bài viết “Vai trò của chế độ dinh dưỡng hợp lý”.

Với nhiều nguy cơ gây ra các căn bệnh nguy hiểm, việc kiểm soát chế độ ăn uống và sử dụng đồ uống có đường với tần suất thích hợp là điều mà mỗi chúng ta cần thiết lập và xây dựng để bảo vệ sức khỏe.

Bài viết tham khảo nguồn: hsph.harvard.edu, healthyfoodamerica.org, cspinet.org