Tretinoin cho mụn trứng cá: Cách sử dụng, công dụng, hiệu quả và tác dụng phụ

Mụn trứng cá là một tình trạng phát triển khi dầu và các tế bào da chết làm tắc nghẽn nang lông. Mụn có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Hiện nay một trong những loại thuốc được kê đơn điều trị mụn phổ biến nhất thường có nguồn gốc từ vitamin A được gọi là tretinoin (retin-A).

Mụn trứng cá là một tình trạng da phổ biến, phát triển khi dầu và các tế bào da chết làm tắc nghẽn nang lông. Đôi khi vi khuẩn có thể lây nhiễm sang các nang. Điều này dẫn đến các vết sưng lớn, bị viêm được gọi là mụn nang.

Mụn trứng cá được biết đến nhiều nhất là tình trạng viêm nhiễm xuất hiện trên khuôn mặt ở lứa tuổi thiếu niên và thanh niên, nhưng tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và trên bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Hầu hết mụn trứng cá phát sinh trong khi nội tiết tố tăng hoặc mất cân bằng.

Có rất nhiều sản phẩm bôi ngoài da khác nhau trên thị trường để điều trị mụn trứng cá dạng nang. Một trong những loại thuốc được kê đơn phổ biến nhất là thuốc có nguồn gốc từ vitamin A được gọi là tretinoin (retin-A).

Tretinoin tại chỗ vừa là điều trị ngắn hạn vừa là lựa chọn điều trị dài hạn để loại bỏ mụn đang hoạt động. Retinoids đã được sử dụng để điều trị:

• Mụn
• Bệnh vẩy nến
• Lão hóa da
• Một số bệnh ung thư

Tretinoin là một trong những loại retinoid bôi tại chỗ mạnh nhất và hiệu quả nhất được sử dụng để điều trị mụn trứng cá và lão hóa da.

2.1. Công dụng điều trị mụn của tretinoin

Tretinoin là một retinoids có tác dụng kích thích sự thay đổi tế bào da. Các tế bào da chết được loại bỏ khỏi da nhanh hơn khi các tế bào da mới trồi lên bề mặt. Sự luân chuyển tế bào nhanh hơn sẽ mở ra các lỗ chân lông, giải phóng vi khuẩn bị mắc kẹt hoặc các chất kích ứng gây ra mụn.

Tretinoin cũng giúp da điều chỉnh sản xuất bã nhờn, có thể ngăn ngừa mụn trong tương lai. Nó cũng có đặc tính chống viêm, làm sạch mụn mủ đang hoạt động. Tretinoin thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá dạng nang, một loại mụn bùng phát thành nhiễm trùng dạng nhọt trên da. Mụn bọc thường đi sâu vào da, gây sẹo mụn vĩnh viễn khi lành.

Điều quan trọng là bạn cần trao đổi với bác sĩ da liễu để đưa ra một kế hoạch điều trị giúp giữ cho làn da khỏe mạnh nhất có thể và ngăn ngừa tổn thương lâu dài.

2.2. Công dụng điều trị sẹo mụn của tretinoin

Một số bác sĩ da liễu cũng khuyên bạn nên sử dụng tretinoin để điều trị sẹo mụn. Vì tretinoin tăng tốc độ luân chuyển tế bào trên da, nên có thể thúc đẩy sự phát triển tế bào mới tại vị trí sẹo.

Bác sĩ da liễu có thể đề nghị một kỹ thuật gọi là iontophoresis. Kỹ thuật này liên quan đến việc áp dụng một dòng điện vào vùng da được bôi thuốc. Trước đây, các nhà nghiên cứu đã tin rằng iontophoresis có thể giúp tretinoin tại chỗ thẩm thấu vào da tốt hơn. Nhiều bệnh nhân nhận được phương pháp điều trị này đã giảm đáng kể sự xuất hiện của các vết sẹo mụn trứng cá và nhận thấy da được cải thiện hơn.

2.3. Công dụng của tretinoin cho nếp nhăn

Tretinoin đã được nghiên cứu rộng rãi vì tác động của nó đối với các dấu hiệu lão hóa có thể nhìn thấy. Kem tretinoin đã chứng minh có cả tác dụng ngắn hạn và ảnh hưởng lâu dài về sự xuất hiện của các nếp nhăn. Đó là lý do tại sao tretinoin là một thành phần phổ biến trong nhiều loại kem dưỡng da mặt không kê đơn.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên dùng tretinoin cho các mục đích khác ngoài mụn trứng cá, sẹo mụn và nếp nhăn, như là:

• Tăng sắc tố da hoặc sạm da.
• Dày sừng pilaris: là một tình trạng vô hại gây ra các nốt sần nhỏ và thô ráp trên da.
• Ung thư.

Có một số tên sản phẩm khác nhau của tretinoin trên thị trường, tất cả đều được sử dụng trên da. Thuốc tretinoin có thể ở dạng gel, kem hoặc dung dịch.

• Kem tretinoin đặc hơn và thường chứa hàm lượng thuốc cao nhất, nhưng có xu hướng hoạt động chậm hơn và ít gây kích ứng hơn.
• Gel tretinoin có màu trong suốt và chứa hàm lượng thuốc thấp hơn, nhưng tác dụng nhanh và có thể gây kích ứng da.
• Dung dịch tretinoin có xu hướng chứa hàm lượng thuốc thấp nhất và hàm lượng nước cao nhất cũng như dễ hấp thu nhất.

Các sản phẩm tretinoin có chứa nồng độ tretinoin cao hơn thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá dạng nang. Đây là loại mụn nặng nhất và bác sĩ sẽ là người giúp bạn xác định loại tretinoin nào phù hợp nhất với bạn.

Nếu bạn muốn sử dụng tretinoin để điều trị mụn trứng cá, hãy bắt đầu bằng cách chọn kem hoặc gel có hàm lượng thấp (0,1%). Nếu cần, có thể sử dụng sản phẩm có hàm lượng cao hơn khi da của bạn đã quen với việc điều trị.

Để sử dụng tretinoin một cách an toàn và hiệu quả, bạn cần thực hiện như sau:

• Làm sạch da bằng nước ấm và lau khô trước khi sử dụng tretinoin. Rửa tay sạch sẽ trước khi thoa bất kỳ loại kem dưỡng da nào lên mặt. Chờ một vài phút để đảm bảo da của bạn khô hoàn toàn trước khi sử dụng thuốc.
• Bôi lượng thuốc vừa đủ để che phủ nhẹ vùng bị tổn thương. Bạn không cần phải thoa một lớp thuốc tretinoin dày lên mặt. Một lượng thuốc cỡ một đồng xu đủ để thoa khắp khuôn mặt bạn.
• Sử dụng các đầu ngón tay để thoa thuốc, tránh bôi thuốc vào các vùng nhạy cảm như mắt, lỗ mũi và môi. Xoa nhẹ kem hoặc gel tretinoin lên mặt và để kem hấp thụ hoàn toàn.

Hãy thoa tretinoin một lần trước khi đi ngủ để sản phẩm có thể thẩm thấu hoàn toàn vào da. Tốt nhất không nên trang điểm ngay sau khi điều trị bằng loại thuốc này.

Sử dụng tretinoin cho mụn trứng cá có thể gây ra một số tác dụng phụ. Tuy nhiên, không phải ai cũng gặp phải tất cả các tác dụng phụ này và triệu chứng của một số người có thể nghiêm trọng hơn những người khác. Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng tretinoin bao gồm:

• Bỏng hoặc ngứa da
• Bong tróc hoặc mẩn đỏ trên da
• Khô da bất thường
• Cảm thấy da ấm khi chạm vào
• Da chuyển sang màu sáng hơn tại vị trí bôi tretinoin.

Có thể mất đến 12 tuần để thấy kết quả từ việc sử dụng tretinoin. Nếu da bạn có vẻ bị kích ứng khi sử dụng, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra xem các triệu chứng có phải là bình thường hay không.

Nếu sau 8 đến 12 tuần, bạn không thấy bất kỳ sự cải thiện nào trên da của mình, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu về việc sử dụng tretinoin theo đơn thuốc hoặc các lựa chọn điều trị khác.

Khi bạn đang sử dụng tretinoin để điều trị, hãy cẩn thận khi ở dưới ánh nắng mặt trời. Giống như tất cả các retinoid khác, tretinoin có thể làm mỏng da, khiến da dễ bị tổn thương và cháy nắng hơn. Hãy chắc chắn rằng bôi kem chống nắng bất cứ khi nào bạn ra ngoài và xem xét sử dụng thêm các biện pháp tránh nắng khác như đội mũ có vành.

Rất hiếm khi xảy ra quá liều đối với tretinoin không kê đơn. Quá liều tretinoin có nhiều khả năng xảy ra ở các dạng thuốc kê đơn. Các dấu hiệu của quá liều tretinoin bao gồm khó thở hoặc mất ý thức.

Nếu cảm thấy như mình đang bị phản ứng dị ứng hoặc gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng từ tretinoin, hãy ngừng sử dụng và đi khám ngay lập tức.

Là một trong những loại thuốc bôi ngoài da thường được kê đơn cho mụn nang, tretinoin được coi là an toàn đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bạn nên tránh sử dụng tretinoin vì có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe.

Không sử dụng tretinoin trong các trường hợp sau:

• Bạn đang cố gắng để có thai, đang nghĩ rằng mình có thai, hoặc đang cho con bú.
• Bạn bị chàm hoặc mắc các bệnh mãn tính khác về da, đặc biệt là ở mặt.
• Đang bị cháy nắng.
• Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời.
• Đang dùng các loại thuốc quang hợp như thiazide, tetracycline, fluoroquinolones, phenothiazines, sulfonamide, . . .

Tretinoin có thể tương tác với các loại thuốc trị mụn tại chỗ khác, gây kích ứng da hoặc làm trầm trọng thêm các tác dụng phụ như bỏng rát trên da. Trừ khi chúng nằm trong kế hoạch điều trị bạn đã thảo luận với bác sĩ, tránh sử dụng các phương pháp điều trị da tại chỗ khác như axit salicylic, benzoyl peroxide và các sản phẩm có chứa lưu huỳnh, khi sử dụng tretinoin.

Ngoài ra, bạn nên tránh các sản phẩm làm khô da, chẳng hạn như chất làm se và chất tẩy rửa có chứa cồn. Tretinoin là một phương pháp điều trị lâu dài và hiệu quả để điều trị mụn trứng cá. Mặc dù nó sẽ không hiệu quả với tất cả mọi người, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng tretinoin hoạt động để thúc đẩy sự thay đổi tế bào, có thể giúp làm đều màu da, điều trị mụn và giảm sự xuất hiện của sẹo mụn. Tretinoin có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trong những tuần đầu điều trị, nhưng trong vài tuần tiếp theo, bạn sẽ thấy hiệu quả của rõ rệt.

Có thể thấy tác dụng của Tretinoin mang lại cho làn da là khá lớn, tuy nhiên để việc điều trị mụn cũng như các vấn đề khác về da mang đến hiệu quả cao, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi dùng.

Nguồn tham khảo: healthline.com