Nên rã đông sữa mẹ ở nhiệt độ nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Hoàng Thị Ánh Tuyết - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Sữa mẹ trữ đông là giải pháp nuôi con của các mẹ tiết nhiều sữa hay phải xa bé để đi làm trở lại. Rã đông sữa mẹ tuy là việc làm đơn giản nhưng nếu không nắm vững quy tắc cha mẹ có thể vô tình làm sữa mất chất dinh dưỡng.

Có hai lý do chính khiến phụ nữ phải vắt hoặc hút sữa mẹ ra ngoài và trữ đông, bao gồm: Sữa tiết ra quá nhiều, bé bú không hết nên mẹ phải chiết ra bớt, hoặc người mẹ phải quay lại với công việc nên trữ sẵn sữa để bé ở nhà được bú đều đặn.

Trước khi lấy sữa mẹ trữ đông ra ngoài cho bé bú, bắt buộc phải trải qua quá trình rã đông sữa mẹ. Thao tác này tuy đơn giản song đòi hỏi mẹ cần phải có kiến thức nhất định, cụ thể là về cách rã đông, nhiệt độ và thời gian sữa mẹ sau khi hâm để được bao lâu.

Nhiệt độ hâm sữa lý tưởng là ở mức 37 độ C, bởi vì độ ấm này tương đương với thân nhiệt cơ thể mẹ, mang lại cảm giác thân thuộc cho bé. Có thể hâm sữa bằng hơi nước trong 6-10 phút sao cho hàm lượng dinh dưỡng được lưu giữ tối đa.

Nếu người mẹ không kiểm soát đúng về nhiệt độ và thời gian, có thể khiến tỷ lệ dinh dưỡng trong sữa thay đổi, các kháng thể như Lactoferrin và Lysozyme mất đi tác dụng chống viêm nhiễm và sưng tấy cho bé vì bị vỡ cấu trúc phân tử ban đầu. Cùng tìm hiểu những mặt lợi và hại của từng phương pháp, cũng như đâu là cách nên và không nên áp dụng khi rã đông sữa mẹ.

2.1. Rã đông từ từ với nhiệt độ phòng

Nhiều phụ nữ có quan niệm rằng nếu hâm sữa thì chất dinh dưỡng sẽ mất đi hết theo nhiệt độ. Chính vì vậy họ lựa chọn cách rã đông sữa mẹ ở nhiệt độ thường để đảm bảo sữa không bị tác động nhiệt.

Trên thực tế, không phải bất kỳ phương pháp hâm lại sữa mẹ trữ đông nào cũng làm mất dưỡng chất. Vitamin và kháng thể có trong sữa mẹ chỉ bị hao hụt khi tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hoặc do tác động lắc mạnh tay. Hơn nữa, các chuyên gia đều khẳng định không nên rã đông sữa ở nhiệt độ phòng. Bởi vì làm như vậy vừa kéo dài thời gian rã đông sữa mẹ, vừa sẽ khiến vi khuẩn sinh sôi và tăng lên trong sữa.

2.2. Làm nóng thủ công

Những phương pháp làm nóng sữa mẹ thủ công đúng và sai bao gồm:

• Ngâm trong nước sôi

Sữa mẹ chỉ nên được rã đông dưới 40 độ C để hạn chế mất đi chất dinh dưỡng trong sữa. Do đó bà mẹ không nên ngâm sữa trong nước quá nóng hay nước sôi.

• Ủ nước ấm nóng

Biện pháp này có thể áp dụng nếu mẹ bảo quản sữa ở ngăn mát tủ lạnh. Cách ngâm nước ấm được xem là có khả năng bảo toàn phần lớn dinh dưỡng có trong sữa. Tuy nhiên mẹ không nên vì muốn sữa nhanh ấm mà lắc mạnh tay, dẫn đến làm gãy và phá vỡ cấu trúc phân tử có trong dưỡng chất.

• Hấp cách thủy

Để sử dụng lại sữa đã bảo quản ở ngăn đá, hấp cách thủy có thể là một gợi ý hay song người mẹ sẽ gặp khó trong việc canh chỉnh nhiệt độ chuẩn.

• Đun sữa mẹ

Không được dùng cách đun sữa mẹ để rã đông vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ khiến sữa mẹ sẽ mất tính năng tự nhiên của phân tử kháng thể protein bảo vệ có lợi.

2.3. Dùng lò vi sóng

Ưu điểm của phương pháp hâm sữa rã đông bằng lò vi sóng là tiện lợi và nhanh chóng. Tuy nhiên cách này thường khiến sữa nóng già, bé vẫn phải chờ đợi đến khi sữa nguội về mức nhiệt lý tưởng mới được bú. Hơn thế nữa, rã đông sữa mẹ bằng lò vi sóng còn có nhiều nhược điểm, chẳng hạn như:

• Túi/chai sữa mẹ trữ đông có độ nóng - lạnh không đồng đều có thể làm bé bị bỏng khi bú
• Nhiệt độ quá cao khiến các amino axit dinh dưỡng trong sữa mẹ mất đi vai trò bảo vệ
• Sóng điện từ có nguy cơ phá hủy các vitamin thiết yếu, gây hao hụt lượng dưỡng chất tinh túy vốn có trong sữa mẹ

Vì những lý do trên, dùng lò vi sóng để rã đông sữa mẹ không được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích.

2.4. Máy hâm/ủ sữa

Máy hâm sữa được đánh giá cao vì có khả năng bảo toàn chất dinh dưỡng tốt nhất trong các phương pháp. Nhờ vào công nghệ thông minh, cách này đảm bảo 3 tiêu chí trong rã đông sữa mẹ là nhiệt độ, thời gian và dinh dưỡng.

Cụ thể, thiết bị sẽ thay người mẹ kiểm soát mức nhiệt độ an toàn trong thời gian phù hợp một cách chuẩn xác. Khả năng lưu giữ vitamin, lactose và protein của máy gần như toàn vẹn, hiệu quả cao hơn so với lò vi sóng. Sử dụng máy hâm/ủ sữa mẹ trữ đông giúp bà mẹ bớt lo lắng về sự hao hụt chất lượng sữa.

Xung quanh câu hỏi sữa mẹ sau khi hâm để được bao lâu, nhiều phụ nữ cho rằng chỉ cần làm nóng cho rã đông hoàn toàn rồi để nguội đúng 37 độ C là được. Tuy nhiên, giới chuyên môn khẳng định đây là ngộ nhận sai lầm. Ngoài ra, bà mẹ cũng nên lưu ý tránh mắc những lỗi sau đây:

• Trữ lại sữa đông thừa thêm một lần nữa
• Chia 1 phần sữa trữ đông nhiều hơn cữ bú của con
• Lắc mạnh tay bình sữa mới rã đông
• Không nhận ra dấu hiệu của sữa đã hỏng
• Pha sữa đông thừa trộn lẫn với sữa mới vắt
• Rã đông nhanh với nhiệt độ cao

Tóm lại, nhiệt độ rã đông sữa mẹ lý tưởng nhất rơi vào khoảng 37 độ C. Nếu có điều kiện, mẹ nên dùng thiết bị hâm sữa tự động để đảm bảo tính chuẩn xác và độ dinh dưỡng trong sữa. Sữa chỉ nên trữ đông một lần, sau khi rã đông thì phải dùng ngay, không thể trữ lại được. Có thể lắc đều và nhẹ nhàng bình sữa trước khi cho bé bú nhưng tránh tác động quá mạnh cũng như nhiệt độ quá cao. Nếu sữa mẹ trữ đông sau khi rã có màu trắng đục và bị vón cục thì có nguy cơ sữa đã bị hỏng, mẹ không nên cho bé bú sữa này vì không còn đảm bảo chất lượng.

Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.