Ngôi thai nhi thế nào sẽ phải sinh mổ?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Ngôi thai là phần trình diện thấp nhất của thai nhi trước khung chậu của mẹ, là phần đầu tiên của cơ thể bé đi ra ngoài cơ thể mẹ khi chuyển dạ. Ngôi thai là một trong những yếu tố quyết định đến việc lựa chọn phương pháp sinh cho mẹ bầu. Vậy ngôi thai như thế nào thì sẽ phải sinh mổ?

Ngôi thai là phần trình diện thấp nhất của thai nhi trước khung chậu của mẹ, là phần đầu tiên của cơ thể bé đi ra ngoài cơ thể mẹ khi chuyển dạ. Thai nhi ở trong tử cung dưới 24 tuần tuổi thường xoay chuyển liên tục được gọi là ngôi di động. Càng về cuối những tuần cuối của thai kỳ ngôi thai càng có sự bình chỉnh tốt hơn, ít thay đổi ngôi thai hơn. Đến tuần thứ 36 trở đi phần lớn ngôi thai sẽ ổn định, ít thay đổi.

Ngôi thai được chia thành 2 loại:

Ngôi thai dọc gồm :

• Ngôi thai đầu: còn được gọi là ngôi thuận, đầu của thai nhi hướng về khung chậu của mẹ, mông thai nhi hướng về phía ngực mẹ.
• Ngôi mông: hay còn gọi là ngôi thai ngược, phần mông của thai nhi nằm hướng về khung chậu của mẹ, phần đầu của bé sẽ ở phía trên gần ngực mẹ.

Ngôi thai ngang: trục thai nhi sẽ nằm ngang so với trục của mẹ.

Ngôi thai đầu chiếm hơn 95%, ngôi ngược (ngôi mông) chiếm khoảng 4%, ngôi ngang chiếm 1% trong tổng số trường hợp mang thai. Trong đó, 40% ngôi ngược là do sinh non.

Ngôi thai đầu (ngôi thuận) là dạng ngôi thai thuận lợi nhất cho quá trình vượt cạn của thai phụ. Ngôi đầu luôn là dạng ngôi thai thuận tiện nhất cho việc sinh đẻ tự nhiên, không cần có sự can thiệp của dao kéo.

Thai nhi ở vị trí này đầu luôn hướng về phía âm hộ của mẹ, mông thai nhi hướng về phía ngực mẹ, chân tay bé xuôi ở phía sau. Khi chuyển dạ đầu bé sẽ lạ bộ phận đầu tiên đi ra khỏi cơ thể mẹ, tư thế này sẽ giúp bé dễ dàng chui ra khỏi cơ thể mẹ mà không phải quá lo lắng về việc sinh khó.

Tuy nhiên không phải tất cả các trường hợp mang ngôi thai thuận đều có thể sinh thường tự nhiên. Sinh thường hay sinh mổ còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như cân nặng của thai nhi, khung xương chậu của mẹ,... Trong các lần khám thai kỳ, đặc biệt là ở những tuần cuối của thai kỳ bác sĩ sẽ có sự đánh giá chính xác nhất và đưa ra lời khuyên nên sinh con theo phương án nào.

Hai dạng ngôi thai được khuyên nên sinh mổ là ngôi ngược và ngôi ngang. Đây là 2 dạng ngôi thai nhi không hiếm gặp nhưng là ngôi thai bất thường có nhiều nguy cơ nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

3.1. Ngôi ngược

Với ngôi ngược (ngôi mông) vị trí khó sinh thường hơn bởi mông của bé gần phía âm hộ của mẹ, đầu của bé gần phần ngực. Khi chuyển dạ, phần mông hoặc chân của bé sẽ đi ra ngoài trước.

Ngôi mông có thể dự sinh thường tự nhiên nếu khung chậu của thai phụ rộng, cổ tử cung mở lớn, không bị vỡ ối sớm, đầu thai nhi cúi tốt và cân nặng của bé dưới 3.2 Kg. Với các trường hợp ngôi ngược mà thai nhi to, khung chậu của thai phụ bé và một số yếu tố khác thì bắt buộc phải sinh mổ để giữ an toàn cho cả mẹ và bé. Bởi ngôi mông sẽ có nhiều nguy cơ như vỡ ối khi chưa chuyển dạ, thai suy do sa dây rốn, sa tay... Gây ra tình trạng chuyển dạ kéo dài, thai nhi bị thiếu oxy có thể khiến bé tử vong.

Nhiều mẹ bầu thắc mắc ngôi thai ngược bao nhiêu tuần thì mổ được? Vấn đề này sẽ dựa vào quá trình khám thai định kỳ của từng thai phụ. Điều quan trọng nhất với các mẹ bầu là cần khám và theo dõi thai nhi thường xuyên ở những tuần cuối của thai kỳ để được bác sĩ chẩn đoán chính xác. Từ đó đưa ra phương án sinh thích hợp nhất.

3.2. Ngôi ngang

Với ngôi ngang, thai nhi sẽ không nằm theo trục dọc mà nằm ngang tử cung. Đầu và mông của thai nhi không phải lúc nào cũng đối xứng ngang nhau, mà sẽ có trường hợp một cực sẽ ở hố chậu còn cực còn lại sẽ nằm ở hạ sườn (còn được gọi là ngôi xiên).

Đây cũng là trường hợp ngôi thai bất thường, gây nguy hiểm cho cả mẹ và con. Không có cơ chế sinh nở tự nhiên mà bắt buộc phải mổ để đảm bảo an toàn. Do vậy, ở 3 tháng cuối của thai kỳ, thai phụ cần được khám và chẩn đoán thai nhi tích cực. Mẹ bầu tránh hoạt động mạnh, cần nghỉ ngơi thư giãn. Khi thai nhi đủ tháng cần chủ động mổ lấy thai ngay đề phòng trường hợp vỡ ối non gây tử vong cho thai nhi.

Việc xác định được ngôi thai chính xác và có những chẩn đoán chính xác cho phương án sinh quyết định đến sự an nguy của cả mẹ và bé. Chính vì vậy, việc khám và theo dõi thai nhi thường xuyên là việc cực kỳ quan trọng. Các gia đình hãy chọn cho mình một địa chỉ y tế uy tín để hành trình mang con đến với mẹ hiền trở nên nhẹ nhàng hơn nhé.