Điều trị nhiễm trùng màng phổi ở trẻ em

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I, Bác sĩ nội trú Nguyễn Hùng Tiến - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nhiễm trùng màng phổi ở trẻ em là tình trạng dịch mủ tích tụ lại bên trong khoang màng phổi và gây nhiễm trùng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như trẻ mắc bệnh viêm phổi, viêm màng phổi, bị chấn thương lồng ngực hoặc đã từng phẫu thuật lồng ngực, trong đó tác nhân gây bệnh thường gặp là do vi trùng hoặc vi khuẩn, phế cầu khuẩn gây ra. Trẻ bị nhiễm trùng màng phổi cần được phát hiện và điều trị sớm để bệnh không gây biến chứng nguy hiểm.

Nhiễm trùng màng phổi ở trẻ em gây ra những triệu chứng lâm sàng như:

• Sốt kéo dài
• Đau ngực
• Khó thở
• Ho
• Biếng ăn
• Mệt mỏi
• Dấu hiệu bị sốc (có thể có)

Để chẩn đoán nhiễm trùng màng phổi ở trẻ, trước tiên bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử bệnh lý và các triệu chứng lâm sàng. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng những kỹ thuật sau để chẩn đoán xác định bệnh:

• Xét nghiệm máu: Nếu trẻ có biểu hiện suy dinh dưỡng (do biếng ăn), tiến hành xét nghiệm máu để tổng phân tích tế bào máu, nồng độ albumin trong máu, CRP.
• Chụp X-quang: Hình ảnh chụp X-quang sẽ cho thấy dấu hiệu nhiễm trùng do dịch mủ tràn màng phổi.

• Siêu âm: Siêu âm cũng cho thấy nhiễm trùng màng phổi ở trẻ do dịch mủ tích tụ ở khoang màng phổi.
• Soi cấy: Sinh hóa dịch màng phổi cho phép xác định vi khuẩn gây bệnh.
• Chụp cắt lớp vi tính: Được chỉ định trong trường hợp trẻ cần được điều trị bằng phẫu thuật, sau khi không đáp ứng điều trị nội khoa trong 48 - 72 giờ; trẻ nghi ngờ bị dày dính màng phổi hoặc có các bệnh lý nhu mô phổi kèm theo.

Chẩn đoán nhiễm trùng màng phổi ở trẻ cần được phân biệt với lao màng phổi và tràn dịch màng phổi do dưỡng trấp.

Điều trị nhiễm trùng màng phổi ở trẻ bao gồm:

• Điều trị triệu chứng và hỗ trợ tuần hoàn và hô hấp: Sử dụng thuốc hạ sốt khi trẻ sốt cao, dùng liệu pháp oxy khi trẻ có biểu hiện suy hô hấp, điều trị sốc do nhiễm trùng khi trẻ có dấu hiệu sốc, đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ trong quá trình điều trị.
• Sử dụng thuốc kháng sinh sau khi chọc dò màng phổi: Sau khi tiến hành chọc dò màng phổi và có kết quả soi tươi, trẻ được chỉ định dùng kháng sinh liều đầu. Sau đó, tùy vào khả năng đáp ứng thuốc kháng sinh, trẻ sẽ được chỉ định dùng liều tiếp theo.

• Can thiệp ngoại khoa để dẫn lưu mủ: Can thiệp này được chỉ định đối với trường hợp nhiễm trùng màng phổi ở trẻ có dịch mủ đặc, màu vàng đục và trẻ không đáp ứng với điều trị chọc hút dịch trước đó trong 48 - 72 giờ. Rút ống dẫn lưu dịch mủ nên được thực hiện sớm khi trẻ không còn sốt, có thể thở bình thường, sinh hoạt, ăn ngủ tốt, không còn dịch trong khoang màng phổi. Trường hợp không đáp ứng với kháng sinh và dẫn lưu dịch (thời gian điều trị lớn hơn 7 ngày) hoặc nghi ngờ có vách hóa trên hình ảnh chụp X-quang, siêu âm, cần tiến hành can thiệp phẫu thuật mổ hở hoặc nội soi.
• Điều trị vật lý trị liệu: Trẻ được điều trị vật lý trị liệu kéo dài trong tối thiểu 3 tháng để dịch mủ được thoát ra ngoài dễ dàng, đồng thời phòng ngừa nhiễm trùng màng phổi ở trẻ gây biến chứng dày dính màng phổi.
• Theo dõi và tái khám 2 tuần/lần trong khoảng thời gian 2 tháng nếu trẻ được điều trị đặt dẫn lưu dịch ít nhất 3 tuần và có tiến triển tốt. Người thân và chăm sóc trẻ được hướng dẫn theo dõi, tập vật lý trị liệu và đảm bảo chế độ dinh dưỡng tại nhà cho trẻ.

Nhiễm trùng màng phổi ở trẻ là bệnh cần được phát hiện và điều trị sớm để không gây biến chứng nguy hiểm và hạn chế tái phát.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ thăm khám, phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh lý về đường hô hấp, trong đó có các bệnh về phổi ở cả trẻ em và người lớn. Với đội ngũ y bác sĩ giỏi, có chuyên môn và hệ thống trang thiết bị hiện đại, dịch vụ y tế hoàn hảo sẽ đưa ra quy trình thăm khám, điều trị và hạn chế tối đa biến chứng do bệnh về phổi gây ra.