Điều trị và chăm sóc nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Ân - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh là tình trạng lỗ mũi bị lấp đầy bởi dịch nhầy, gây cản trở hô hấp, lâu dần sẽ biến chứng thành nhiều các căn bệnh khác. Vậy điều trị và chăm sóc nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh là tình trạng khoang mũi bị ngăn bít bởi dịch nhầy, đường thở bị cản trở gây khó khăn cho hoạt động hô hấp. Tình trạng này sẽ khiến trẻ trở nên khó thở, nếu không được chữa trị trẻ sẽ học cách thở bằng miệng, gặp rối loạn giấc ngủ và ăn uống. Theo đó, nguyên nhân gây nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh thường gặp là:

• Cúm
• Bệnh đường hô hấp do vi rút gây bệnh (cảm cúm, v.v)
• Viêm xoang
• Độ ẩm môi trường thấp, tiết trời khô hanh
• Chất gây dị ứng như bụi, khói thuốc lá, nước hoa, các món ăn, v.v

Thực tế tình trạng trẻ bị nghẹt mũi không quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu không biết cách điều trị và chăm sóc lâu dần có thể sinh ra nhiều các căn bệnh cho trẻ khác. Vì thế việc chăm sóc và điều trị ở giai đoạn sớm với trẻ rất quan trọng. Các bậc phụ huynh có thể chăm sóc trẻ bị nghẹt mũi như sau:

2.1 Nhỏ nước muối sinh lý

Nhỏ nước muối sinh lý có tác dụng đào thải dịch nhầy, thông mũi, làm sạch và sát khuẩn mũi hiệu quả. Các mẹ nên nhỏ mũi từ 3 - 5 lần/ngày, tối đa 4 ngày liên tiếp để đảm bảo có tác dụng tốt. Tuy nhiên các mẹ cần lưu ý, nếu sử dụng nước muối sinh lý trong thời gian dài rất dễ gây khô mũi và làm mũi trẻ trở nên nhạy cảm hơn, vì thế các bậc cha mẹ không nên quá lạm dụng. Tư thế nhỏ nước muối cho bé là nằm ngửa, nhỏ mỗi bên mũi một vài giọt, chờ khoảng vài phút, lau sạch nước muối bị thừa chảy ra ngoài.

2.2 Dùng bóng hút mũi

Nếu trẻ bị nghẹt mũi lâu ngày, nhiều dịch nhầy thì phụ huynh nên mua dụng cụ hút mũi cho trẻ. Đầu tiên, cho nước muối sinh lý vào để làm loãng dịch nhầy, sau đó dùng bóp bóng để đẩy tất cả không khí ra, đưa đầu hút vào trong mũi bé rồi từ từ nhả bóng. Lấy giấy lau sạch đầu hút rồi tiếp tục với bên còn lại. Sau khi hút xong, cần vệ sinh sạch sẽ lại mũi và dụng cụ hút mũi. Tiệt trùng dụng cụ hút mũi bằng xà bông và rửa qua nước sôi. Chỉ nên hút mũi 1 - 3 lần/ ngày, vì nếu hút mũi nhiều lần sẽ dễ gây kích ứng mũi.

2.3 Massage cánh mũi

Massage cánh mũi nên được thực hiện sau khi nhỏ nước muối sinh lý. Các bà mẹ thực hiện bằng cách dùng ngón tay cái và ngón tay trẻ chà nhẹ vào 2 bên cánh mũi. Thực hiện mát xa mũi nhiều lần sẽ giúp đường thở của bé được lưu thông dễ dàng hơn, giảm các biểu hiện ngạt mũi ở trẻ sơ sinh.

2.4 Xông hơi

Xông hơi có tác dụng làm loãng dịch nhầy, làm ấm mũi, giảm ho và tình trạng nghẹt mũi do cảm lạnh. Xông hơi được thực hiện bằng cách xả nước nóng vào chậu rồi cho trẻ ngồi xông nhưng cần chú ý không để trẻ chạm vào nước vì dễ bị bỏng.

2.5 Nâng cao đầu khi ngủ

Ngoài các biện pháp nhỏ muối thì biện pháp nâng cao đầu cho trẻ bằng cách nâng cao nệm, giường, cũi, hoặc kê gối dưới đầu cũng có tác dụng giúp trẻ dễ thở, ngủ ngon giấc hơn.

2.6 Chạy máy giữ ẩm không khí

Máy giữ ẩm không khí có tác dụng giảm đau hoặc khô rát và giúp lỗ mũi thoáng mái hơn. Máy nên được sử dụng vào mùa đông khi không khí khô hanh hoặc trẻ nằm điều hòa mùa hè.

Ngoài việc cần làm giúp trẻ tránh được tình trạng nghẹt mũi thì các bậc phụ huynh cũng cần chú ý không làm những việc sau đây để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

• Phụ huynh không nên tự ý dùng thuốc co mạch hoặc kháng sinh cho trẻ khi không có chỉ định của bác sĩ. Vì nếu dùng sai thuốc, trẻ vừa không khỏi bệnh vừa có nguy cơ xảy ra biến chứng nghiêm trọng.
• Không nên dùng miệng để trực tiếp hút dịch nhầy trong mũi của trẻ vì vi khuẩn từ miệng bạn có thể gây bội nhiễm, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh của trẻ.
• Nếu nghẹt mũi kéo dài không rõ nguyên nhân và thực hiện các biện pháp trên không hiệu quả, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức.

Thực tế, bệnh nghẹt mũi vẫn không đáng sợ như nhiều người vẫn đồn thổi nếu các bậc cha mẹ có các phương pháp chăm sóc trẻ đúng cách. Tuy nhiên nếu các phương pháp chăm sóc trẻ bị nghẹt mũi tại nhà không thuyên giảm thì các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.

Ngoài ra, để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ nhỏ hay mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.