Mùa đông, cảnh giác trẻ thiếu vitamin D

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Vitamin D không chỉ quan trọng cho sự phát triển của trẻ, nó còn rất cần thiết cho sức khỏe tổng thể. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng con mình đã nhận đủ vitamin D thì có thể bạn sẽ bất ngờ khi số trẻ bị thiếu vitamin D hiện nay đang rất đáng báo động và con số này tiếp tục tăng. Đặc biệt, trẻ dễ bị thiếu vitamin D do thiếu ánh nắng mặt trời trong mùa đông.

Các chuyên gia nhận định rằng, chỉ 1/5 trẻ sơ sinh bú sữa công thức và 1/20 trẻ bú sữa mẹ đang nhận đủ vitamin D theo khuyến cáo. Do đó, đến năm 2008, Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics – AAP) đã tăng gấp đôi lượng vitamin khuyến nghị hàng ngày cho trẻ sơ sinh và trẻ em từ 200 lên 400 IU mỗi ngày.

Nhưng theo ước tính của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S. CDC), chỉ 5% đến 13% trẻ sơ sinh bú sữa mẹ và 20% đến 37% trẻ bú sữa công thức nhận đủ vitamin D đáp ứng được theo các hướng dẫn mới nhất.

Các nhà nghiên cứu của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ đã phân tích dữ liệu từ một cuộc khảo sát toàn nước Mỹ về thực hành nuôi dưỡng trẻ sơ sinh từ năm 2005 đến 2007 để ước tính có bao nhiêu trẻ sơ sinh đã nhận đủ vitamin D trong năm đầu đời. Cuộc điều tra cho thấy việc bổ sung vitamin D khá thấp, ngay cả trẻ bú mẹ hoàn toàn. Chỉ 1% đến 4% trẻ bú sữa công thức và 5% đến 13% trẻ chỉ uống sữa mẹ được bổ sung vitamin, do sữa mẹ chứa hàm lượng vitamin D rất thấp, vì vậy các bà mẹ cho con bú nên bổ sung vitamin này.

Hầu hết mọi người đều có thể tạo ra đủ vitamin D từ ánh nắng mặt trời trong mùa hè, nhưng quá trình tổng hợp vitamin này có thể không đầy đủ vào mùa đông. Một nghiên cứu năm 2016 do các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ ước tính có đến 14 - 18% người Mỹ không đủ vitamin D.

Vitamin D rất quan trọng đối với sức khỏe của xương và cơ bắp. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và phốt pho từ thực phẩm, giúp xương chắc khỏe. Chỉ có một vài loại thực phẩm tự nhiên chứa vitamin D và rất khó để có đủ vitamin D từ thực phẩm. Một số loại sữa bột trẻ em đã bổ sung vitamin D, nhưng hầu hết mọi người chỉ nhận được khoảng một phần tư hoặc thậm chí ít hơn nhu cầu vitamin D được khuyến cáo. Hầu hết vitamin D được tạo ra khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Tuy nhiên, mùa đông có số giờ nắng ít hơn và do thời tiết lạnh nên bố mẹ sẽ mặc kín quần áo cho trẻ và hạn chế ra ngoài trời nên làm giảm mật độ da và thời gian trẻ được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đây chính là lý do chính khiến trẻ dễ bị thiếu vitamin D trong mùa đông.

Thiếu vitamin D có thể dẫn đến giảm mật độ xương, góp phần gây loãng xương và gãy xương. Ở trẻ em, thiếu vitamin D có thể gây ra bệnh còi xương, đây là một bệnh hiếm gặp khiến xương trở nên mềm và cong.

Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S. CDC) khuyến cáo như sau:

3.1 Đối với trẻ đang bú sữa mẹ

Sữa mẹ thường không cung cấp đủ vitamin D mà trẻ cần, vì vậy cần bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bú sữa mẹ. Bà mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc con trẻ uống vitamin D không kê đơn dưới dạng giọt với hàm lượng 400 IU/ngày.

3.2 Đối với trẻ bú sữa công thức

Lượng sữa bột của trẻ uống mỗi ngày phụ thuộc vào tháng tuổi của trẻ, khoảng 960ml sữa bột mỗi ngày thì mới có đủ 400 IU vitamin D. Nếu con của bạn uống ít hơn lượng này mỗi ngày, thì trẻ có thể cần bổ sung vitamin D. Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn muốn bổ sung vitamin D cho trẻ.

3.3 Đối với trẻ bắt đầu ăn dặm

Bố mẹ có thể tăng cường bổ sung vitamin D thông qua một số thực phẩm như:

• Một số loại cá như cá hồi hoặc cá ngừ đóng hộp có lượng thủy ngân thấp (light canned tuna).
• Trứng.
• Các sản phẩm bổ sung vitamin D như sữa bò (dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên), sữa chua, ngũ cốc và một số loại nước ép.

3.4 Có nên cho trẻ phơi nắng hay không?

Học viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo không nên cho trẻ dưới 6 tháng phơi trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời và nên mặc quần áo và mũ để bảo vệ trẻ trước nguy cơ ung thư da. Ánh sáng mặt trời không phải là nguồn cung cấp vitamin D phù hợp cho trẻ ở độ tuổi này và có một số yếu tố quyết định lượng vitamin D mà trẻ sẽ tổng hợp từ ánh sáng mặt trời như:

• Sống ở vĩ độ cao, đặc biệt là trong tháng mùa đông.
• Điều kiện chất lượng không khí: mức độ ô nhiễm không khí cao.
• Điều kiện thời tiết: mây dày đặc.
• Quần áo mặc kín như thế nào.
• Sử dụng kem chống nắng.
• Sắc tố da: các loại da sẫm màu hơn.

Do đó. bố mẹ nên nói chuyện với bác sĩ để được hỗ trợ nhằm đảm bảo con bạn nhận đủ vitamin D.

Bên cạnh vitamin D, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.

Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com, cdc.gov