Trẻ nhẹ cân: Lấy máu gót chân, sàng lọc sơ sinh vào thời điểm nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Đặng Thị Ngoan - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Bác từng là giảng viên Bộ môn Nhi - trường Đại học Y dược Hải Phòng, được cấp chứng chỉ về Nhi khoa trong và ngoài nước như: Bệnh viện Westmead, Australia; Trường Đại học Y Hải Phòng và có thế mạnh trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị các bệnh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hồi sức – cấp cứu Nhi.

Lấy máu gót chân, sàng lọc sơ sinh trong 48 giờ đầu sau sinh sẽ giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh, ngăn ngừa các hậu quả nặng nề của các dị tật đối với trẻ.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã thống kê mỗi năm trên thế giới có khoảng 8 triệu trẻ sơ sinh mắc các dị tật bẩm sinh. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và xác định có khoảng 500 rối loạn chuyển hóa liên quan đến vấn đề nội tiết và di truyền có thể phát hiện thông qua xét nghiệm sàng lọc trong vòng 48 giờ đầu sau sinh hoặc khoảng từ 2 - 7 ngày sau sinh.

Xét nghiệm sàng lọc sau sinh tuyệt đối an toàn đối với sức khỏe của trẻ, không ảnh hưởng gì đến sự phát triển của trẻ sau này. Xét nghiệm có thể giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh, kịp thời can thiệp và lên phương án điều trị, làm chậm quá trình phát triển của bệnh, hỗ trợ tối đa quá trình điều trị, giảm mức độ nghiêm trọng và giảm chi phí điều trị.

Đối với trẻ sinh ra đạt điều kiện cân nặng bình thường, sức khỏe ổn định sẽ được lấy máu gót chân, sàng lọc sơ sinh trong vòng 48 giờ đầu sau sinh. Đối với trẻ nhẹ cân thì việc lấy máu gót chân sẽ được dời lại cho đến khi xác định sức khỏe của trẻ tốt. Trẻ sẽ được lấy máu gót chân trước ngày thứ 20.

Quá trình lấy máu gót chân như sau: Mỗi trẻ sẽ lấy 2 giọt máu ở gót chân cho vào giấy thấm. Sau khi máu khô, mẫu máu sẽ được đưa tới trung tâm xét nghiệm để tiến hành phân tích. Kết quả sẽ có sau 24 - 72 giờ.

Thông qua xét nghiệm sàng lọc sau sinh, cha mẹ sẽ biết được con mình có mắc một số dị tật không. Tuy các dị tật được phát hiện thông qua lấy máu gót chân rất hiếm gặp nhưng lại rất nguy hiểm, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ, thậm chí có thể gây tử vong.

4.1. Thiếu men G6PD

Thiếu men G6PD là bệnh lý có tính di truyền khiến trẻ bị thiếu máu huyết tán và vàng da sơ sinh kéo dài. Nguyên nhân là do thiếu men G6PD khiến hồng cầu dễ bị tổn thương, dễ bị vỡ khi gặp các tác nhân gây oxy hóa do cơ thể hấp thụ trong quá trình ăn uống, truyền dịch hay bị nhiễm trùng. Nếu không được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách, trẻ mắc bệnh thiếu men G6PD có thể bị ảnh hưởng nặng nề như: chậm phát triển, mắc các bệnh thần kinh, bại não...

4.2. Suy giáp bẩm sinh

Trẻ bị suy giáp bẩm sinh sẽ không thể tự sản xuất hormone tuyến giáp hoặc nếu sản xuất được thì cũng chỉ có một lượng rất ít. Hormone tuyến giáp là loại hormon rất quan trọng cho sự phát triển của cơ thể và não bộ. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, trẻ sẽ không thể phát triển chiều cao và bị đần độn. Ngoài ra, bệnh có thể khiến trẻ bị vàng da, lưỡi dày, mắt to, mũi tẹt, má phị, thoát vị rốn, chậm phát triển...

4.3. Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh

Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh là một bệnh lý di truyền mà trẻ sơ sinh có nguy cơ gặp phải. Bệnh thường gặp ở trẻ em gái khi chức năng sản xuất hormone tuyến thượng thận rối loạn. Trẻ bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh thường dậy thì sớm hơn bình thường, bé gái sẽ có bộ phận sinh dục phát triển nam tính.

4.4. Tan máu bẩm sinh

Tan máu bẩm sinh là tình trạng thiếu máu do tan máu di truyền, có thể gặp ở cả bé gái và bé trai. Biểu hiện của tan máu bẩm sinh là thiếu máu và ứ sắt trong cơ thể.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có 7% người dân trên thế giới mang gene bệnh máu bẩm sinh Thalassemia, 1,1% các cặp vợ chồng có nguy cơ sinh con mang bệnh hoặc mang gene bệnh Thalassemia. Trong đó, Việt Nam có tới 12 triệu người mang gene Thalassemia. Theo thống kê, ở Việt Nam mỗi năm có trên 8.000 trẻ sinh ra bị bệnh, hơn 2.000 trẻ mắc bệnh ở tình trạng nặng phải được điều trị cả đời.

4.5. Suy giảm thính lực bẩm sinh

Như đã nói ở trên, suy giảm thính lực bẩm sinh có thể khiến thính giác, khả năng nhận thức, phát âm của trẻ bị ảnh hưởng. Tình trạng này xảy ra do các cơ quan thính giác bị tổn thương trong thời gian mang thai. Sàng lọc sơ sinh có thể giúp phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh. Việc can thiệp kịp thời sẽ giúp ích cho trẻ rất nhiều.

Việc sàng lọc sơ sinh bằng xét nghiệm máu nằm trong các gói Thai sản trọn gói. Quý Khách đăng ký Thai sản trọn gói tại Vinmec sẽ được thực hiện đầy đủ các xét nghiệm, chăm sóc trước sinh - trong khi sinh và sau sinh cho cả mẹ và bé. Ngoài ra, bệnh viện vẫn cung cấp dịch vụ Sàng lọc sơ sinh cho quý khách hàng không đăng ký Thai sản trọn gói tại Vinmec nhưng có nhu cầu. Chi tiết các gói Thai sản trọn gói tại Vinmec, Quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.