Tuần thứ 4 sau khi bé chào đời

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Khi được 4 tuần, bé đã gần một tháng tuổi và cả mẹ và bé đều đã trải qua một sự thay đổi rất lớn chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn. Trước khi bạn làm bất cứ điều gì khác, hãy tự động viên bản thân vì đã đi xa đến mức này và công nhận sự thành công của bản thân kể từ khi gặp đứa con của mình.

Bây giờ em bé đã lớn hơn một chút, bác sĩ sẽ đo trẻ theo đường cong tăng trưởng, tùy thuộc vào tuần sinh ra và cân nặng, chiều dài tại thời điểm đó. Điều này cho phép bác sĩ đảm bảo rằng trẻ vẫn đang phát triển phù hợp nhưng sự phát triển này khác nhau ở mỗi trẻ sơ sinh. Nếu trẻ sinh non thì sẽ có tốc độ phát triển khác so với trẻ sơ sinh đủ tháng. Khi được một tháng tuổi, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ tăng khoảng khoảng 140 đến 200 gram/ tuần và dài thêm khoảng 2,5 cm.

Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S. CDC) không khuyến cáo bắt đầu theo dõi các mốc phát triển cho trẻ cho đến khi chúng được 2 tháng tuổi vì sự phát triển trong giai đoạn sơ sinh có thể khác nhau. Một số bé sẽ phát triển nhanh hơn một chút so với những đứa trẻ khác và một số bé có thể cần thời gian để bắt kịp. Sau khi được 4 tuần tuổi, bé có thể:

1.1 Cơ thể

• Ngẩng đầu lên trong vài phút
• Đưa tay về phía mặt hoặc miệng, nhưng sẽ không lâu trước khi chúng chạm vào miệng
• Kiểm soát đầu chuyển động nhiều hơn, như xoay cổ từ bên này sang bên kia
• Nắm tay thật chặt
• Tiếp tục các động tác phản xạ mạnh

1.2 Bộ não

• Trẻ đã có thể nhận ra bố mẹ hoặc các thành viên gia đình với đôi mắt mở to hoặc có dấu hiệu phấn khích
• Xem được các vật có khoảng cách trẻ khoảng 46 cm
• Nghe chăm chú khi bố mẹ nói hoặc hát
• Bắt đầu phát ra tiếng nhỏ hay bắt chước giọng của bố mẹ hay các âm thanh quen thuộc. Thính giác đã phát triển đầy đủ ở giai đoạn này.
• Nhìn kỹ khuôn mặt của người khác

* Cho dù bạn đang sử dụng tã vải hoặc tã dùng một lần, bé có thể bắt đầu bị hăm tã theo thời gian, đặc biệt là trong những tháng mùa hè. Để giúp ngăn ngừa và điều trị hăm tã:

• Thay tã cho bé thường xuyên hơn: Thực hiện cả khi cho ăn vào ban đêm và ngay khi mẹ nhận thấy bỉm bị ướt hoặc bẩn ở ban ngày.
• Sử dụng kem chống hăm tã: Mẹ có thể thoa kem chống hăm tã để phòng ngừa hăm tã ở trẻ, đặc biệt là nếu bé dễ bị phát ban hay trẻ sẽ đi ra ngoài hoặc khi đi du lịch.
• Không mặc tã và quần: Cách để ngăn ngừa và điều trị chứng hăm tã là để bé không mặc gì cả. Trải một tấm chăn ra sàn và để bé tận hưởng không khí trong lành giữa thời tiết nắng nóng hoặc sau tắm.

* Nếu em bé có vẻ khó chịu, đặc biệt là sau khi cho ăn, có thể trẻ đã nuốt phải nhiều không khí. Hãy thử những lời khuyên hữu ích sau:

• Vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh là bước quan trọng không thể thiếu mà nhiều mẹ lần đầu nuôi con còn bỡ ngỡ chưa biết đến. Những luồng khí bị nén lại trong quá trình mút sữa mẹ hay sữa bình sẽ được đẩy ra ngoài bằng vỗ ợ hơi. Nhờ đó bé mới cảm thấy thoải mái, dễ chịu và phòng tránh được hiện tượng nôn trớ ngay sau khi ăn.
• Chuyển đổi sữa công thức: Trẻ sơ sinh có thể cần phải thay đổi sữa công thức nhiều lần trước khi tìm ra loại sữa phù hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Bà mẹ có thể hỏi bác sĩ để xin lời khuyên thích hợp.
• Thay đổi bình sữa: Tất cả các bình sữa và núm vú đều được làm khác nhau, vì vậy bà mẹ nên thử một số loại bình và núm vú có các luồng khí khác nhau để thử nghiệm loại nào sẽ giảm được không khí đi vào trong dạ dày của bé.

2.1 Dinh dưỡng

Khi được bốn tuần tuổi, bà mẹ sẽ biết được khi nào trẻ đã ăn đủ và trẻ tăng cân như thế nào. Trẻ nên tăng khoảng 14 đến 28 gram mỗi ngày. Với việc nuôi con bằng sữa mẹ, thật khó để biết chính xác trẻ đang tiêu thụ bao nhiêu sữa, vì vậy, thay vào đó, hãy theo dõi độ dài của mỗi lần bú và theo dõi xem bé có làm trống bầu vú tốt không.

Đối với trẻ ăn sữa công thức sẽ ăn khoảng 85 đến 115ml cho mỗi lần cho ăn trong giai đoạn này và tăng dần số lượng đó khoảng 30ml mỗi tháng cho đến khi chúng đạt 230ml . Hãy nhớ để trẻ tự ăn và không bao giờ ép trẻ phải bú hết bình sữa.

Thông thường, ở độ tuổi này, bé vẫn sẽ ăn khoảng tám đến 12 lần mỗi ngày, tiếp tục tiêu thụ ít nhất sáu chiếc tã đi tiểu mỗi ngày và cũng có một đến ba chiếc tã đi đại tiện mỗi ngày.

Nếu bà mẹ vắt sữa mẹ để lưu trữ, bà mẹ có thể không biết sữa mẹ có thể lưu trữ được bao lâu là vẫn an toàn để sử dụng. Các hướng dẫn lưu trữ sữa mẹ khuyến cáo rằng sữa mẹ có thể được lưu trữ an toàn theo các khung thời gian sau:

• Bốn đến sáu giờ ở nhiệt độ phòng
• Lên đến 24 giờ trong tủ có đá
• Năm đến tám ngày trong tủ lạnh
• Hai tuần trong ngăn đông (nếu có ngăn đông trong tủ lạnh)
• Ba đến bốn tháng trong ngăn đông (một ngăn đông riêng biệt)
• Sáu đến 12 tháng trong tủ đá riêng biệt

Ở tuổi này, bé có thể cố gắng với tới hoặc cầm bình sữa nhưng không thể nắm chặt đồ đạc, vì vậy bố mẹ sẽ phải đỡ bình sữa trong thời gian trẻ bú. Tuy nhiên, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyên các bậc cha mẹ không nên làm như vậy, vì nó có thể gây ra rủi ro an toàn cho trẻ nhỏ, gây ra tình trạng ăn quá nhiều và có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề răng miệng sau này. Để làm cho việc cho con bú thoải mái hơn, hãy sử dụng gối cho con bú để giữ bé, nhưng không bao giờ để trẻ bú sữa ở lại một mình.

2.2 Ngủ

Ở độ tuổi này, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ không ngủ được suốt đêm. Thông thường, trẻ sơ sinh 4 tuần tuổi sẽ ngủ trong 16-18 giờ mỗi ngày, với một vài giấc ngủ ngắn vào ban ngày và một hoặc hai lần kéo dài ra vào buổi tối.

Miễn là bé tăng cân tốt và không có vấn đề y tế nào khác, bạn có thể để con nhỏ ngủ bất kỳ lúc nào miễn là chúng muốn và bà mẹ cũng có thời gian được nghỉ ngơi.

Mặc dù hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) vẫn là mối quan tâm của nhiều phụ huynh ở độ tuổi này, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyên các bậc cha mẹ không nên sử dụng bất kỳ máy theo dõi tim phổi tại nhà nào, vì không có đủ bằng chứng để máy có thể phát hiện ra hội chứng này. Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị bố mẹ ở chung phòng nhưng không ngủ chung ít nhất sáu tháng. Nếu ở cùng phòng với trẻ thì có thể phát hiện và can thiệp các vấn đề nếu có, nếu không ở cùng phòng, bố mẹ có thể sử dụng máy quay video để theo dõi trẻ.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Bác sĩ Đặng Huy Toàn đã có nhiều năm kinh nghiệm Nhi khoa và Sơ sinh, đặc biệt về các bệnh lý hô hấp trẻ em. Bác sĩ Đặng Huy Toàn nguyên là trưởng khoa nhi bệnh viện 22.12 và trưởng khoa Nội nhi bệnh viện Tâm Trí Nha Trang. Hiện tại, là Bác sĩ tại Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Bài viết tham khảo nguồn: Whattoexpect.com; Mayoclinic.com; Verywellfamily.com