Đau xương mu khi mang thai: Nguyên nhân và cách khắc phục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Đau xương mu khi mang thai là một vấn đề thường gặp vào những tháng cuối của thai kỳ, gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng đời sống của bà bầu. Để khắc phục tình trạng đau xương mu khi mang thai cần tìm hiểu rõ về nguyên nhân gây ra hiện tượng này.

Xương mu là một phần của xương chậu. Xương mu hai bên cơ thể hợp lại tạo thành khớp chậu phía trước, khớp này thường giãn nở trong thai kỳ để thích nghi với sự tăng kích thước của tử cung và các biến đổi khác trong khung chậu. Phụ nữ mang thai thường phải đối mặt với tình trạng đau xương mu xuất hiện ở hai bên bẹn và khu vực lân cận như đùi, quanh khung chậu. Đau xương mu khi mang thai có các đặc điểm bao gồm đau âm ỉ, kéo dài, đôi khi đau thành cơn ngắn, thoáng qua trong chốc lát. Đau xương mu khi mang thai có thể do một hoặc các nguyên nhân sau phối hợp gây ra:

• Biến đổi hormone: Cơ thể người phụ nữ có nhiều thay đổi khi mang thai, trong đó bao gồm cả sự thay đổi của các hormon sinh dục trong cơ thể. Phụ nữ mang thai có hàm lượng progesterone trong máu cao. Một trong những tác dụng của progesterone lên cơ thể người mẹ là sự giãn nở của các khớp xương khiến cho các khớp vùng chậu hoạt động không được dẻo dai như trước và đau xương mu xuất hiện.
• Phù nề: Thể tích tuần hoàn trong cơ thể người phụ nữ luôn tăng cao trong thai kỳ và sự phân bố thay đổi theo hướng tập trung vào tuần hoàn nhau thai để nuôi dưỡng thai nhi. Chính điều này khiến cho hệ tuần hoàn của phần dưới cơ thể hoạt động quá mức dẫn đến tình trạng phù nề, gây chèn ép và đau xương mu.
• Tư thế của thai nhi trong tử cung: Vào tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ, thai nhi có sự chuyển dịch bên trong tử cung theo hướng về phía dưới âm đạo, sẵn sàng cho cuộc chuyển dạ sắp đến. Chính điều này khiến cho xương mu chịu nhiều áp lực hơn, đặc biệt đối với những thai nhi có trọng lượng lớn. Đau xương mu theo cơ chế này cũng có thể xuất hiện trong giai đoạn chuyển dạ, khi thai nhi phải lọt qua âm đạo trước khi chào đời.
• Đa thai và đa sản: Người phụ nữ mang đa thai hoặc có tiền sử sinh con nhiều lần trước đó đều có nguy cơ cao phải trải qua vấn đề đau xương mu khi mang thai. Khi mang thai từ lần thứ hai trở lên, phần đông những người phụ nữ đều có cơ bụng mềm hơn, thai nhi ở vị trí thấp hơn nên áp lực mà xương mu phải chịu cũng cao hơn. Những khi phải hoạt động thể lực nhiều, triệu chứng đau xương mu có thể xuất hiện nhiều lần hơn với mức độ nặng nề.
• Thai nhi vận động: Những cử động của thai nhi quá mạnh cũng có thể trở thành nguyên nhân gây đau xương mu ở người phụ nữ.
• Thai lớn: Những thai nhi có trọng lượng từ 4000 gram trở lên được gọi là thai lớn. Trọng lượng thai càng lớn áp lực tác động trên khớp mu càng nhiều.

Đau xương mu có thể là hệ quả của một hoặc nhiều tình trạng trên phối hợp đồng thời. Phụ nữ mang thai có đau xương mu nên đến khám tại các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị khi các biểu hiện trở nên nặng nề hơn.

Đau xương mu tuy không gây nguy hiểm đến tình trạng sức khỏe của người mẹ và sự phát triển của thai kỳ nhưng gây ra rất nhiều phiền toái trong đời sống sinh hoạt hằng ngày của người phụ nữ. Một số phương pháp có thể khiến bà bầu cảm thấy dễ chịu hơn được liệt kê sau đây:

• Nghỉ ngơi đúng cách: Khi mang thai, người phụ nữ không nên vận động quá sức hay luyện tập các môn thể thao nặng nề. Việc xây dựng một thời gian biểu hợp lý, nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp người phụ nữ giảm triệu chứng đau xương mu. Ngoài ra, bà bầu cũng nên nghỉ ngơi ngay khi xuất hiện đau xương mu.
• Thay đổi tư thế: Một số các tư thế giúp giảm áp lực lên khớp mu nên được áp dụng để giảm đau. Nằm nghiêng là tư thế được khuyến cáo hàng đầu trong thai kỳ, nhằm đảm bảo lưu lượng tuần hoàn đến nuôi thai nhi và tạo sự thoải mái cho người mẹ. Khi ngồi, cần lưu ý ngồi thẳng lưng có kèm gối dựa lưng, tuyệt đối không ngồi xổm hoặc khom lưng. Phụ nữ mang thai cũng không nên ngồi lâu cố định một tư thế. Theo đó, nên hạn chế sinh hoạt trong tư thế đứng. Nếu phải đứng thì không nên đứng lâu, cần thả lỏng hai vai và dang rộng hai chân tương đương vai.
• Mang đai đeo: Hiện nay trên thị trường có nhiều loại đai đeo dành riêng cho bà bầu giúp hạn chế áp lực tác dụng lên xương mu giúp giảm đau xương mu.
• Tập thể dục: Luyện tập những bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với phụ nữ mang thai như tập yoga để hệ xương cơ thêm chắc khỏe.
• Không mang giày cao gót: Sử dụng giày cao gót khi di chuyển khiến trọng lượng cơ thể tập trung nhiều vào phần dưới khiến cho triệu chứng đau xương mu tiến triển nặng nề hơn. Vì thế, phụ nữ mang thai không nên mang giày cao gót, vừa giảm thiểu nguy cơ té ngã vừa bảo vệ vùng xương mu của bản thân.

Ngoài ra, mẹ bầu cần chú ý, trước tháng cuối thai kỳ nếu cơn đau xương mu không chỉ dừng lại ở việc đau âm ỉ mà chuyển hẳn thành các cơn co thắt mạnh vùng tử cung kèm theo dịch nhờn âm đạo thì mẹ bầu nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám, bởi đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm.