Điều gì xảy ra khi bạn quên không uống thuốc tránh thai hàng ngày?

Quên không uống thuốc tránh thai hàng ngày là chuyện rất thường gặp. Nếu phụ nữ quên uống thuốc tránh thai hàng ngày 1 ngày đến 3 ngày thì có thể uống thuốc bổ sung theo đúng quy tắc mà không cần quá lo lắng.

Viên uống tránh thai thường được sản xuất dưới dạng đóng từng vỉ thuốc dùng cho một tháng. Thành phần hoạt chất của thuốc là các hormone tổng hợp, giống như những nội tiết tố nữ do cơ thể tiết ra để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.

Có 2 loại vỉ thuốc:

• Vỉ có 28 viên: uống mỗi ngày một viên, dùng hết vỉ này uống tiếp vỉ khác. Đây là dạng được dùng phổ biến hơn. Do uống thuốc mỗi ngày trở thành thói quen nên hạn chế tối đa được tình trạng quên không uống thuốc tránh thai hằng ngày ở phụ nữ.
• Vỉ có 21 viên: uống mỗi ngày một viên, dùng hết vỉ nghỉ 7 ngày rồi uống tiếp vỉ khác.

Có hai loại viên thuốc uống tránh thai:

Viên tránh thai kết hợp: Viên kết hợp có chứa estrogen và progrestin, tác động bằng cách ức chế sự rụng trứng, làm cho nội mạc tử cung không thích nghi với sự làm tổ của trứng, làm đặc chất nhày ở cổ tử cung. Nhờ đó, ngăn không cho tinh trùng của người nam xâm nhập khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ.

Viên thuốc tránh thai đơn thuần

Là viên thuốc chỉ có progestin, không có estrogen: cũng có khả năng ngăn chặn sự rụng trứng, nhưng chủ yếu tác dụng làm mỏng niêm mạc tử cung và làm đặc chất nhày ở cổ tử cung; gây trở ngại cho việc làm tổ của trứng và ngăn không cho tinh trùng xâm nhập vào buồng tử cung.

Viên thuốc tránh thai đơn thuần có hiệu quả không cao bằng viên thuốc tránh thai kết hợp. Tuy nhiên, đây là viên thuốc tránh thai tốt đối với phụ nữ tránh thai khi đang cho con bú vì nội tiết tố của người phụ nữ đang cho con bú có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng nên thuốc vẫn có hiệu quả cao mà không làm ảnh hưởng đến sự tiết sữa.

Nếu người phụ nữ bị nhạy cảm với estrogen hoặc có tác dụng phụ của thuốc tránh thai làm khó chịu, có thể dùng viên thuốc tránh thai đơn thuần. Tuy nhiên, hiệu quả tránh thai chỉ đạt khoảng 88%.

Khi có mong muốn mang thai, cần ngưng sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và nên tìm hiểu về sự phát triển của thai nhi qua từng giai đoạn để có thể chăm sóc thai kỳ tốt hơn:

Để tránh thai có hiệu quả, người phụ nữ nên dùng loại viên thuốc tránh thai kết hợp, loại 28 viên, bắt đầu uống thuốc vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt là tốt nhất. Nguyên tắc là phải bảo đảm việc uống thuốc mỗi ngày một viên, uống vào một giờ nhất định.

Ngoài ra cần lưu ý thêm:

• Có thể uống bất kỳ lúc nào trong vòng 5 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt nếu người phụ nữ có kinh đều hoặc trong vòng 7 ngày sau khi có kinh nhưng phải tránh không quan hệ tình dục hay phải sử dụng một biện pháp bảo vệ khác nữa trong 7 ngày sau đó.
• Có thể sử dụng ngay thuốc ngay hoặc trong vòng 7 ngày sau khi nạo hút thai hay sau khi sinh con 3 tuần.
• Đối với vỉ thuốc 28 viên, uống viên thuốc liền một mạch, hết vỉ này sang vỉ khác cho đến khi không có nhu cầu tránh thai nữa.
• Đối với vỉ thuốc 21 viên, uống viên thuốc theo thứ tự mũi tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngày rồi uống tiếp vỉ khác.

Quá trình sử dụng viên thuốc tránh thai, người phụ nữ có thể quên uống thuốc tránh thai hàng ngày 1 ngày hoặc 2 đến 3 ngày. Trong trường hợp này, cần xử trí theo đúng nguyên tắc như sau:

• Nếu quên uống 1 viên, khi nhớ ra nên uống viên thuốc đó ngay; viên sau uống vào đúng giờ uống quy định thông thường. Trong vòng 48 giờ sau đó, nên tránh quan hệ tình dục hoặc nếu có quan hệ tình dục thì dùng bao cao su. Sau đó uống tiếp vỉ thuốc như bình thường.
• Nếu quên uống 2 viên, uống bù ngay 2 viên thuốc cách nhau 12 giờ ngay khi nhớ ra; viên tiếp theo uống vào đúng giờ uống quy định thông thường. Nếu có quan hệ tình dục thì nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.

• Nếu quên uống 3 viên, bỏ vỉ thuốc đang uống; tránh quan hệ tình dục hoặc dùng bao cao su khi có quan hệ tình dục, chờ cho đến khi xuất hiện kinh nguyệt trở lại và bắt đầu dùng vỉ thuốc mới. Tình huống này được xem như mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên thuốc chưa có tác dụng nên cần tránh quan hệ tình dục, nếu có quan hệ tình dục phải dùng các biện pháp hỗ trợ khác như bao cao su hoặc màng chắn âm đạo.

Việc uống liên tục nhiều viên thuốc có thể gây buồn nôn, nhức đầu. Khi bị các phản ứng phụ như nôn, tiêu chảy xảy ra trong vòng 4 giờ đầu sau khi uống thuốc, cần tiếp tục uống như thường lệ, đồng thời dùng biện pháp tránh thai hỗ trợ trong 7 ngày sau khi ngừng nôn, tiêu chảy. Các tác dụng phụ thường gặp không nguy hại nhưng gây khó chịu, sẽ mất dần. Nếu các triệu chứng này gây khó chịu nhiều, bạn nên đi khám bác sĩ để được cho thuốc hỗ trợ.

Như vậy, viên thuốc tránh thai thông thường muốn có hiệu quả phải nhớ uống mỗi ngày vào một giờ nhất định. Phụ nữ nên để vỉ thuốc ở chỗ riêng tư nhưng thường xuyên có sự tiếp xúc trong sinh hoạt hàng ngày nhằm nhắc nhở việc uống thuốc, tránh bỏ quên. Khi phát hiện quên việc uống thuốc, cần xử trí kịp thời ngay theo hướng dẫn ở trên.

Ngoài ra, để hạn chế tối đa tình trạng quên thuốc, phụ nữ có thể sử dụng các biện pháp tránh thai không cần phải ghi nhớ, hay thực hiện mỗi ngày, ví dụ như đặt vòng tránh thai, cấy que tránh thai,... Các loại que cấy tránh thai hiện nay có nhiều ưu điểm vượt trội, chỉ cần cấy 1 lần và có tác dụng trong khoảng từ 3 - 5 năm, không cần phải ghi nhớ mỗi ngày. Điều này đặc biệt tốt cho những phụ nữ bận rộn, nhịp sinh hoạt không ổn định dẫn đến hay quên thuốc.

Nếu chưa có ý định mang thai và có mong muốn có sức khỏe, tâm lý tốt nhất để mang thai thì bạn cần chú ý bảo vệ sức khỏe sinh sản ngay từ đầu bằng cách khám phụ khoa, sức khỏe sinh sản theo lịch hẹn của bác sĩ. Khi có ý định mang thai, để chuẩn bị một thai kỳ khỏe mạnh, cả vợ và chồng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản từ 3-5 tháng trước khi mang thai. Theo đó, người mẹ cần thực hiện tiêm chủng, nhất là ngừa rubella vì rubella trong thai kỳ cực kỳ nguy hiểm. Bên cạnh đó, người mẹ cũng nên thực hiện sàng lọc các bệnh lý di truyền, bệnh lây qua đường tình dục để tránh tình trạng lây nhiễm cho con.

Vinmec hiện có nhiều chương trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho các cặp vợ chồng, bà mẹ mang thai và thai nhi, gồm các gói khám tiền hôn nhân cơ bản, gói khám tiền hôn nhân nâng cao, chương trình thai sản trọn gói. Bên cạnh đó, để nâng cao chất lượng dịch vụ, Vinmec còn tích hợp chuong trình tiêm chủng vắc-xin trước và trong quá trình mang thai cho mẹ bầu. Mẹ có thể yên tâm kể từ khi lên kế hoạch mang thai đến ngày thai nhi khỏe mạnh chào đời.

Đặc biệt, hiện nay Vinmec còn có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa, IVF, tế bào gốc, công nghệ Gen, có khả năng triển khai đồng bộ và toàn diện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay.